GẦN 2 TỶ NGƯỜI BỊ THÊ THẢM DO LỆNH ÁP THUẾ 25% CỦA TRUMP BAN HÀNH

Vào trưa Thứ Bảy 01/2, Donald Trump từ khu nhà nghỉ và đánh golf của ông ở Mar-a-Lago tại Florida, đã chính thức ký ban hành lệnh áp thuế nhập khẩu mới 25% đối với hàng hóa nhập từ Canada và Mexico; và tăng thêm 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Donald Trump cho biết lệnh áp thuế suất mới này có hiệu lực thi hành ngay vào ngày Thứ Ba 04/2/2025 mà không được trì hoãn bởi bất cứ lý do nào.

Đây là 3 đối tác thương mại lớn nhất của Hoa Kỳ trong nhiều thập kỷ qua. Theo Sensus Bureau về dân số năm 2023, Trung Quốc có 1.411.000.000 dân (1 Tỷ 411 triệu), Mỹ có 334.900.000 dân (334 triệu 900 nghìn), Mexico có 128.500.000 dân (128 triệu 500 nghìn) và Canada có 40.100.000 dân (40 triệu 100 nghìn).

Tổng cộng dân số của 4 nước gồm Trung Quốc, Hoa Kỳ, Mexico và Canada là 1.914.500.000 người sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp về vụ áp thuế mới của Tổng thống 47 Cộng Hòa Donald Trump. Dân số toàn thế giới theo thống kê năm 2023 là 8.025.000.000 (8 tỷ 25 triệu người) nên dân số 4 nước chịu ảnh hưởng vụ áp thuế của Donald Trump chiếm 23,856%.

Thống kê của Bộ Thương Mại Hoa Kỳ năm 2023 cho thấy Mỹ mua của Mexico 480.1 Tỷ dola hàng hóa, mua của Trung Quốc 448.0 Tỷ dola hàng hóa và mua của Canada 429.6 Tỷ dola hàng hóa.

Ngược lại Mỹ xuất qua Canada 352.8 Tỷ dola hàng hóa, xuất qua Mexico 323.2 Tỷ dola hàng hóa và xuất qua Trung Quốc 147.8 Tỷ dola hàng hóa.

Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp về kinh tế quốc gia theo Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế năm 1977 (IEEPA – International Emergency Economic Powers Act), cho phép ông áp dụng các khoản thuế nói trên mà Trump cho là để trừng phạt các quốc gia đối tác vì nạn để cho người di dân bất hợp pháp, tội phạm tràn vào Hoa Kỳ và nhập cảng lậu chất độc ma túy Fentanyl từ Trung Quốc vào Hoa Kỳ mà theo phát ngôn viên của Trump tại Tòa Bạch Ốc nói rằng đã giết chết hằng chục triệu người dân Mỹ.

Thương mại với Mexico, Trung Quốc và Canada chiếm khoảng 43% tổng lượng hàng hóa nhập khẩu của Hoa Kỳ vào năm 2023 xét về giá trị tiền tệ. Dữ liệu của UN Comtrade cho thấy Hoa Kỳ đã nhập khẩu 3,2 nghìn tỷ đôla hàng hóa và xuất khẩu 2,0 nghìn tỷ đôla trong năm tương ứng. Trong số các mặt hàng xuất khẩu này, hàng hóa được vận chuyển đến Canada chiếm 18% giá trị xuất khẩu, trong khi thị phần của Mexico là 16%.

Xem xét kỹ hơn các loại hàng hóa Hoa Kỳ nhập khẩu từ Mexico gồm ba loại hàng hóa lớn nhất là xe cộ, thiết bị điện tử và máy móc, chiếm khoảng 300 tỷ đôla trong tổng giá trị nhập khẩu 480 tỷ đô la.

Các mặt hàng xuất khẩu chính của Canada sang Hoa Kỳ xét về giá trị là dầu thô và nhiên liệu, xe cộ và máy móc, một ít là thiết bị điện tử và đồ chơi.

Các mặt hàng xuất khẩu chính của Hoa Kỳ sang Trung Quốc là nhiên liệu và dầu thô, đậu nành và máy móc, thiết bị điện tử.

Ngoài hàng hóa, Hoa Kỳ cũng xuất khẩu và nhập khẩu dịch vụ, mặc dù không giống như lĩnh vực hàng hóa, cán cân thương mại ở đây nghiêng nhiều về phía xuất khẩu, với gần 1 nghìn tỷ đôla xuất khẩu và 700 tỷ đôla nhập khẩu vào năm 2022 theo Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ. Những người mua dịch vụ của Hoa Kỳ hàng đầu là Ireland, Vương quốc Anh và Canada; trong khi những nước  cung cấp dịch vụ cho Hoa Kỳ hàng đầu là Vương quốc Anh, Đức và Nhật Bản.

