Quảng cáo này, được ra mắt vào tuần trước, đánh dấu khởi đầu cho “chiến dịch quảng cáo mới” của chính phủ tỉnh Ontario tại Hoa Kỳ nhằm phản đối các mức thuế quan — vốn là trọng tâm trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump.
Tuy nhiên, quảng cáo nhanh chóng bị chỉ trích vì sử dụng đoạn âm thanh ghép từ nhiều phần khác nhau trong bài phát biểu của Reagan về thuế quan, khiến một tổ chức phi lợi nhuận do chính cựu tổng thống Reagan thành lập lên tiếng phản đối chiến dịch này.
Ngay sau đó, Trump gọi quảng cáo là “GIẢ TẠO” trong một bài đăng trên mạng X vào thứ Năm 23/10, đồng thời tuyên bố hủy bỏ mọi cuộc đàm phán thương mại với Canada.
“Dựa trên hành vi tồi tệ của họ, TOÀN BỘ CÁC CUỘC ĐÀM PHÁN THƯƠNG MẠI VỚI CANADA CHÍNH THỨC BỊ CHẤM DỨT,”
Trump viết trong bài đăng trên Truth Social hôm thứ Năm.
Chiến dịch quảng cáo này và cơn giận dữ của Trump diễn ra chỉ vài tuần trước khi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ xem xét các đơn kiện liên quan đến chính sách thuế quan của Trump. Nó cũng trùng thời điểm đội bóng Toronto Blue Jays đại diện duy nhất của Canada tại Giải Bóng chày Nhà nghề Mỹ (MLB) — chuẩn bị thi đấu trận đầu tiên của Giải World Series với Los Angeles Dodgers.
Trump dường như lo ngại việc quảng cáo sử dụng giọng nói của Reagan có thể ảnh hưởng đến quyết định của Tòa án Tối cao trong các vụ kiện về thuế quan vốn trước đó đã bị một số tòa án cấp dưới bác bỏ.
Đoạn phát biểu bị cắt ghép của Reagan
Quảng cáo có sử dụng các phát ngôn thực tế của Ronald Reagan — nhưng được cắt ghép từ nhiều phần khác nhau của bài phát biểu năm 1987, khi ông tuyên bố áp thuế lên hàng hóa Nhật Bản nhằm bảo vệ “thương mại tự do và công bằng.”
Trong đoạn mở đầu quảng cáo, Reagan nói:
“Khi ai đó nói ‘hãy áp thuế lên hàng nhập khẩu’, điều đó nghe có vẻ yêu nước — bảo vệ sản phẩm và việc làm của người Mỹ. Và đôi khi, trong ngắn hạn, nó có hiệu quả — nhưng chỉ trong một thời gian ngắn.”
Tiếp theo trong quảng cáo, ông được nghe nói:
“Về lâu dài, những rào cản thương mại như vậy gây tổn hại cho mọi công nhân và người tiêu dùng Mỹ.”
Nhưng trên thực tế, trong bài phát biểu gốc, Reagan nói câu thứ hai trước đoạn mở đầu mà quảng cáo sử dụng.
Không câu nào trong quảng cáo là sai — tất cả đều do Reagan nói trong bài phát biểu năm 1987 — nhưng giới phê bình cho rằng việc đảo thứ tự và cắt bỏ ngữ cảnh đã khiến nội dung bị bóp méo.
Tổ chức Ronald Reagan Presidential Foundation and Institute (Quỹ và Viện Tổng thống Ronald Reagan), do chính ông thành lập, đã đăng một tuyên bố trên X hôm thứ Năm 23/10 chỉ trích quảng cáo:
“Quảng cáo này xuyên tạc Bài phát biểu Phát thanh của Tổng thống Reagan, và Chính phủ Ontario không hề xin phép hay được phép chỉnh sửa và sử dụng nội dung này.”
Trump đã viện dẫn phát biểu của Quỹ Reagan khi tuyên bố chấm dứt đàm phán thương mại với Canada:
“Quỹ Reagan vừa thông báo rằng Canada đã sử dụng trái phép một quảng cáo GIẢ, trong đó Ronald Reagan bị cắt ghép để nói xấu thuế quan,” Trump viết.
Tòa án Tối cao xem xét thuế quan.
Trump ám chỉ trong bài đăng rằng ông tin chính quyền Ontario tung quảng cáo nhằm tác động đến phán quyết của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ liên quan đến việc ông áp thuế quan.
“Họ chỉ làm vậy để can thiệp vào quyết định của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ và các tòa khác,” Trump viết hôm thứ Năm.
Trong một bài khác, Trump cáo buộc Canada “đang cố gắng tác động phi pháp đến Tòa án Tối cao là một trong những vụ án quan trọng nhất lịch sử nước Mỹ.”
Trump tiếp tục bảo vệ chính sách thuế quan của mình, khẳng định rằng nhờ thuế quan, nước Mỹ trở nên “GIÀU MẠNH, QUYỀN LỰC VÀ AN TOÀN HƠN BAO GIỜ HẾT”, và thị trường chứng khoán cũng “MẠNH MẼ HƠN TRƯỚC NHỜ THUẾ QUAN!”
