Thế nhưng Donald Trump đã thất bại bước đầu chỉ sau 24 giờ đồng hồ khi hôm nay Thứ Hai 03/2, Trump buộc lòng công bố hoãn việc áp thuế đối với Canada và Mexico 30 ngày. Trump hứa hẹn sẽ có cuộc nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong tuần nầy mặc dù mức thuế quan 10% tăng thêm đối với Trung Quốc vẫn có hiệu lực thi hành vào thứ Ba 04/2.

Việc áp thuế mới của Donald Trump sẽ có tác động đến mối quan hệ của Hoa Kỳ với một số đồng minh thân cận nhất của mình, vì các quốc gia mục tiêu đã xây dựng các biện pháp trả đũa mạnh mẽ và hiệu quả có thể gây khủng hoảng cho kinh tế tài chánh và an sinh xã hội của Hoa Kỳ. Chúng cũng có thể có tác động đến lạm phát, với khả năng đẩy giá lên cao hơn và gây ảnh hưởng đến việc Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ phải áp dụng lãi suất tăng trong những tháng tới và chắc sẽ kéo dài đến những năm tới.

Vào trưa Thứ Hai 03/2, Thủ tướng Justin Trudeau của Canada thông báo rằng "Các mức thuế được đề xuất sẽ bị tạm dừng trong ít nhất 30 ngày trong khi chúng tôi làm việc cùng nhau". Thủ tướng Trudeau cho biết kết quả sau cuộc điện đàm buổi chiều Thứ Hai với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về việc Canada thực hiện kế hoạch biên giới trị giá 1,3 tỷ đô la và thông báo biện pháp ngăn chận chất ma túy fentanyl. 

Ngay sau đó, Donald Trump cũng đã xác nhận thỏa thuận tạm ngưng áp thuế 30 ngày kể từ ngày công bố Thứ Ba 04/2 lúc 12:01AM giờ Miền Đông Hoa Kỳ và nói thêm rằng việc tạm dừng sẽ "để xem liệu có thể xây dựng được một thỏa thuận kinh tế cuối cùng với Canada hay không".

Jordan Weissman của Yahoo Finance đưa tin rằng mặc dù Donald Trump có thể đã thu hẹp quy mô cuộc chiến thương mại của mình, nhưng nó vẫn có thể gây ra một vết lõm nhỏ trong ví tiền của người tiêu dùng Hoa Kỳ.

Trước thông báo rằng Hoa Kỳ sẽ tạm dừng thuế quan đối với Canada trong 30 ngày, Phòng thí nghiệm Ngân sách Yale ước tính mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu của Canada và mức thuế bổ sung 10% đối với hàng hóa Trung Quốc sẽ khiến mỗi hộ gia đình Mỹ phải trả thêm khoảng 690 đôla trong năm nay 2025. Con số đó giả định rằng Canada trả đũa bằng thuế quan của riêng mình, theo phân tích đầu tiên được chia sẻ với Yahoo Finance. Nếu không, chi phí sẽ là 648 đô la cho mỗi hộ gia đình. Thuế quan đối với Canada cũng sẽ làm giảm nền kinh tế Hoa Kỳ 875 tỷ đô la, hoặc 0,2% tổng sản phẩm quốc nội.

Nếu khi bao gồm áp thuế quan 25% đối với hàng hóa Mexico thì thuế nhập khẩu đối với cả ba quốc gia sẽ có giá tăng khoảng 1.245 đôla cho mỗi hộ gia đình trong khi làm giảm GDP 1,4 tỷ đôla vào năm 2025.

Thông báo về việc hoãn lại giữa Hoa Kỳ và đối tác thương mại hàng đầu của mình được đưa ra sau nhiều ngày qua lại gay gắt giữa hai nước.

Thông báo tạm hoãn thi hành lệnh áp thuế 25% trong thời hạn 30 ngày đối với Mexico cũng đã được công bố tương tự sau khi Donald  Trump và nữ Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum nắn gân nhau.

Hai nước láng giềng yêu nhau thắm thiết nhiều thập kỷ qua, nhưng chỉ 2 tuần nắm quyền của Donald Trump đã trở thành kẻ thù trên mặt trận kinh tế tài chánh. Điều đó có nghĩa là hiện tại Donald Trump chỉ còn lên lịch áp dụng tăng thêm 10% trên mức thuế hiện hành đối với Trung Quốc mà thôi. Nhưng hiện quyền lợi của Trump và con gái của Trung tại Trung Quốc quá nhiều, cũng như Trump mới hiến tặng ưu tiên cho TikTok của Trung Quốc làm ăn tại Mỹ mặc dầu Quốc hội lưỡng viện Hoa Kỳ biểu quyết cấm và Tối Cao Pháp Viện y án không cho hoạt động, nên không biết chiêu trò áp thuế thêm 10% với Trung Quốc sẽ đi tới đâu. Trump cho biết sẽ nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong tuần này. Trump thậm chí còn tỏ ra nghi ngờ về thời gian áp dụng thuế mới với Trung Quốc khi nói với các phóng viên vào chiều thứ Hai hôm nay rằng "chúng tôi có thể sẽ nói chuyện với Trung Quốc trong 24 giờ tới"!