Canada, Mexico và Trung Quốc dự kiến ​​sẽ nhanh chóng công bố các biện pháp trả đũa đối với nhiều loại hàng hóa của Mỹ xuất khẩu.

"Canada đã sẵn sàng với một phản ứng mạnh mẽ và ngay lập tức", Thủ tướng Canada Justin Trudeau đăng vào thứ Sáu 31/1 cho biết Canada đã có một kế hoạch và đã đưa ra một loạt các ý tưởng như thuế quan trả đũa đối với hàng hóa từ Mỹ bán qua Canada như nước cam Florida, rượu whisky Tennessee.

Sắc lệnh hành pháp của Trump cũng bao gồm một điều khoản trả đũa có thể cho phép thuế quan của Hoa Kỳ tăng cao hơn nữa để đáp trả bất kỳ biện pháp trả đũa nào của các quốc gia bị Trump trừng phạt.

Các ảnh hưởng kinh tế của việc Trump áp thuế có thể tác động xấu đáng kể đối với tất cả mọi nền kinh tế liên quan, đặc biệt là nếu chúng được duy trì trong một thời gian dài thành một cuộc chiến tranh thương mại.

Nhưng riêng thuế đối với các mặt hàng năng lượng quan trọng nhập khẩu từ Canada thì Trump nói có thể sẽ thấp hơn ở mức 10% hoặc giảm miễn thuế theo Trump cho biết và như vậy là đã thừa nhận sự phụ thuộc lẫn nhau về năng lượng giữa Hoa Kỳ và Canada.

Phòng thí nghiệm Ngân sách của Đại học Yale đã đưa ra ước tính về các mức thuế đã điều chỉnh, cho rằng các mức thuế quan mới này có thể dẫn đến sự giảm khoảng 1.250 đôla trong sức mua hàng trong năm của một gia đình trung lưu.

Nhà kinh tế trưởng của EY Greg Daco đã xem xét kinh tế vĩ mô và ước tính rằng GDP của Hoa Kỳ sẽ giảm 1,5% vào năm 2025 và 2,1% vào năm 2026 do việc áp đặt thuế quan mới này của Donal Trump có hiệu lực.

Mặt khác, Ủy ban Ngân sách Liên bang là cơ quan phi đảng phái ước tính rằng các mức thuế quan này có khả năng tăng tới 1,5 nghìn tỷ đôla trong thập kỷ tới nếu chúng được áp dụng vĩnh viễn.

Các nhà kinh tế và thị trường sẽ phải làm thêm giờ trong những ngày tới để cố gắng đạt được độ chính xác cao hơn. Thị trường chứng khoán đã giảm vào ngày thứ Sáu khi cuộc tranh luận về thuế quan lên đến đỉnh điểm, một dấu hiệu cho thấy sự lo lắng trong số các nhà đầu tư khi họ chờ đợi xác nhận cuối cùng về các động thái áp thuế của Trump.

Trong khi đó, Tòa Bạch Ốc đã cố gắng hạ thấp tác động kinh tế có thể xảy ra trong khi tranh cãi về bất kỳ mối liên hệ nào giữa lạm phát và giá cả tăng.

Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt đã tránh trả lời câu hỏi về việc liệu chính quyền có đảo ngược thuế quan hay không nếu chúng làm tăng giá.

"Đó là một câu hỏi mang tính giả thuyết", bà nói và sau đó cáo buộc giới truyền thông xem xét vấn đề "dưới góc độ vi mô thay vì xem xét toàn bộ cách tiếp cận kinh tế của chính phủ mà Tổng thống đang thực hiện".

Một đồng minh MAGA của Trump ở điện Capitol là Chủ tịch ủy ban Nông nghiệp Hạ viện Glenn Thompson cho biết rằng "chính sách thuế quan của Tổng thống Trump là một công cụ hiệu quả trong việc cân bằng sân chơi toàn cầu và đảm bảo thương mại công bằng cho các nhà sản xuất Hoa Kỳ".

Nhưng những đồng minh khác của Trump trong đảng Cộng Hòa đã chỉ trích mạnh mẽ vụ áp thuế này của Trump.

“Thuế quan chỉ đơn giản là thuế”, Thượng nghị sĩ MAGA Rand Paul, một người ủng hộ Trump trên các mặt trận khác, đã viết vào thứ Bảy rằng “Đánh thuế thương mại sẽ có nghĩa là ít thương mại hơn và giá cả cao hơn”!

