 |
| Bộ trưởng Quốc phòng Canada David McGuinty và người đồng cấp Philippines Gilberto Teodoro Jr chuẩn bị ký Thỏa thuận Quy chế Lực lượng Thăm viếng (SOVFA) giữa Philippines và Canada, tại Thành phố Makati, Metro Manila, Philippines, ngày 2 tháng 11 năm 2025. REUTERS/Lisa Marie David |
Canada và Philippines cả hai đều là những nước chỉ trích mạnh mẽ các hành động ngày càng lộng hành của Trung Quốc ở Biển Đông, hôm Chủ nhật đã ký một thỏa thuận quốc phòng quan trọng nhằm tăng cường tập trận chiến đấu và mở rộng liên minh an ninh để răn đe các hành vi gây hấn, theo các quan chức.
Canada và các quốc gia phương Tây khác đã tăng cường hiện diện quân sự ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương nhằm thúc đẩy pháp quyền và mở rộng thương mại, đầu tư trong khu vực. Chiến lược này phù hợp với nỗ lực của Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. trong việc xây dựng quan hệ quốc phòng với các nước khác, giúp quân đội Philippines vốn hạn chế về ngân sách có thể đối mặt với Trung Quốc mạnh hơn về quân sự tại các vùng biển tranh chấp. Tin cho biết Việt Nam vẫn giữ lập trường không đụng đến Trung Quốc và bất hợp tác với Canada, Philippines.
Hiện chưa có bình luận ngay lập tức từ Trung Quốc, vốn đã cáo buộc Philippines là “kẻ gây rối” và “kẻ phá hoại ổn định khu vực” sau các cuộc tuần tra chung và tập trận chiến đấu với Mỹ và các nước khác ở Biển Đông.
Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ tuyến đường biển này, mặc dù một phán quyết trọng tài năm 2016 đã bác bỏ những tuyên bố này dựa trên Công ước Liên Hợp Quốc năm 1982. Trung Quốc đã phớt lờ phán quyết và sử dụng vòi rồng mạnh mẽ cùng các hành động chặn nguy hiểm đối với tàu hải cảnh Philippines và các tàu khác, dẫn đến va chạm và thương tích cho thủy thủ. Việt Nam, Malaysia, Brunei và Đài Loan cũng tham gia vào các tranh chấp lãnh thổ kéo dài.
Philippines nói Trung Quốc muốn mở rộng lãnh thổ
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr. đã ký Thỏa thuận Tình trạng Lực lượng Thăm viếng với người đồng cấp Canada, David McGuinty, sau một cuộc họp kín tại Manila hôm Chủ nhật.
McGuinty cho biết thỏa thuận này sẽ tăng cường huấn luyện quân sự chung, chia sẻ thông tin và hợp tác trong xử lý các tình huống khẩn cấp, bao gồm ứng phó thiên tai.
Teodoro nói với các phóng viên rằng thỏa thuận này sẽ là chìa khóa thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ ở một khu vực đang bị đe dọa bởi hành vi gây hấn của Trung Quốc. “Ai là nước bá quyền? Ai muốn mở rộng lãnh thổ trên thế giới? Trung Quốc,” Teodoro nhấn mạnh.
Các thỏa thuận như vậy cung cấp khung pháp lý cho việc thăm viếng của lực lượng nước ngoài để thực hiện các cuộc tập trận quy mô lớn chung tại bất kỳ quốc gia nào.
Philippines ký thỏa thuận quốc phòng đầu tiên với Mỹ vào năm 1998, tiếp theo là một thỏa thuận tương tự với Australia chín năm sau. Thỏa thuận với Canada là thỏa thuận thứ ba được ký dưới thời Marcos, sau các thỏa thuận tương tự với Nhật Bản và New Zealand.
Các cuộc đàm phán đang diễn ra với Pháp và Singapore cho các thỏa thuận tương tự. Các nỗ lực cũng đang được tiến hành để khởi động đàm phán với Anh, và có thể với Đức và Ấn Độ, theo Teodoro và các quan chức khác.
Bắc Kinh đối mặt phản ứng dữ dội về kế hoạch tại bãi Scarborough
Tại cuộc họp thường niên của các bộ trưởng quốc phòng ASEAN với các đối tác châu Á và phương Tây hôm Thứ Bảy ở Malaysia, Teodoro lên án việc Trung Quốc gần đây tuyên bố sẽ lập “khu bảo tồn thiên nhiên” tại bãi Scarborough, một vùng đánh bắt giàu tài nguyên mà Manila và Bắc Kinh đều tuyên bố chủ quyền.
“Đối với chúng tôi, đây là một nỗ lực ngụy trang nhằm sử dụng sức mạnh quân sự và đe dọa sử dụng vũ lực, làm suy yếu quyền lợi của các quốc gia nhỏ hơn và công dân của họ, những người phụ thuộc vào nguồn lợi từ vùng biển này,” Teodoro nói.