Tòa án Tối cao sẽ xem xét các vụ kiện về thuế quan của Trump vào ngày 5 tháng 11. Ông Trump, người coi thuế quan là nền tảng trong chiến dịch tranh cử của mình, đang đối mặt với áp lực trong nước yêu cầu nới lỏng hoặc chấm dứt chúng.
Một nghiên cứu cho thấy người tiêu dùng Mỹ đang gánh 55% chi phí của các mức thuế này, và một cuộc thăm dò cho thấy đa số người dân lo ngại thuế quan và lạm phát đang làm mất giá trị sức lao động của họ.
Trump đã áp thuế lên nhiều quốc gia kể từ khi nhậm chức, bao gồm mức thuế 25% đối với hầu hết hàng hóa Canada, và thậm chí tăng lên 35% vào mùa hè vừa qua.
Tương lai của các cuộc đàm phán.
Khi công bố chiến dịch quảng cáo vào tuần trước, Thủ hiến Ontario Doug Ford tuyên bố sẽ tiếp tục đấu tranh chống lại thuế quan của Mỹ:
“Chúng tôi sẽ sử dụng mọi công cụ hiện có và không bao giờ ngừng phản đối các mức thuế quan của Mỹ lên Canada,” Ford viết trên X.
Sau tuyên bố của Trump, Ford nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ Mỹ–Canada:
“Canada và Hoa Kỳ là bạn bè, láng giềng và đồng minh. Tổng thống Ronald Reagan biết rằng chúng ta mạnh mẽ hơn khi cùng nhau.”
Ông Ford đính kèm liên kết tới video YouTube của toàn bộ bài phát biểu gốc của Reagan và viết thêm:
“Chúa phù hộ Canada và Chúa phù hộ Hoa Kỳ.”
Hiện vẫn chưa rõ liệu việc Ford công nhận toàn văn bài phát biểu của Reagan có đủ để xoa dịu Trump và giúp nối lại các cuộc đàm phán thương mại giữa hai nước hay không.
Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết ông “sẵn sàng nối lại đàm phán với Mỹ khi phía Hoa Kỳ sẵn sàng.
Quỹ và Viện Tổng thống Ronald Reagan (Ronald Reagan Presidential Foundation & Institute) nói rằng thực tế, quảng cáo không phải “giả mạo” mà là đã được biên tập lại, đổi phần sau lên trước mà thôi. Nhưng đúng là Reagan từng có một bài phát biểu kéo dài năm phút – một bài diễn văn phát thanh quốc gia ngày 25 tháng 4 năm 1987, hiện được Thư viện Reagan đăng tải trên YouTube – trong đó ông lên án mạnh mẽ các loại thuế quan, thể hiện quan điểm ủng hộ thương mại tự do và công bằng.
Quảng cáo do chính quyền tỉnh Ontario (Canada) tài trợ và phát sóng trên các kênh truyền hình lớn của Mỹ, trích đoạn từ bài phát biểu được Reagan thực hiện tại Trại David, trước thềm cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản trong bối cảnh dư luận Mỹ đang ngày càng gay gắt với Nhật. Khi đó, các công ty Nhật như Toyota và Sony đã tràn ngập thị trường Mỹ với các sản phẩm xe hơi và điện tử chất lượng cao nhưng giá rẻ, khiến các thương hiệu lớn của Mỹ như General Motors và RCA bị thiệt hại.
Ngay trước khi phát biểu trên đài, Reagan đã áp thuế cao hơn đối với một số sản phẩm của Nhật nhằm đáp trả việc bán phá giá chip bán dẫn của Nhật vào thị trường Mỹ. Ông có những lời lẽ gay gắt với Nhật – những phần này không xuất hiện trong quảng cáo – tương tự như giọng điệu mà Trump thường dùng khi nói về thương mại.
“Chúng tôi có bằng chứng rõ ràng rằng các công ty Nhật đang tham gia vào những hành vi thương mại không công bằng, vi phạm thỏa thuận giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ,” Reagan nói. “Chúng tôi mong các đối tác thương mại của mình thực hiện đúng cam kết.”
Reagan nói ông sẽ gỡ bỏ thuế quan khi có bằng chứng rằng Nhật đối xử công bằng với doanh nghiệp và người lao động Mỹ – một lập luận nghe khá giống với những phát biểu quen thuộc của Trump.
Tuy nhiên, Reagan khẳng định ông “miễn cưỡng” áp đặt rào cản thương mại với Nhật và tin rằng thuế quan cao gây hại cho người lao động và nền kinh tế Mỹ. Ông nhấn mạnh rằng nhiều nhà kinh tế cho rằng thuế quan cao trong thời kỳ Đạo luật Smoot-Hawley đã làm trầm trọng thêm cuộc Đại Khủng hoảng, một ký ức đau thương mà ông và cả thế hệ của mình đã trải qua – “sâu sắc và nhức nhối,” theo lời ông.