Trump đã áp đặt những khoản thuế đó bằng cách sử dụng thẩm quyền của Tổng thống được cấp trong luật năm 1977 cho phép chúng được áp dụng nhanh chóng nhưng nhưng có thể khiến ông phải đối mặt với các thách thức pháp lý. Luật này trao cho Tổng thống nhiều thẩm quyền bao gồm khả năng áp dụng thuế quan trong vòng vài giờ sau khi tình trạng khẩn cấp được ban bố nhưng yêu cầu tham vấn Quốc hội "trong mọi trường hợp có thể".

Các hành động của Trump từ năm 2017 đến năm 2020 nhập khẩu từ Trung Quốc tập trung vào các lĩnh vực cụ thể như thép, nhôm và đồng. Lần này, Trump đã hành động áp thuế đối với các mức thuế rộng lớn hơn.

Donald Trump cho biết thuế quan cụ thể theo từng ngành có thể sẽ sớm được áp dụng theo bảng liệt kê một loạt hàng hóa sẽ phải chịu thêm thuế trong những tháng tới. Theo đó là các sản phẩm ngành công nghiệp từ chất bán dẫn, nhôm, thép, đồng đến dược phẩm sẽ được tăng giá sắp tới. Donald Trump cũng đã vạch ra một kế hoạch "hoàn toàn" áp thuế đối với Liên minh châu Âu trong tương lai.

"Cuối cùng, chúng tôi sẽ áp thuế đối với chip", Donald Trump nói thêm về các chất bán dẫn được đưa ra sau cuộc họp với Giám đốc điều hành Nvidia (NVDA). Trump trấn an dư luận rằng "thuế quan không gây ra lạm phát, chúng tạo ra thành công".

Thật ra tổng số 72,38% hàng hóa nhập khẩu của Hoa Kỳ sẽ có tác động sâu rộng vượt xa tổng giá trị xuất khẩu sang hai đối tác thương mại lớn nhất của Hoa Kỳ là Mexico và Canada chỉ chiếm 631 tỷ đôla tính đến tháng 11/2024, tương đương với khoảng 33% tổng kim ngạch xuất khẩu của Hoa Kỳ. Như vậy việc áp thuế của Trump sẽ ảnh hưởng đến nhiều doanh nghiệp hơn nữa, bao gồm cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ, và tác động xấu đến nền kinh tế quốc gia, ảnh hưởng tệ hại đến mọi gia đình người dân tại Hoa Kỳ.  

Canada và Mexico chiếm 86% lượng xuất khẩu trái cây tươi của Hoa Kỳ tính đến tháng 11/2024, theo dữ liệu mới nhất hiện có, chủ yếu là dâu tây và cam quít, rau xanh. Nếu Canada và Mexico không mua trái cây rau quả của Mỹ thì nông dân sẽ sống thế nào? Tiểu bang xuất nhiều trái cây, rau tươi và nông sản qua Mexico và Canada là bang California đang chống Trump quyết liệt.

Điểm tín nhiệm của Donald Trump đã rớt thảm hại chỉ 2 tuần sau khi ông tuyên thệ nhậm chức. Thăm dò mới nhất ngày 31/1/2025, điểm tín nhiệm của Donald Trump chỉ còn 47% là tệ nhất trong số các Tổng thống Hoa Kỳ hầu hết là trên 50%.

 

Một sự kiện khác, Chủ tịch tổ chức Lao động Nông nghiệp tại Minnesota là ông Ken Martin vừa được bầu làm Chủ Tịch Đảng Dân Chủ Toàn Quốc Hoa Kỳ với số phiếu bầu 246 trên 428, hôm nay công bố nhậm chức thay thế ông Jamie Harrison từ nhiệm sau thất bại của cuộc bầu cử năm 2024 mang lại thắng cử cho Donald Trump. Ngay khi nhậm chức hôm nay, tân Chủ tịch đảng Dân Chủ Hoa Kỳ tuyên bố sẽ truy tố Donald Trump về tội phản quốc qua vụ xúi dục tấn công Quốc Hội ngày 06/1/2021 nhằm lật ngược kết quả bầu cử, và nhiều tội khác.

Martin họp báo công bố việc khẩn cấp là truy tố Donald Trump và nhóm Tỷ phú đang bán nước, hợp tác với kẻ thù nước ngoài, làm tan nát Hoa Kỳ. Các Thống đốc Dân Chủ trên toàn quốc Hoa Kỳ đồng loạt hưởng ứng tân Chủ tịch đảng Dân Chủ để bắt đầu cuôc đối đầu chống lại Donald Trump và đảng Cộng Hòa MAGA của Trump.

 

HẠNH DƯƠNG