Canada đã chỉ trích kế hoạch của Trung Quốc khi được công bố vào tháng 9, nói rằng nước này phản đối “những nỗ lực sử dụng bảo vệ môi trường như một cách để kiểm soát” bãi Scarborough. Canada cũng chỉ trích việc Trung Quốc sử dụng vòi rồng “nguy hiểm”, khiến một quan chức Philippines bị thương trên một tàu chính phủ.
Đại sứ Canada tại Manila, David Hartman, cho biết nước ông “luôn lên tiếng đối mặt với các hành động khiêu khích và bất hợp pháp” của Trung Quốc ở vùng biển khu vực và “sẽ tiếp tục làm như vậy.”
Năm ngoái, Canada ký thỏa thuận hợp tác quốc phòng với Philippines. Một thỏa thuận khác ký ở Ottawa năm 2023 đã cho phép Philippines tiếp cận dữ liệu từ “Hệ thống Phát hiện Tàu tối” của Canada, sử dụng công nghệ vệ tinh để theo dõi các tàu bất hợp pháp ngay cả khi chúng tắt thiết bị phát tín hiệu vị trí.
Lực lượng hải cảnh Philippines đã sử dụng công nghệ của Canada để theo dõi các tàu hải cảnh và tàu cá Trung Quốc ở Biển Đông.
Giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày kết thúc: Điều gì sẽ xảy ra nếu đồng hồ của chúng ta không “lùi” lại?
Nếu bạn đang đọc bài này từ bất kỳ bang nào ngoài hai bang nhất định, rất có thể các đồng hồ kỹ thuật số trong nhà bạn đã tự lùi lại một giờ (dù có thể bạn còn chẳng nhận ra). Giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày (DST - Daylight Saving Time) chính thức kết thúc lúc 2 giờ sáng, mở đầu cho nhiều tháng chúng ta quay lại dùng giờ tiêu chuẩn.
Giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày hay còn gọi là Giờ mùa hè (Daylight Saving Time – DST) là việc điều chỉnh đồng hồ tiến lên một giờ trong những tháng nắng ấm hơn để kéo dài thời gian có ánh sáng vào buổi tối. Việc này thường diễn ra vào mùa xuân và được điều chỉnh lùi lại vào mùa thu. Mục đích chính của DST là tận dụng tốt hơn ánh sáng ban ngày trong những ngày dài của mùa hè, giúp có thêm ánh sáng vào các giờ buổi tối.
Hoa Kỳ từ lâu đã duy trì một mối quan hệ nhiều tranh cãi với việc đổi giờ hai lần mỗi năm, nhưng dù các nhà lập pháp tiểu bang và liên bang năm nay đã nỗ lực, chúng ta lại tiếp tục lặp lại vòng quay cũ.
Kể từ Chủ nhật thứ hai của tháng Ba, chúng ta đã hưởng giờ DST với những buổi mặt trời mọc sớm hơn và lặn trễ hơn — điều mà một số nghiên cứu cho rằng có thể gây hại cho sức khỏe. Trong khoảng bốn tháng tới, chúng ta sẽ trải nghiệm giờ tiêu chuẩn, với bình minh và hoàng hôn sớm hơn.
Tuy nhiên, nhiều nỗ lực lập pháp nhằm thay đổi việc điều chỉnh thời gian lại hướng đến việc cố định đồng hồ theo giờ DST quanh năm — hơn một tá tiểu bang đã có luật sẵn sàng làm điều đó nếu được phép.
Giả sử chúng ta áp dụng DST quanh năm, và đồng hồ không “lùi lại” lúc 2 giờ sáng Chủ nhật. Tác động rõ ràng nhất sẽ là cách ngày của bạn — cụ thể là giờ mặt trời mọc và lặn — trông như thế nào.
Hãy giả sử bạn sống tại Chicago. Vào thứ Bảy, ngày 1 tháng 11, mặt trời mọc khoảng 7:23 sáng và lặn khoảng 5:44 chiều. Khi DST kết thúc vào Chủ nhật, ngày 2 tháng 11, mặt trời mọc lúc 6:25 sáng và lặn ngay trước 4:45 chiều. Dưới giờ tiêu chuẩn, mặt trời mọc sớm hơn và lặn sớm hơn — nghĩa là bạn có thể lái xe đi làm khi trời sáng hơn nhưng khi về nhà thì trời đã tối.
Trong vài tuần tới ở Chicago, mặt trời sẽ mọc muộn dần, đạt mức trễ nhất vào đầu tháng 1 (7:18 sáng). Trong khi đó, hoàng hôn sẽ ngày càng sớm cho đến đầu hoặc giữa tháng 12, khi lặn lúc 4:19 chiều. Xu hướng này tiếp tục cho đến khi DST bắt đầu lại vào Chủ Nhật thứ nhì của tháng Ba.
Nếu chúng ta ngừng đổi giờ, mặt trời sẽ mọc muộn hơn nhiều — đạt 8:18 sáng vào tháng 1 thay vì 7:18 sáng — và lặn muộn hơn — thay vì 4:19 chiều, hoàng hôn sớm nhất sẽ là 5:19 chiều.
