Những bình luận của ông Tập được đưa ra trong bài phát biểu hôm thứ Hai, trọng tâm của hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày được tổ chức nhằm đề cao vai trò lãnh đạo toàn cầu của Trung Quốc và mối quan hệ đối tác chặt chẽ, lâu dài với Nga. Hai quốc gia láng giềng này đang tìm cách tái cân bằng quyền lực toàn cầu theo hướng có lợi cho mình, gây bất lợi cho Hoa Kỳ và các đồng minh.
"Chúng ta nên tận dụng sức mạnh của các thị trường khổng lồ và sự bổ sung kinh tế giữa các quốc gia thành viên, đồng thời cải thiện việc tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư," ông Tập Cận Bình phát biểu trước hơn 20 nhà lãnh đạo thế giới đang tập trung tại thành phố cảng Thiên Tân của Trung Quốc để tham dự hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) do Bắc Kinh và Moscow hậu thuẫn.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc đã cam kết tài trợ 2 tỷ nhân dân tệ (280 triệu đô la) cho các quốc gia thành viên SCO trong năm nay, và thêm 10 tỷ nhân dân tệ (1,4 tỷ đô la) cho một tập đoàn ngân hàng SCO vay trong ba năm tới.
Không nêu đích danh Hoa Kỳ, ông Tập tuyên bố phản đối “chủ nghĩa bá quyền”, “tư duy Chiến tranh Lạnh” và “các hành vi bắt nạt” trong bài phát biểu trước các nhân vật chính trị có ảnh hưởng trên khắp thế giới, bao gồm Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan.
Đây là những cụm từ ông Tập thường sử dụng để chỉ trích cái mà ông coi là một trật tự thế giới do Mỹ và các đồng minh phương Tây thống trị. Khi ông Trump gây lo ngại cho các quốc gia bằng cuộc chiến thương mại toàn cầu, việc rút khỏi các tổ chức quốc tế, cắt giảm viện trợ nước ngoài và các lời đe dọa trên mạng xã hội, Bắc Kinh coi Hoa Kỳ đang phá hoại chính trật tự quốc tế mà họ đã xây dựng – và xem đây là cơ hội để củng cố tầm nhìn của riêng mình như một giải pháp thay thế.
“Chúng ta nên ủng hộ một thế giới đa cực bình đẳng và có trật tự, một quá trình toàn cầu hóa kinh tế mang lại lợi ích chung và bao trùm, đồng thời làm cho hệ thống quản trị toàn cầu công bằng và bình đẳng hơn,” ông Tập phát biểu trong bài diễn văn khai mạc.
Đồng tình với phát biểu của ông Tập, ông Putin cho biết SCO đã đặt nền móng cho một “hệ thống an ninh mới” ở Âu Á, định vị nó như một giải pháp thay thế cho các liên minh do phương Tây dẫn đầu mà ông từ lâu đã phản đối.
Hệ thống mới “sẽ thay thế các mô hình lấy châu Âu làm trung tâm và châu Âu-Đại Tây Dương lỗi thời, tính đến lợi ích của phạm vi quốc gia rộng nhất có thể, thực sự cân bằng và sẽ không cho phép một số quốc gia cố gắng đảm bảo an ninh của mình bằng cách gây tổn hại đến các quốc g-ia khác,” ông Putin nói.
Mối Quan Hệ Đối Tác Thân Thiết
Hội nghị thượng đỉnh là một minh chứng cho mối quan hệ ngày càng thân thiết giữa Trung Quốc và Nga, cũng như tình hữu nghị được vun đắp qua nhiều năm giữa hai nhà lãnh đạo của họ.
Mối quan hệ cá nhân sâu sắc giữa hai người đã được thể hiện rõ vào tối Chủ nhật, khi ông Tập và phu nhân Bành Lệ Viện tổ chức tiệc chào mừng các nhà lãnh đạo tham dự.
Đoạn phim do hãng thông tấn nhà nước Nga RIA công bố cho thấy ông Tập và ông Putin trò chuyện sôi nổi bằng cử chỉ và nụ cười, cho thấy một khía cạnh khác của nhà lãnh đạo Trung Quốc thường tỏ ra kiềm chế – và thái độ ấm áp, thoải mái của ông với người đồng cấp Nga.
Hội nghị thượng đỉnh SCO cũng là cơ hội gặp gỡ đầu tiên của các nhà lãnh đạo kể từ cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Putin và ông Trump tại Alaska hồi đầu tháng này – và diễn ra trong bối cảnh ông Putin đang phản đối áp lực từ phương Tây nhằm chấm dứt cuộc tấn công vào Ukraine.
Chỉ mới tuần trước, lực lượng Moscow đã thực hiện cuộc tấn công trên không lớn thứ hai từ trước đến nay vào Ukraine.
Hôm thứ Hai, ông Putin đã sử dụng bài phát biểu của mình tại hội nghị thượng đỉnh SCO để nhắc lại những luận điểm chính của ông về cuộc chiến ở Ukraine, nói rằng cuộc khủng hoảng "không phải là kết quả của sự gây hấn của Nga đối với Ukraine, mà là hậu quả của một cuộc đảo chính ở Ukraine, được phương Tây ủng hộ và kích động."
Moscow đã phát động một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022, sau khi quân đội Nga trước đó đã chiếm Crimea và một phần miền Đông Ukraine.
Nhà lãnh đạo Nga ca ngợi những nỗ lực của Trung Quốc và Ấn Độ trong việc thúc đẩy giải quyết khủng hoảng, đồng thời mô tả "sự hiểu biết" đạt được với ông Trump tại cuộc gặp ở Alaska là "mở đường cho hòa bình ở Ukraine".
