VietPress USA (26/8/2025): Trong một động thái chưa từng có tiền lệ và mang tính chất hiến pháp, Tổng thống Donald Trump đã sa thải Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ một tổng thống có hành động như vậy đối với một thành viên trong hội đồng của ngân hàng trung ương.
Việc sa thải đã ngay lập tức châm ngòi cho một cuộc bão pháp lý, khi Thống đốc Cook đệ đơn kiện Tổng thống, cho rằng việc chấm dứt nhiệm kỳ là một sự lạm dụng quyền hành pháp bất hợp pháp và mở đường cho một cuộc đối đầu lịch sử có thể định nghĩa lại sự độc lập của tổ chức tài chính quyền lực nhất quốc gia.
Tom
Nguồn: (www.CaliToday.net)
Nhà Trắng đã biện minh cho việc sa thải bằng cách trích dẫn một báo cáo toàn diện nêu chi tiết các hành vi bị cho là sai trái về tài chính của bà Cook, xảy ra trước khi bà gia nhập Cục Dự trữ Liên bang. Theo chính quyền, báo cáo cho thấy bà Cook đã khai báo hai bất động sản riêng biệt là nơi ở chính của mình để được hưởng lãi suất và các điều khoản cho vay ưu đãi, một hành động mà Nhà Trắng cho rằng khiến bà không đủ tư cách để giữ chức vụ.
Vụ kiện: Cuộc chiến về việc Sa thải "Vì Lý Do Chính Đáng"
Đáp lại, Thống đốc Cook đã khởi xướng một cuộc chiến pháp lý, khẳng định rằng việc bãi nhiệm bà là vô căn cứ và bất hợp pháp. Các luật sư của bà lập luận rằng Tổng thống không có thẩm quyền sa thải một Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang theo ý muốn. Lập luận pháp lý này xoay quanh một điều khoản quan trọng trong Đạo luật Dự trữ Liên bang năm 1913, đạo luật đã thành lập nên ngân hàng trung ương. Luật pháp quy định rằng một thống đốc chỉ có thể bị bãi nhiệm "vì lý do chính đáng" (for cause).
Trong hơn một thế kỷ, tiêu chuẩn "vì lý do chính đáng" này đã được các học giả pháp lý diễn giải rộng rãi và được duy trì theo truyền thống, có nghĩa là các hành vi sai trái có thể chứng minh được, sự thiếu trách nhiệm hoặc hành vi bất chính được thực hiện trong khi đang tại nhiệm. Đội ngũ pháp lý của bà Cook cho rằng các cáo buộc chống lại bà, ngay cả khi được chứng minh là đúng, đều liên quan đến các hành động trong đời tư của bà trước khi được bổ nhiệm và phê chuẩn vào hội đồng của Fed. Do đó, họ cho rằng việc sa thải không đáp ứng yêu cầu theo luật định để bị bãi nhiệm.
Một Thách Thức Lịch Sử đối với Sự Độc Lập của Fed
Vụ sa thải này là một sự phá vỡ nghiêm trọng các chuẩn mực đã bảo vệ sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang trong nhiều thập kỷ. Ngân hàng trung ương được thiết kế để được cách ly khỏi áp lực chính trị ngắn hạn, cho phép họ thiết lập chính sách tiền tệ vì sức khỏe lâu dài của nền kinh tế mà không bị ảnh hưởng từ Nhà Trắng hay Quốc hội. Các Thống đốc Fed được bổ nhiệm vào các nhiệm kỳ dài 14 năm, xen kẽ nhau chính là để đảm bảo sự độc lập này.
Chưa từng có tổng thống Hoa Kỳ nào sa thải thành công một quan chức của Fed, khiến hành động này trở thành một thời khắc mang tính bước ngoặt. Những người chỉ trích động thái này cảnh báo rằng nó có thể gây ra một tác động răn đe đối với ngân hàng trung ương, có khả năng đe dọa các thống đốc tương lai, khiến họ phải đưa ra các quyết định chính sách hợp lòng chính trị gia hơn là hợp lý về mặt kinh tế.
Con Đường Lên Tòa Án Tối Cao
Vụ kiện do bà Lisa Cook đệ đơn dự kiến sẽ đi qua hệ thống tòa án liên bang, nhưng với những câu hỏi hiến pháp sâu sắc đang bị đe dọa, hầu hết các chuyên gia tin rằng nó gần như chắc chắn sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Vụ việc sẽ buộc ngành tư pháp phải ra phán quyết về giới hạn chính xác của quyền lực tổng thống đối với các cơ quan liên bang độc lập.
Phán quyết cuối cùng sẽ có những hậu quả sâu rộng. Một phán quyết ủng hộ Tổng thống có thể làm suy yếu về cơ bản sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang và các cơ quan khác, trong khi một phán quyết ủng hộ Thống đốc Cook sẽ tái khẳng định các rào cản pháp lý được thiết kế để bảo vệ các tổ chức này khỏi sự can thiệp chính trị. Kết quả sẽ không chỉ quyết định số phận của một thống đốc mà còn có thể định hình lại sự cân bằng quyền lực ở Washington cho các thế hệ tương lai.
Tom
Nguồn: (www.CaliToday.net)