Bảng dưới đây cho thấy thời điểm mặt trời mọc muộn nhất và lặn sớm nhất tại nhiều thành phố ở Hoa Kỳ khi DST kết thúc, và thời điểm đó sẽ như thế nào nếu chúng ta duy trì DST quanh năm.
(Bảng giữ nguyên như bản gốc – đã dịch thuật ngữ và tiêu đề)
Thành phố — Bình minh muộn nhất / Hoàng hôn sớm nhất khi DST kết thúc —
Bình minh muộn nhất / Hoàng hôn sớm nhất nếu DST cố định quanh năm
Austin — 7:28 sáng / 5:30 chiều — 8:28 sáng / 6:30 chiều
Charlotte, NC — 7:32 sáng / 5:11 chiều — 8:32 sáng / 6:11 chiều
Chicago — 7:18 sáng / 4:19 chiều — 8:18 sáng / 5:19 chiều
... (các dòng khác giữ nguyên)
Tuy vậy, nghiên cứu — và lịch sử — lại nghiêng về việc duy trì giờ tiêu chuẩn quanh năm. Vậy giả sử giờ tiêu chuẩn trở thành giờ cố định quanh năm (Hawaii và phần lớn Arizona hiện đã làm như vậy).
Mùa đông sẽ không thay đổi. Nhưng mùa hè thì sẽ khác rất nhiều.
Hãy xét mùa hè tại Chicago. Dưới DST, bình minh sớm nhất là 5:15 sáng vào tháng 6 và hoàng hôn muộn nhất là 8:30 chiều.
Nếu áp dụng giờ tiêu chuẩn quanh năm, mặt trời sẽ mọc vào lúc 4:15 sáng trong một phần mùa hè và lặn không trễ hơn 7:30 chiều.
Ở các khu vực khác của nước Mỹ, bình minh sẽ còn gần 4 giờ sáng hơn nữa, trong khi hoàng hôn sẽ đến trước 8 giờ tối.
Bảng dưới đây cho thấy bình minh sớm nhất và hoàng hôn muộn nhất vào mùa hè ở nhiều thành phố, cũng như thời điểm đó nếu sử dụng giờ tiêu chuẩn quanh năm.
Thành phố — Bình minh sớm nhất/Hoàng hôn muộn nhất mùa hè —
Bình minh sớm nhất/Hoàng hôn muộn nhất nếu cố định giờ tiêu chuẩn
Austin — 6:29 sáng / 8:37 chiều — 5:29 sáng / 7:37 chiều
Chicago — 5:15 sáng / 8:30 chiều — 4:15 sáng / 7:30 chiều
Hiện tại, điều duy nhất thay đổi vẫn chỉ là đồng hồ. Và trừ khi Quốc hội hành động nhanh chóng (một nỗ lực gần đây đã thất bại), đồng hồ sẽ lại đổi vào Chủ nhật, ngày 8 tháng Ba.
Chụp MRI của Trump làm dấy lên lo ngại về sự bí mật trong tình trạng sức khỏe tổng thống
Việc Tổng thống Trump bất ngờ tiết lộ ông đã chụp MRI đang làm dấy lên những câu hỏi mới về sự bí mật xung quanh tình trạng sức khỏe của ông và nhu cầu minh bạch hơn đối với các tổng thống.
Trump là người lớn tuổi nhất từng đắc cử tổng thống, và các trợ lý cũng như đồng minh của ông từ lâu đã cố gắng xây dựng hình ảnh ông là người mạnh mẽ và tràn đầy sinh lực.
Các bác sĩ bên ngoài ban đầu đặt nghi vấn sau khi Trump đến Trung tâm Y tế Quân đội Walter Reed đầu tháng này cho một cuộc tái khám mà Nhà Trắng mô tả là “thường lệ”, dù đây là lần thứ hai ông đến trong vòng sáu tháng.
Một ghi chú từ bác sĩ của ông cho biết Trump có “sức khỏe tổng thể tuyệt vời”.
Sau đó, Trump tiết lộ rằng ông đã chụp MRI và làm bài kiểm tra nhận thức trong lần khám thứ hai.
“Tôi đã chụp MRI, mọi thứ đều hoàn hảo,” Trump nói với phóng viên trên Không Lực Một.
Tổng thống không nêu lý do chụp MRI, và Thư ký Báo chí Karoline Leavitt sau đó cũng không cung cấp thêm chi tiết nào.
Jeffrey Kuhlman, người từng là bác sĩ Nhà Trắng cho ba đời tổng thống và là tác giả cuốn Transforming Presidential Healthcare, cho biết ông không ngạc nhiên khi một người 79 tuổi cần kiểm tra lần hai và việc các tổng thống đến Walter Reed để chụp chiếu chuyên sâu là bình thường.
“Gần như mọi thủ thuật tôi đều có thể làm tại Nhà Trắng. Điều duy nhất tôi không thể làm và phải đến Walter Reed là các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu,” Kuhlman nói.