"Trong các cuộc gặp song phương dự kiến diễn ra hôm nay và ngày mai, tất nhiên tôi sẽ thông báo chi tiết và đầy đủ hơn cho các đồng nghiệp về kết quả đàm phán ở Alaska," ông Putin nói, đồng thời cho biết thêm rằng ông đã thông báo "chi tiết" cho ông Tập trong bữa trưa hôm Chủ nhật.
Các nhà phân tích cho rằng nhà lãnh đạo Nga sẽ tận dụng cuộc gặp này để chứng tỏ rằng ông không đơn độc trên trường quốc tế. “(Putin) sẽ tìm cách sử dụng sức mạnh phục hồi của Nga và sự ủng hộ của Trung Quốc làm bằng chứng cho thấy các lệnh trừng phạt và cô lập của phương Tây đã không hiệu quả,” Li Mingjiang, phó giáo sư tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam của Singapore, phát biểu trước cuộc họp.
“Đồng thời, ông ấy sẽ cố gắng tăng cường liên kết chiến lược với Bắc Kinh, đặc biệt là để đảm bảo Trung Quốc cung cấp hàng hóa và thiết bị lưỡng dụng cho Nga (và) để chứng minh rằng Moscow có những đối tác mạnh mẽ ngay cả khi Washington đẩy mạnh nỗ lực chấm dứt chiến tranh.”
Cuộc Chiến Ukraine Bao Trùm Hội Nghị Thượng Đỉnh
Trung Quốc đã nổi lên như một trụ cột chính về hỗ trợ ngoại giao và kinh tế cho chính quyền của ông Putin kể từ những ngày đầu của cuộc xâm lược Ukraine, ngay cả khi nước này tuyên bố trung lập trong cuộc xung đột.
Các công ty Trung Quốc đã mua một lượng lớn dầu mỏ Nga giảm giá và cung cấp cho Nga các hoạt động thương mại quan trọng, bao gồm cả hàng hóa lưỡng dụng mà các nhà lãnh đạo phương Tây cho rằng đã thúc đẩy nền tảng công nghiệp quốc phòng của Nga. Bắc Kinh bảo vệ “thương mại bình thường” của mình với Nga.
Đầu mùa hè này, ông Trump đã đe dọa sẽ nhắm vào mối quan hệ đối tác đó, nói rằng Trung Quốc có thể phải đối mặt với mức thuế quan cao đối với hàng hóa của mình nếu tiếp tục mua nhiên liệu từ Nga trong bối cảnh chiến tranh.
Nhưng ngay cả khi Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt như vậy đối với Ấn Độ vào tuần trước, cho đến nay, Washington vẫn kiềm chế mối đe dọa đó khi tìm kiếm một thỏa thuận thương mại rộng lớn hơn với Bắc Kinh.
Mức thuế quan khổng lồ 50% của ông Trump đối với Ấn Độ đã làm xấu đi mối quan hệ với ông Modi – và thúc đẩy sự xích lại gần nhau một cách thận trọng giữa New Delhi và Bắc Kinh.
Nhà lãnh đạo Ấn Độ đã gặp ông Tập vào Chủ nhật trong chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên sau bảy năm, khi cả hai nước đều phải đối mặt với mức thuế quan cứng rắn của Mỹ và sự giám sát của phương Tây về mối quan hệ với Nga.
Hôm thứ Hai, ông Modi đã nhấn mạnh mối quan hệ của mình với cả chủ nhà và nhà lãnh đạo Nga tại hội nghị thượng đỉnh SCO, ôm chầm lấy ông Putin trước khi hai người tay trong tay bước tới chào đón ông Tập. Sau đó, ba nhà lãnh đạo đã có một cuộc trò chuyện đầy ắp tiếng cười.
Theo truyền thông nhà nước Nga, ông Modi và ông Putin cũng đã có một cuộc gặp riêng kéo dài gần một giờ trên chiếc limousine của tổng thống Nga, Aurus, trên đường đến các cuộc hội đàm chính thức.
"Ấn Độ và Nga luôn sát cánh bên nhau ngay cả trong những thời điểm khó khăn nhất," Thủ tướng Modi phát biểu khi bắt đầu cuộc gặp. "Chúng tôi đã liên tục đối thoại về tình hình Ukraine. Chúng tôi hoan nghênh mọi nỗ lực gần đây vì hòa bình."
Một bản thông cáo từ Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về những diễn biến mới nhất liên quan đến Ukraine. "(Ông Modi) tái khẳng định sự ủng hộ đối với các sáng kiến gần đây đã được thực hiện để giải quyết xung đột ở Ukraine, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải đẩy nhanh việc chấm dứt xung đột và tìm kiếm một giải pháp hòa bình lâu dài," Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết.
Các nhà phân tích cho rằng ông Tập Cận Bình coi cuộc họp này - và một cuộc duyệt binh quy mô lớn mà ông sẽ chủ trì vào thứ Tư tại Bắc Kinh, dự kiến có sự tham dự của ông Putin, Kim Jong Un của Triều Tiên cũng như khoảng hai chục nhà lãnh đạo khác - là một nước cờ ngoại giao quan trọng đúng thời điểm.
Các quan chức Trung Quốc đã quảng bá SCO năm nay là hội nghị lớn nhất từ trước đến nay, khi cho biết trước sự kiện rằng 20 nhà lãnh đạo từ khắp châu Á và Trung Đông sẽ tham dự. Ngoài Nga, Trung Quốc và Ấn Độ, các thành viên SCO bao gồm Iran, Pakistan, Belarus, Kyrgyzstan, Tajikistan và Uzbekistan.
Tom
Calitoday.net
