Thỏa thuận mang tính bước ngoặt này được đánh giá là bước đột phá lớn nhất trong quan hệ Mỹ-Trung kể từ năm 2019, bao trùm các lĩnh vực quan trọng như thương mại, năng lượng, công nghệ, an ninh chuỗi cung ứng và kiểm soát fentanyl.
CÁC CAM KẾT TỪ PHÍA TRUNG QUỐC:
Bắc Kinh đã đồng ý đình chỉ việc áp dụng toàn cầu các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mở rộng đối với nhóm kim loại chiến lược (đất hiếm) mà họ đã công bố vào ngày 9 tháng 10 năm 2025. Đồng thời, Trung Quốc sẽ cấp giấy phép xuất khẩu chung cho gallium, germanium, antimony, graphite và toàn bộ nhóm đất hiếm – về thực chất, đây là động thái gỡ bỏ các hạn chế đã áp dụng từ tháng 4 năm 2025 và tháng 10 năm 2022.
Trung Quốc cũng cam kết thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt nhằm chấm dứt dòng chảy fentanyl vào Hoa Kỳ, bao gồm ngừng hoàn toàn việc vận chuyển các tiền chất hóa học sang Bắc Mỹ và kiểm soát chặt chẽ xuất khẩu hóa chất nhạy cảm ra toàn cầu.
Ngoài ra, Bắc Kinh sẽ tạm ngừng toàn bộ các biện pháp thuế quan trả đũa đối với Hoa Kỳ được áp đặt từ tháng 3 năm 2025. Các biện pháp này bao gồm các mặt hàng nông sản chủ lực như gà, lúa mì, ngô, bông, cao lương, đậu nành, thịt heo, thịt bò, trái cây, rau quả và sản phẩm sữa.
Các biện pháp phi thuế quan trả đũa chẳng hạn việc đưa doanh nghiệp Mỹ vào “danh sách thực thể không đáng tin cậy” cũng sẽ bị hủy bỏ.
Đáng chú ý, Trung Quốc đã cam kết mua ít nhất 12 triệu tấn đậu nành Mỹ trong hai tháng cuối năm 2025, và mua tối thiểu 25 triệu tấn mỗi năm trong giai đoạn 2026–2028. Đồng thời, Trung Quốc sẽ mở lại nhập khẩu cao lương và gỗ cứng từ Hoa Kỳ.
Trung Quốc cũng sẽ cho phép các nhà máy của Nexperia tại Trung Quốc hoạt động trở lại, đảm bảo nguồn cung chip công nghiệp "legacy" được lưu thông toàn cầu.
Ngoài ra, Bắc Kinh cam kết chấm dứt các biện pháp trả đũa liên quan đến cuộc điều tra Mục 301 của Hoa Kỳ về lĩnh vực hàng hải, logistics và đóng tàu, cũng như gỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với các công ty vận tải biển của Mỹ.
Thỏa thuận cũng bao gồm việc gia hạn miễn trừ thuế quan nhập khẩu hàng Mỹ đến ngày 31 tháng 12 năm 2026, và kết thúc các cuộc điều tra chống độc quyền, chống bán phá giá nhằm vào các công ty Mỹ trong chuỗi cung ứng bán dẫn.
CÁC HÀNH ĐỘNG TỪ PHÍA HOA KỲ:
Hoa Kỳ sẽ giảm 10 điểm phần trăm thuế nhập khẩu áp lên hàng Trung Quốc (được ban hành nhằm ngăn chặn dòng fentanyl), bắt đầu từ ngày 10 tháng 11 năm 2025.
Đồng thời, Washington sẽ duy trì mức thuế 10% hiện tại, nhưng tạm ngừng việc tăng thêm trong vòng một năm, đến ngày 10 tháng 11 năm 2026.
Tổng thống Trump cũng chỉ đạo gia hạn miễn trừ thuế quan theo Mục 301 đến năm 2026, và tạm dừng một năm việc thực thi các quy định kiểm soát xuất khẩu mở rộng đối với các công ty Trung Quốc trong danh sách hạn chế.
Song song, Mỹ sẽ tạm ngừng một năm các biện pháp trả đũa theo cuộc điều tra Mục 301 về lĩnh vực hàng hải của Trung Quốc, để dành thời gian đàm phán song phương trong khi tiếp tục hợp tác chiến lược với Hàn Quốc và Nhật Bản nhằm tái thiết ngành đóng tàu của Mỹ.
Các chuyên gia nhận định thỏa thuận này mang dấu ấn “ngoại giao kinh tế thực dụng” đặc trưng của Tổng thống Trump, kết hợp sức ép thuế quan cứng rắn với đòn bẩy đàm phán chiến lược để buộc Bắc Kinh phải nhượng bộ trên nhiều mặt trận từ ma túy, chip, đến tài nguyên chiến lược.
Tom
www.Vietpressusa.us