Phần lớn bài phát biểu của Reagan – cũng là phần mà quảng cáo sử dụng nhiều nhất – là lời giải thích tại sao các nền kinh tế phát triển đã từ bỏ việc dùng thuế quan như một công cụ kinh tế: vì chúng khiến doanh nghiệp trong nước phụ thuộc vào chính phủ, giảm cạnh tranh, châm ngòi cho chiến tranh thương mại, làm tăng giá cả và cuối cùng dẫn đến mất việc làm.
Và dù có “một vài trường hợp đặc biệt như vấn đề chip bán dẫn của Nhật”, ông nói chính quyền của ông vẫn kiên định theo đuổi tự do thương mại.
Hiện chưa rõ lý do vì sao Trump gọi quảng cáo là “giả mạo”, nhưng trong bài đăng trên Truth Social, ông dẫn lại tuyên bố của Quỹ Ronald Reagan, nói rằng chiến dịch quảng cáo này đã sử dụng “âm thanh và hình ảnh được chọn lọc” của Reagan và “diễn giải sai nội dung bài phát biểu tổng thống.” Tuy nhiên, quỹ không nêu rõ chi tiết nào bị diễn giải sai.
Trong một bài đăng khác trên Truth Social hôm thứ Hai, Trump tuyên bố sai sự thật khi khẳng định rằng Reagan ủng hộ thuế quan:
“Họ gian lận bằng cách mua quảng cáo lớn nói rằng Ronald Reagan không thích thuế quan, trong khi thực tế ông ấy RẤT YÊU THÍCH THUẾ QUAN VÌ QUỐC GIA VÀ AN NINH QUỐC GIA CỦA CHÚNG TA,” Trump viết. “Cảm ơn Quỹ Ronald Reagan đã vạch trần TRÒ LỪA NÀY.”
Quỹ Reagan cũng nói chính quyền Ontario không xin phép khi sử dụng hoặc chỉnh sửa bài phát biểu, dù chưa rõ điều này có vi phạm pháp lý hay không. Quỹ cho biết họ đang xem xét các lựa chọn pháp lý và khuyến khích công chúng xem phiên bản gốc chưa chỉnh sửa.
Quảng cáo này đã được phát nhiều lần trong các sự kiện lớn, bao gồm Giải Vô địch Liên đoàn Bóng chày Mỹ (ALCS) có đội Toronto Blue Jays tham dự. Bắt đầu từ tối thứ Sáu, đội bóng của Ontario này sẽ thi đấu tại World Series – niềm tự hào lớn của người Canada.
Thủ hiến Ontario Doug Ford trong bài phát biểu ngày 14 tháng 10 nói rằng chính quyền ông đã phát quảng cáo trên hầu hết các mạng truyền hình lớn của Mỹ vì ông muốn “dùng chính lời của Ronald Reagan và lan truyền nó đến người dân Mỹ.”
“Quảng cáo đó không hề mang tính công kích,” Ford nói. “Nó rất thực tế. Và khi đến từ một người như Ronald Reagan, mọi đảng viên Cộng hòa đều sẽ nhận ra giọng nói đó.”
Ford – một chính trị gia bảo thủ – nói thêm:
“Theo ý kiến của tôi, ông ấy là tổng thống vĩ đại nhất mà nước Mỹ từng có.”
Thủ hiến Ontario, Doug Ford, cho biết tỉnh của ông sẽ tạm dừng phát sóng các quảng cáo có hình ảnh cựu Tổng thống Ronald Reagan chỉ trích thuế quan, để các cuộc đàm phán thương mại giữa Canada và Hoa Kỳ có thể được nối lại.
Thông báo của Ford được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Donald Trump chấm dứt các cuộc đàm phán thương mại với Canada vì quảng cáo này.
Quỹ và Viện Tổng thống Ronald Reagan cho rằng quảng cáo đã trình bày sai bài phát biểu trên sóng radio của Reagan ngày 25 tháng 4 năm 1987, và các phát biểu của ông đã bị chỉnh sửa mà không có sự cho phép.
Ông Ford cho biết đã trao đổi với Thủ tướng Canada Mark Carney trước khi quyết định tạm dừng quảng cáo, bắt đầu có hiệu lực vào thứ Hai.
Tổng thống Trump hôm thứ Năm 23/10 đã trích dẫn tuyên bố của Quỹ và Viện Tổng thống Ronald Reagan, cho rằng quảng cáo bóp méo bài phát biểu trên radio của Reagan năm 1987, và các phát biểu bị chỉnh sửa mà không được phép.
Ford giải thích về quảng cáo:
“Mục tiêu của chúng tôi luôn là khơi dậy một cuộc thảo luận về kiểu nền kinh tế mà người Mỹ muốn xây dựng và tác động của thuế quan đối với người lao động và doanh nghiệp.”
Ông nói thêm:
“Chúng tôi đã đạt được mục tiêu tiếp cận được khán giả Mỹ ở cấp cao nhất. Tôi đã chỉ đạo đội ngũ của mình tiếp tục đưa thông điệp này đến người dân Mỹ trong suốt cuối tuần, để chúng tôi có thể phát quảng cáo trong hai trận đầu tiên của World Series.”
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
www.Vietpressusa.us