Nhưng Kuhlman đặt câu hỏi về mốc thời gian điều trị mà bác sĩ của Trump, Sean Barbabella, công bố. Ngoài MRI, các xét nghiệm khác và kiểm tra sức khỏe dự phòng có thể được thực hiện trong văn phòng bác sĩ Nhà Trắng chưa đến 15 phút.
“Từ bãi cỏ phía Nam tới Walter Reed chỉ mất khoảng tám phút bằng trực thăng. Vậy nên chúng ta biết ông ấy có ít nhất bốn giờ để được chăm sóc y tế,” Kuhlman nói.
“Có điều gì đó không khớp.”
Việc một chính quyền dè dặt trong chia sẻ thông tin sức khỏe cá nhân của tổng thống không phải bất thường và không có yêu cầu pháp lý nào buộc họ phải minh bạch.
Trong lịch sử, nhiều tổng thống đã nói dối, che giấu hoặc phủ nhận các vấn đề sức khỏe, và các chuyên gia cho biết luôn tồn tại sự căng thẳng giữa những gì tổng thống muốn công khai và những gì người dân có quyền được biết.
Tổng thống Cleveland từng bí mật phẫu thuật trên một chiếc du thuyền để loại bỏ khối u có nguy cơ ung thư trong miệng, và chính quyền của ông đã bác bỏ tin rò rỉ bằng cách gọi đó là tin giả và bôi nhọ phóng viên.
Tổng thống Wilson bị đột quỵ năm 1919 và phải nằm liệt giường suốt phần còn lại của nhiệm kỳ, trong khi vợ ông gần như đóng vai trò tổng thống thay thế.
Chính quyền Tổng thống Kennedy cũng che giấu các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm bệnh Addison — một rối loạn tuyến thượng thận.
Các chuyên gia cho rằng không ai trong chính quyền — đặc biệt là bác sĩ Nhà Trắng — có động cơ để hoàn toàn trung thực và minh bạch về sức khỏe của người có quyền sa thải họ.
Các trợ lý và đồng minh của Tổng thống Biden cũng từng bị nghi ngờ che giấu sự suy giảm nhận thức, dù bác sĩ của Biden công bố các báo cáo sức khỏe tốt. Sau cuộc tranh luận tệ hại với Trump khiến nhiều người nghi ngờ về sức khỏe, đảng Dân chủ cuối cùng đã thúc giục Biden không tái tranh cử.
Sau đó, Biden được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Lịch sử y tế của Trump cũng đầy bí mật, và các nhà phê bình từ lâu cáo buộc ông cố che giấu tình trạng thật của mình bằng những lời phô trương.
Jacob Appel, giáo sư tâm thần học tại Trường Y Icahn thuộc Mount Sinai và là nhà sử học về sức khỏe tổng thống, cho rằng việc công bố thông tin chọn lọc hoặc đã được “chỉnh sửa chính trị” không phục vụ lợi ích công chúng.
“Nếu ông định công bố một phần thông tin, thì nên công bố đủ để công chúng có thể hiểu được bối cảnh. Nếu ông nói rằng ông chụp MRI, chúng ta nên biết MRI để làm gì,” Appel nói.
“Chúng ta không biết MRI để làm gì, vì tổng thống thậm chí chưa nói rõ bộ phận nào được chụp … MRI có thể để kiểm tra nhận thức, có thể để kiểm tra tim, hoặc đơn giản là ông bị trật mắt cá và họ muốn kiểm tra gãy xương. Nó có thể là bất cứ thứ gì,” Appel nói.
S. Jay Olshansky, nhà nghiên cứu về tuổi thọ tại Đại học Illinois, Trường Y tế Công cộng Chicago, cho biết điều quan trọng là hiểu rằng công chúng chỉ thấy những gì Nhà Trắng muốn công bố. Các tổng thống cũng có quyền bảo mật thông tin y tế như mọi công dân khác.
“Công chúng sẽ tự quyết định họ tin hay không tin,” Olshansky nói, người từng viết phân tích về sức khỏe của Biden và Trump năm 2020.
Gần đây nhất, Trump bị chú ý khi các hình ảnh lan truyền trên mạng cho thấy chân ông sưng và tay bị bầm được che bằng lớp trang điểm. Nhà Trắng sau đó công bố ông bị suy tĩnh mạch mãn tính, và vết bầm do bắt tay liên tục.
Khi Trump mắc COVID-19 vào cuối năm 2020, chính quyền ban đầu giấu chẩn đoán và sau đó giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng mà không cung cấp nhiều chi tiết về việc điều trị. Trump hồi phục sau khi được sử dụng thuốc đặc biệt chưa được phê duyệt.
Năm 2015, Trump công bố thư của bác sĩ Harold Bornstein rằng ông “sẽ là tổng thống khỏe mạnh nhất trong lịch sử.” Hai năm sau, Bornstein thừa nhận chính Trump đã đọc và “chỉ đạo” nội dung bức thư.