Cổ phiếu tại Hoa Kỳ giảm khi thuế quan vẫn là tâm điểm chú ý của các nhà đầu tư. Cổ phiếu giảm vào thứ Hai nhưng đã thu hẹp mức lỗ ban đầu khi các nhà đầu tư tiếp nhận một loạt các tiêu đề về thuế quan, bao gồm tin tức rằng Tổng thống Trump sẽ hoãn thuế đối với hàng hóa từ Mexico và Canada trong một tháng.

Chỉ số Nasdaq Composite (^IXIC) thiên về công nghệ đóng cửa giảm 1,2%, thu hồi một phần các khoản lỗ trước đó. Trong khi đó, S&P 500 (^GSPC) giảm khoảng 0,7% và Chỉ số công nghiệp trung bình Dow Jones (^DJI) giảm 0,3%.

Donnie King của Tyson Foods (TSN) cung cấp thịt của Hoa Kỳ cho biết tăng dự báo thêm 100 triệu đôla nâng hoạt động kinh doanh từ 1,9 tỷ đôla đến 2,3 tỷ đôla trong năm 2025, so với mức trước đó là 1,8 tỷ đôla đến 2,2 tỷ đôla.

Ông nói thêm, "Các nhóm của chúng tôi đã tham gia vào kế hoạch dự phòng để giảm thiểu sự gián đoạn hoặc tác động đến chuỗi cung ứng trong một thời gian ... Sẽ có những gián đoạn ngắn hạn”!

Lâu nay Tyson Foods gởi thịt Heo hay Bò qua Mexico để chế biến với mức thuế 10%, nay bị áp thuế 25% thì giá thịt sẽ khủng hoảng ảnh hưởng đến người dân tiêu dùng tại Mỹ.

Các mặt hàng nông sản khác cũng sẽ ảnh hưởng đến ví tiền của người mua sắm, bao gồm các mặt hàng như bơ và cà chua.

TaxFoundation.org được Joe Feldman của Telsey Advisory Group trích dẫn, các mức thuế đề xuất 25% đối với Mexico, Canada và tăng thêm 10% với Trung Quốc sẽ khiến mức thuế trung bình của các hộ gia đình ở Hoa Kỳ tăng hơn 800 đôla trong năm 2025 này.

Canada và Mexico đã ra lệnh áp thuế trả đũa đối với hàng hóa của Hoa Kỳ để đáp trả các mức áp thuế 25% toàn diện các loại hàng hóa do Donald Trump áp đặt.

Trump đã trả lời vào Chủ Nhật, chỉ trích thặng dư thương mại của Canada với Hoa Kỳ và cho rằng nếu không có thặng dư đó, “Canada sẽ không còn là một quốc gia khả thi nữa. Thật khắc nghiệt nhưng đúng! Do đó, Canada nên trở thành Tiểu bang thứ 51 được chúng ta yêu mến. Thuế suất thấp hơn nhiều và sự bảo vệ quân sự tốt hơn nhiều cho người dân Canada nhất là sẽ không có thuế quan”! 

Dù Trump tạm ngưng thi hành áp thuế đối với Canada, nhưng hôm nay Thứ Hai 03/2, Thủ hiến Doug Ford, lãnh đạo của tỉnh Ontario đông dân nhất Canada cho biết rằng ông hủy hợp đồng với dịch vụ internet Starlink của Elon Musk là cố vấn của Trump để đáp trả mức thuế quan toàn diện 25% của Donald Trump đối với Canada.

Thủ hiến Ontario Doug Ford cho biết ông cũng sẽ cấm các công ty Hoa Kỳ tham gia các hợp đồng của tỉnh Ontario. Ông cho biết đã ký một hợp đồng trị giá 100 triệu đôla Canada (bằng 68 triệu đôla Mỹ) với công ty của Elon Musk vào tháng 11/2024 để cung cấp Internet tốc độ cao cho cư dân vùng xa ở nông thôn và phía bắc Ontario; nhưng nay ông nhấn mạnh rằng “Chúng tôi xé bỏ hợp đồng của tỉnh Ontario với Starlink. Ontario sẽ không làm ăn với những người quyết tâm phá hủy nền kinh tế của chúng tôi”, Thủ hiến Doug Ford cho biết trong một bài đăng trên X (Twitter).