Tình trạng bất ổn năm 2020 ở Portland vang vọng trong phiên tòa về kế hoạch điều động Vệ binh Quốc gia của Trump
Những cuộc bạo loạn hỗn loạn bao trùm Portland, Oregon, vào mùa hè năm 2020 tiếp tục vang vọng trong phiên tòa xét xử nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm điều động Vệ binh Quốc gia vào đường phố của thành phố này.
Các quan chức liên bang và luật sư chính phủ mô tả Portland như đang bị “bao vây” nhằm thuyết phục thẩm phán rằng việc Trump tiếp quản lực lượng Vệ binh của tiểu bang và kế hoạch triển khai họ là hợp pháp và cần thiết để bảo vệ các cơ sở nhập cư liên bang.
Nhưng các sĩ quan cảnh sát địa phương đã điều trần rằng ngay từ đầu, sự hiện diện của lực lượng liên bang đã khiến tình hình căng thẳng hơn với người biểu tình.
Họ cho biết các cuộc biểu tình phần lớn diễn ra ôn hòa, và các chiến thuật cảnh sát được cải thiện đã giúp giữ được sự ôn hòa đó — trái ngược với các cuộc biểu tình kéo dài nhiều tháng cách đây năm năm, mà một số người trong họ từng tham gia trấn áp.
“Đó là một kiểu hỗn loạn hoàn toàn khác,” Chỉ huy Sở Cảnh sát Portland Franz Schoening nói.
Trump triệu tập Vệ binh Quốc gia Oregon vào tháng 9, cam kết bảo vệ Portland “bị tàn phá bởi chiến tranh” và các cơ sở của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE).
Động thái này đã nhanh chóng vấp phải đơn kiện từ các quan chức của bang Oregon và thành phố Portland nhằm ngăn chặn nỗ lực của tổng thống Trump. Họ lập luận rằng Trump không nên được phép đưa quân đội lên đất Mỹ để giải quyết một tình huống vốn do các đặc vụ liên bang làm trầm trọng thêm.
Tổng thống ban đầu đã liên bang hóa và chuẩn bị triển khai 200 thành viên Vệ binh Quốc gia Oregon, nhưng sau khi Thẩm phán quận liên bang Karin Immergut tạm thời chặn nỗ lực này, Trump chuyển sang tìm cách điều động quân từ California và Texas — khiến thẩm phán ra lệnh cấm triển khai bất kỳ lực lượng nào. Chính quyền đã kháng cáo.
Mặc dù vụ kiện không liên quan trực tiếp đến các cuộc biểu tình năm 2020, được thúc đẩy bởi cái chết của George Floyd dưới tay cảnh sát Minneapolis, vấn đề này bất ngờ trở thành trọng tâm khi thẩm phán Immergut xem xét bằng chứng về tình hình biểu tình hiện tại của thành phố và liệu sự can thiệp của Vệ binh Quốc gia có cần thiết hay không.
“Tôi muốn hiểu rõ khoảng thời gian liên quan trong vụ này, và có thể so sánh với năm 2020,” thẩm phán nói.
Năm 2020, những cuộc biểu tình ôn hòa chống bạo lực cảnh sát kéo dài gần 200 ngày, rồi biến thành bạo loạn khi người biểu tình Black Lives Matter đụng độ với cảnh sát và các nhóm phản đối. Hình ảnh cho thấy xe hơi, thùng rác, và hàng rào cảnh sát bị đốt cháy, còn đường phố ngập trong hơi cay.
Schoening, người chỉ huy lực lượng kiểm soát trật tự công cộng trong suốt thời gian bất ổn, nhớ lại hành vi phạm tội nghiêm trọng, đặc biệt là phóng hỏa và việc sử dụng pháo hoa thương mại một cách “tràn lan”. Ông cho biết các cuộc biểu tình gần đây bên ngoài cơ sở ICE của Portland hoàn toàn không thể so sánh.
“Mức độ bạo lực và hành vi phạm tội mà chúng tôi thấy vào năm 2020 khác biệt rõ rệt,” ông nói.
Phó Cảnh sát trưởng Portland Craig Dobson điều trần rằng cơ quan thực thi pháp luật đã chứng kiến “khá nhiều hành vi bất hợp pháp” tại cơ sở ICE vào tháng 6, nhưng chỉ kéo dài khoảng một tuần rồi lắng xuống.
Cảnh sát địa phương đã tuyên bố cuộc biểu tình ngày 14/6 là bạo loạn, nhưng kể từ đó không còn trường hợp nào.
Chỉ huy Sở Cảnh sát Portland Brian Hughes gọi năm 2020 là “lan rộng hơn nhiều” và “quy mô lớn” hơn các cuộc biểu tình tại cơ sở ICE, mô tả chúng là không thể so sánh được.
Trong những năm kể từ đó, Sở Cảnh sát Portland đã cải tổ cách làm việc, các sĩ quan cho biết.
Hughes nói sở đã nỗ lực xây dựng “nhiều sự tin tưởng” và “tính chính danh” hơn với các tổ chức biểu tình, và kể từ năm 2020, nhiều cuộc biểu tình có “hàng chục nghìn người” diễn ra hợp pháp mà hầu như không có vụ bắt giữ nào.
Sở cũng thay đổi cách huấn luyện để tránh sử dụng vũ lực bừa bãi hoặc tấn công vào một đám đông vô trật tự nhằm “kiểm soát tình hình,” Dobson nói — người từng là chỉ huy tổng thể trong các cuộc biểu tình năm 2020.
Họ đã nhận được “hàng trăm email” cảm ơn vì cách tiếp cận mới.
“Anh có nói rằng hoạt động của cảnh sát có thể khiến đám đông thêm kích động không?” luật sư của Portland Caroline Turco hỏi.
“Có,” Dobson trả lời.
“Năm 2020 có như vậy không?” Turco hỏi tiếp. Dobson lại trả lời: “Có.”
Năm năm trước, Trump điều động đặc vụ liên bang đến Portland giữa lúc bạo loạn nhằm ngăn chặn các cuộc biểu tình hằng đêm tại tòa án liên bang — nơi phiên tòa hiện đang diễn ra. Nhưng thay vì chấm dứt bạo loạn, mức độ xung đột giữa cộng đồng và cảnh sát địa phương “tăng đáng kể” sau khi lực lượng liên bang xuất hiện, theo một công ty độc lập được thuê để đánh giá phản ứng của thành phố đối với các cuộc biểu tình năm 2020.
Dobson cho biết ông đồng tình với bản đánh giá và bày tỏ “quan ngại” về việc điều động Vệ binh Quốc gia đến Portland.
“Điều tôi quan ngại là: họ được huấn luyện thế nào?” Dobson nói. “Quản lý đám đông rất phức tạp, và tùy vào cách bạn xuất hiện và hành xử, điều đó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đám đông.”
Schoening mô tả hai sự kiện tháng trước khiến ông lo ngại tái diễn lịch sử.
Ông cho biết các nhóm biểu tình trước đây từng hợp tác tốt đã từ chối yêu cầu cho xe cộ đi lại vào ngày 4/10 sau khi lực lượng liên bang sử dụng hơi cay trước đó cùng ngày.
Ngày 18/10, các sĩ quan liên bang ngắm bắn hơi cay vào người biểu tình ở lối vào cơ sở ICE nhưng trượt, khiến đạn hơi cay bật lên mái nhà. Các sĩ quan liên bang khác bắn trả bằng đạn hơi cay và đạn hạt tiêu vào đám đông; cả cảnh sát lẫn người biểu tình đều bị trúng đạn, Schoening cho biết.
Brian Marshall, trợ lý tổng chưởng lý cấp cao của Bộ Tư pháp Oregon, lưu ý rằng sự hỗn loạn của đám đông — dù do lực lượng liên bang gây ra — lại đang được chính quyền dùng để biện minh cho việc điều động quân.
“Và tôi nghĩ rằng có một vấn đề pháp lý nghiêm trọng: liệu việc sử dụng vũ lực không phù hợp gây ra phản ứng từ đám đông — phản ứng đó có thể được xem như cơ sở thiện chí để triển khai Vệ binh Quốc gia hay không,” ông nói.
Các quan chức liên bang điều trần cho phía chính phủ lại rút ra bài học khác từ năm 2020.
Thiếu tướng Timothy Rieger, quyền phó tham mưu trưởng Cục Vệ binh Quốc gia, điều trần rằng khi Vệ binh Quốc gia được triển khai đến Los Angeles trong các cuộc biểu tình năm 2020, tác động là “ngay lập tức”.
Hỏa hoạn, cướp phá — “khi chúng tôi xuất hiện, mọi thứ dừng lại,” ông nói. Nhờ đó, những người biểu tình ôn hòa có thể thực hiện quyền hiến định của mình.
Luật sư của tiểu bang và thành phố phản bác rằng khi Vệ binh Quốc gia được triển khai tại Oregon năm 2020, họ vẫn thuộc quyền kiểm soát của thống đốc — không phải Trump — nên lời khai của ông về Los Angeles không liên quan.
Rieger vẫn khẳng định ông “chưa bao giờ thấy” Vệ binh Quốc gia làm trầm trọng tình hình.
Hai giám sát viên của Cơ quan Bảo vệ Liên bang (Federal Protective Service), nhân chứng ẩn danh, cũng cho rằng Vệ binh Quốc gia sẽ giảm tải áp lực. Dù họ không tham gia quyết định triệu tập quân của Trump, họ cho biết yêu cầu hỗ trợ gửi đến cảnh sát địa phương đã không được đáp ứng.
Một trong số họ, được gọi là “Chỉ huy”, nói rằng ông đã chứng kiến các cuộc biểu tình ôn hòa tại cơ sở ICE, và điều khiến ông lo lắng không phải là họ — mà là việc cơ sở không được bố trí đủ nhân lực để ngăn chặn một vụ đột nhập, ngay cả khi có người lảng vảng quanh khuôn viên tìm cách vào tòa nhà.