Ford cho biết các doanh nghiệp có trụ sở tại Hoa Kỳ sẽ mất “hàng chục tỷ đô la” doanh thu mới do phản ứng của Ontario. “Họ chỉ có thể đổ lỗi cho Donald Trump”, ông nói.

Ontario và các tỉnh khác đã lên kế hoạch loại bỏ các thương hiệu rượu của Mỹ khỏi các kệ hàng của chính phủ. Ford chỉ ra rằng Hội đồng Kiểm soát Rượu của Ontario mua rượu vang, bia, rượu mạnh và nước khoáng có ga của Mỹ trị giá gần 1 tỷ đô la mỗi năm nhưng nay thì chấm dứt.

“Canada không phải là người bắt đầu cuộc chiến này với Hoa Kỳ, nhưng bạn nên tin rằng chúng tôi đã sẵn sàng để giành chiến thắng”, Thủ hiến Doug Ford, người đã kêu gọi bầu cử cho tỉnh Ontario của mình vào tuần trước, cho biết quyết tâm của người dân Canada là dứt khoát.

Trong khi đó tại Palm Beach ở Florida, Donald Trump hôm qua Chủ Nhật tuyên rằng người Mỹ có thể cảm thấy "đau đớn" từ cuộc chiến thương mại mới về áp thuế quan mới của ông đối với Canada, Mexico và Trung Quốc gây ra; nhưng Trump nhấn mạnh rằng Canada sẽ "không còn tồn tại" nếu không có thặng dư thương mại với Hoa Kỳ.

Các biện pháp trừng phạt thương mại mà Trump ký hôm thứ Bảy tại khu nghỉ dưỡng Florida của ông đã gây ra sự hỗn loạn, tức giận và bất ổn, đồng thời đe dọa phá vỡ mối quan hệ đối tác thương mại kéo dài hàng thập kỷ ở Bắc Mỹ trong khi làm căng thẳng thêm mối quan hệ với Trung Quốc. 

Trong bài đăng trên Truth Social, Trump đặc biệt nhắm vào Canada, nước đã đáp trả bằng các biện pháp trả đũa. Trump đang áp thuế 25% đối với hàng hóa của Canada, với mức thuế 10% đối với dầu, khí đốt tự nhiên và điện. Canada đang áp thuế 25% đối với hơn 155 tỷ đô la đối với các sản phẩm của Hoa Kỳ, bao gồm rượu và trái cây.

Trump chỉ trích thặng dư thương mại của Canada với Hoa Kỳ: "Chúng ta không cần bất cứ thứ gì họ có. Chúng ta có Năng lượng vô hạn, nên tự sản xuất Ô tô và có nhiều Gỗ hơn mức chúng ta có thể sử dụng."

Mặc dù Trump tuyên bố rằng Hoa Kỳ không cần Canada, nhưng một phần tư lượng dầu mà Hoa Kỳ tiêu thụ mỗi ngày là từ đồng minh Canada ở phía bắc.

Đại sứ Canada tại Washington cho biết Hoa Kỳ đã thâm hụt thương mại 75 tỷ đô la với Canada vào năm ngoái nhưng lưu ý rằng một phần ba trong số những gì Canada bán cho Hoa Kỳ là xuất khẩu năng lượng và có thâm hụt khi giá dầu cao. Khoảng 60% lượng dầu thô nhập khẩu của Hoa Kỳ là từ Canada.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau khuyến khích người dân Canada mua nhiều hàng hóa Canada hơn và cho biết động thái của Trump sẽ chỉ gây ra đau đớn trên khắp Bắc Mỹ. Hơn 75% hàng xuất khẩu của Canada là sang Hoa Kỳ.

"Điều này sẽ gây ra hậu quả thực sự cho người dân, cho người lao động ở cả hai bên biên giới của chúng ta", Trudeau cho biết vào tối thứ Bảy. "Chúng tôi không muốn ở đây. Chúng tôi không yêu cầu điều này nhưng chúng tôi sẽ không lùi bước trong việc bảo vệ người dân Canada và cho mối quan hệ thành công đáng kinh ngạc giữa Canada và Hoa Kỳ".

Vào phút chót hôm nay Thứ Hai 03/2, Chính phủ Trung Quốc cho biết họ sẽ thực hiện các bước để bảo vệ lợi ích kinh tế của mình và có ý định đệ đơn kiện lên Tổ chức Thương mại Thế giới về việc áp thuế của Donald Trump.

HẠNH DƯƠNG

Tổng hợp.