Khi các sĩ quan liên bang tự mình tìm cách vào, họ có nguy cơ bị tấn công, ông nói.
“Ở đó gần như lúc nào cũng có người nói rằng chúng tôi đáng chết,” ông nói.
Turco, luật sư của Portland, lập luận hôm thứ Tư rằng một “cuộc khủng hoảng được dựng lên” là nền tảng cho nỗ lực điều động Vệ binh Quốc gia của Trump, cho rằng các cuộc biểu tình hiện nay không bạo lực đến mức cần triển khai quân.
Nhưng Bộ Tư pháp cho rằng cuối cùng thì tình trạng của các cuộc biểu tình không quan trọng. Việc ra quyết định của tổng thống được hưởng mức độ tôn trọng rất lớn, và thẩm phán Immergut chỉ cần xác định liệu nỗ lực của tổng thống có phản ánh “phán đoán trung thực,” được đưa ra sau khi đánh giá công bằng luật pháp và các dữ kiện hay không.
Các trường học đối mặt với nạn thiếu lương thực khi phúc lợi SNAP lao đao
Các trường học Hoa Kỳ đang chuẩn bị đối phó với tác động lên học sinh khi Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) đứng trước nguy cơ cạn kiệt ngân sách trong bối cảnh chính phủ đóng cửa.
Nguồn quỹ SNAP ban đầu dự kiến sẽ cạn vào thứ Bảy, nhưng một thẩm phán liên bang hôm thứ Sáu đã yêu cầu chính quyền Trump tiếp tục duy trì chương trình miễn là vẫn còn quỹ khẩn cấp.
Tuy nhiên, khoản quỹ khẩn cấp khoảng 5,25 tỷ USD này không đủ để chi trả toàn bộ phiếu thực phẩm cho tháng 11, với chi phí của chính phủ hơn 9 tỷ USD.
Các quan chức tại những học khu có tỷ lệ học sinh nhận suất ăn miễn phí hoặc giảm giá cao cho biết lo ngại về tình trạng đi học, thành tích học tập và hành vi của học sinh đang gia tăng, khi gần 42 triệu người dự kiến sẽ mất quyền tiếp cận chương trình hỗ trợ chi phí thực phẩm cho người thu nhập thấp.
Một số học khu đã bắt đầu mở kho lương thực hoặc tăng nguồn hỗ trợ cho các gia đình, trong khi những nơi khác cho biết họ không thể gánh thêm trách nhiệm cung cấp bữa ăn và đang hướng phụ huynh đến các ngân hàng thực phẩm địa phương.
Trevor Greene, giám thị Học khu Yakima ở Washington, dự báo tác động lên học khu của ông sẽ “khủng khiếp”, nơi có tới 87% học sinh nhận bữa trưa miễn phí hoặc giảm giá.
“Như tình hình hiện tại, chúng tôi biết rằng nhiều học sinh sẽ bị đói vào buổi tối, nhưng chúng tôi vẫn an tâm phần nào vì các em sẽ đến trường vào ngày hôm sau và được ăn sáng và ăn trưa tại đây. Nhưng tôi nghĩ tác động này sẽ còn lan rộng trong cộng đồng,” Greene nói.
Việc cắt nguồn quỹ phiếu thực phẩm đã trở thành điểm nóng trong cuộc đóng cửa chính phủ kéo dài một tháng, khi cả hai phe đều cảnh báo tác động ngay lập tức và nghiêm trọng đối với các gia đình.
“Tôi nghĩ chúng ta phải tìm ra cách giúp 40 triệu người. Thứ Bảy này sẽ rất tệ. Thực sự rất tệ,” Thượng nghị sĩ Josh Hawley (R-Mo.) nói với The Hill trước phán quyết của thẩm phán.
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) trước đó thông báo sẽ không sử dụng hàng tỷ USD trong quỹ SNAP khẩn cấp nếu chính phủ đóng cửa sau ngày 31/10, nói rằng việc đóng cửa do đảng Dân chủ gây ra và không phải tình huống khẩn cấp thực sự như thiên tai.
Một thẩm phán liên bang đã phản đối, yêu cầu USDA phân bổ quỹ khẩn cấp “càng sớm càng tốt” và báo cáo cập nhật vào thứ Hai.
“Quyền lợi SNAP chưa bao giờ bị chấm dứt… cho đến bây giờ,” Thẩm phán quận John McConnell nói tại phiên điều trần. “Và chính phủ Mỹ thừa nhận rằng quỹ dự phòng có thể sử dụng trong thời gian chính phủ đóng cửa — điều đã từng xảy ra năm 2019.”
Hiện vẫn chưa rõ khi nào khoản tiền này sẽ thực sự cạn.
Katie Law, hiệu trưởng Trường Arapaho Charter High ở Wyoming — nơi nguồn tài trợ từ Impact Aid bị cắt ngay khi chính phủ đóng cửa — cho biết trường cô đã “căng thẳng hết mức”, và nhiều học sinh sẽ phải bổ sung vào các chương trình hỗ trợ vốn đã không đáp ứng được nhu cầu cơ bản.
Nỗi lo càng tăng khi có mối liên hệ rõ ràng giữa lượng và chất lượng thức ăn học sinh được ăn với thành tích học tập và hành vi trên lớp.
Đại học Central Michigan phát hiện học sinh thường xuyên bị đói có điểm thấp hơn, điểm kiểm tra kém hơn và tỷ lệ tốt nghiệp thấp hơn. Các em cũng có tỷ lệ nghỉ học và bị kỷ luật cao hơn.
Báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cho thấy học sinh ăn sáng mỗi ngày, ăn rau và tránh uống soda có khả năng đạt điểm cao hơn.
“Chúng ta cần lường trước các vấn đề về hành vi, biết rằng một phần có thể bắt nguồn từ việc thiếu an ninh lương thực, trẻ đến lớp khi đói, và cả những căng thẳng mà gia đình đang phải chịu,” Sean Bulson, giám thị Học khu Harford County ở Maryland, nói. Đây là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề do nhiều nhân viên liên bang bị cho nghỉ việc.
Các trường có tỷ lệ hỗ trợ bữa ăn cao đã áp dụng nhiều biện pháp để đảm bảo học sinh không bỏ bữa trong thời gian ở trường, như cung cấp bữa sáng sau tiếng chuông để học sinh không phải đến sớm, hoặc cung cấp đồ ăn nhẹ cho học sinh ở lại tham gia thể thao hay các hoạt động khác.
Nhưng vấn đề sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nếu chính phủ tiếp tục đóng cửa trong kỳ nghỉ lễ.
“Sẽ có tác động rất lớn… bởi vì khi vào kỳ nghỉ như Lễ Tạ Ơn, Giáng Sinh, nghỉ xuân, mùa hè, những khoảng thời gian đó sẽ đáng lo ngại hơn nữa cho học sinh không có SNAP hoặc gia đình không còn phúc lợi SNAP, vì đó là thời gian dài mà các em không được tiếp cận bữa ăn,” Greene nói.
Khả năng đáp ứng của các học khu cũng khác nhau, trong khi họ phải lo ngại rằng việc đóng cửa kéo dài có thể khiến ngân sách trường trở nên thâm hụt.
Nhiều học khu nói với The Hill rằng họ dự đoán nhu cầu sử dụng các kho lương thực trong trường sẽ tăng mạnh, với một trường cho biết kho của họ thường phục vụ 60 gia đình có thể hết hàng trước Lễ Tạ Ơn nếu SNAP bị đóng băng.
Các kho thực phẩm khác đang tăng cường hợp tác với cộng đồng địa phương để xử lý lượng người cần hỗ trợ ngày càng tăng. Một số trường đang xây dựng thêm nguồn lực mới cho học sinh.
“Chúng tôi sẽ bắt đầu xây dựng một kho thực phẩm trong trường với sự hợp tác của PTA và nhân viên, thu gom hàng tuần các thực phẩm khô và các mặt hàng khác. … Một phần mục tiêu của chúng tôi là khiến việc sử dụng kho thực phẩm trở nên bình thường với bất kỳ ai,” Allison Persad, hiệu trưởng Trường Young Women’s Leadership School of Astoria ở Queens, New York, cho biết.
Vai trò chính của các trường lúc này là trở thành đầu mối truyền thông, nhận cuộc gọi từ phụ huynh hỏi nên làm gì và tìm hỗ trợ ở đâu.
Các học khu đã gửi thông báo cho phụ huynh với danh sách các nguồn hỗ trợ của tiểu bang và địa phương, bao gồm cả một học khu nơi học sinh đến từ gia đình nói tới 30 ngôn ngữ khác nhau.
Các học khu đang tạo mới các mục trên website, lập tài liệu Google tổng hợp hoặc phân công nhân sự chuyên hỗ trợ phụ huynh để có thể lấp vào khoảng trống khi cần.
Becky Pringle, chủ tịch Hiệp hội Giáo dục Quốc gia (NEA) công đoàn giáo viên lớn nhất cả nước dự đoán giáo viên sẽ phải bỏ tiền túi để giúp học sinh, cung cấp thực phẩm và các vật dụng trong lớp.
“Suốt sự nghiệp của mình, tôi luôn cố gắng hỗ trợ học sinh bằng mọi cách, và điều đó có nghĩa là tôi phải chi thêm từ ngân sách gia đình cho thực phẩm mang đến trường, đồ dùng học tập… đó là điều mà các nhà giáo vẫn làm,” Pringle nói, lưu ý rằng NEA trước đó ước tính giáo viên sẽ phải chi 500 USD từ tiền túi cho chi phí trường lớp trong năm nay — trước khi chính phủ đóng cửa.
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
www.Vietpressusa.us