Một y tá bệnh viện Aya Touré đã thể hiện tâm trạng của nhiều người xuống đường nói rằng “Chán nản. Thật sự là chán nản. Những người đang quản lý chúng tôi chẳng hiểu gì về những vấn đề thực tế. Chúng tôi đang phải trả giá.”
Các cuộc đình công đã làm tê liệt Metro Paris và gây gián đoạn nhiều dịch vụ khác, cùng với các cuộc biểu tình trên toàn quốc, đôi khi xảy ra đụng độ với cảnh sát, họ phun hàng loạt hơi cay, đã thể hiện rõ sự bất mãn lan rộng về tám năm lãnh đạo của tổng thống Macron thân doanh nghiệp Pháp, vốn được cho là chỉ mang lại lợi ích cho số ít người và gây thiệt hại cho nhiều người.
Ngày bất ổn đối với nền kinh tế lớn thứ hai của Liên minh châu Âu này nhằm tăng sức ép lên Thủ tướng mới Sébastien Lecornu và ông chủ của ông là Macron. Họ đang tham gia vào một cuộc chiến gay gắt cả trong Quốc hội lẫn trên đường phố về cách khắc phục các lỗ hổng tài chính của Pháp, với các đối thủ phản đối các đề xuất cắt giảm chi tiêu cho dịch vụ công – những trụ cột của lối sống Pháp.
“Tôi không hiểu làm sao lại có thể xem xét việc tiết kiệm chi phí,” Clara Simon, sinh viên ngành lịch sử, người tham gia cuộc biểu tình tại Paris, cầm trên tay tấm biển ghi: “Đại học đang gặp nguy hiểm,” nói.
“Đã không có tiền mua xà phòng trong nhà vệ sinh, không có tiền sửa ghế khi bị hỏng,” cô nói. “Tôi tức giận vì tình hình kinh tế xã hội ở Pháp xấu đi mỗi năm.”
Sự phẫn nộ của người biểu tình về việc cắt giảm ngân sách
Các đối thủ của Macron phàn nàn rằng các dịch vụ công do người đóng thuế tài trợ – trường học và bệnh viện công miễn phí, chăm sóc sức khỏe được trợ cấp, trợ cấp thất nghiệp và các mạng lưới an sinh khác vốn được người Pháp trân trọng – đang bị chính phủ của ông bào mòn, từ khủng hoảng này sang khủng hoảng khác kể từ khi ông giải tán Quốc hội vào năm 2024, dẫn tới một cuộc bầu cử lập pháp đã chất đầy Hạ viện với những người chỉ trích tổng thống.
Các đảng cánh tả và người ủng hộ muốn người giàu và doanh nghiệp đóng góp nhiều hơn để giúp giảm nợ của Pháp, thay vì cắt giảm chi tiêu công mà họ cho rằng sẽ tác động đến người lao động lương thấp và trung lưu. Các tấm biển tại cuộc biểu tình ở Paris ghi: “Đánh thuế người giàu.”
“Chúng ta cần tìm tiền từ nơi có tiền,” Pierre Courois, 65 tuổi, viên chức về hưu, nói. “Thâm hụt của Pháp là vấn đề, nhưng không phải bằng cách cắt giảm dịch vụ công mà bạn có thể giải quyết nó.”
Nhiều người phàn nàn về nghèo đói gia tăng, bất bình đẳng trầm trọng và khó khăn trong chi tiêu hàng ngày.
“Lương của chúng tôi bị kẹt, đồng nghiệp rời đi, và các khoa bệnh viện đóng giường,” Stephane Lambert, y tá 34 tuổi tại bệnh viện công, nói. “Với chúng tôi, câu chuyện vẫn vậy: ít tiền hơn trong túi, ít người giúp đỡ hơn, áp lực nhiều hơn mỗi ngày.”
Tại một cuộc biểu tình trước bình minh ở bãi xe buýt Paris, công nhân giao thông đình công Nadia Belhoum nói mọi người “bị vắt kiệt như quả chanh dù đã không còn nước.”
Lễ rửa tội đầy lửa của Lecornu
Khi tìm kiếm sự ủng hộ cho việc thắt chặt ngân sách, Lecornu đã cắt giảm chế độ trợ cấp trọn đời cho các cựu bộ trưởng chính phủ – một bước đi mang tính biểu tượng, không tiết kiệm nhiều – và loại bỏ các đề xuất không được ưa chuộng nhằm bãi bỏ hai ngày lễ công, vốn dự kiến sẽ tăng doanh thu. Ông đã gặp gỡ các lãnh đạo đối lập và công đoàn để cố gắng xây dựng đồng thuận cho ngân sách, nhưng mối quan hệ gần gũi với Macron cũng khiến ông trở thành mục tiêu chỉ trích.
“Việc đưa Lecornu vào không thay đổi gì – anh ta chỉ là một người đàn ông mặc vest sẽ làm theo đường lối của Macron,” Juliette Martin, sinh viên 22 tuổi, nói.
Ngày đầu tiên nhậm chức tuần trước, các cuộc biểu tình chống chính phủ đã làm tắc nghẽn đường phố bởi khói, hàng rào cháy và hơi cay khi người biểu tình phản đối cắt giảm ngân sách và hỗn loạn chính trị. Chiến dịch “Chặn Mọi Thứ” này trở thành tiền đề cho các cuộc biểu tình còn lớn hơn vào thứ Năm.
“Trong nhiều thập kỷ, chúng tôi là những người phải trả cho người giàu, trả cho các tỷ phú, trả cho các nhà tư bản và họ đã làm rỗng túi chúng tôi,” Jean Pierre Mercier, đại diện công đoàn nhà máy ô tô, nói. “Và hôm nay, theo lý thuyết, chúng tôi phải trả nợ, và một lần nữa chỉ có người lao động bị yêu cầu trả, dù chúng tôi đang làm việc, tàn tật hay đã nghỉ hưu.”
Bạo lực rải rác
Những làn hơi cay đầu tiên của cảnh sát xuất hiện trước bình minh, với các vụ xô xát giữa cảnh sát chống bạo động và người biểu tình tại Paris. Sự sụp đổ của các chính phủ liên tiếp – bị hạ bệ bởi các cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội – khi cố gắng thực hiện tiết kiệm ngân sách, đã mang lại cho những người chỉ trích Macron cảm giác có momentum. Chiến dịch “Chặn Mọi Thứ” phát triển trên mạng trước khi xuống đường cũng góp phần tạo nên bầu không khí khủng hoảng.
Giống như tuần trước, chính phủ cho biết sẽ triển khai cảnh sát với số lượng cực lớn – khoảng 80.000 cảnh sát vũ trang – để giữ trật tự vào thứ Năm 18/9. Cảnh sát được lệnh phá vỡ các phong tỏa và những nỗ lực khác ngăn người không biểu tình tiếp tục sinh hoạt bình thường.
Cảnh sát Paris dùng hơi cay giải tán một phong tỏa trước bình minh tại bãi xe buýt và triển khai lực lượng đông đảo, được xe bọc thép hỗ trợ, phun thêm hơi cay trong cuộc biểu tình buổi chiều ở thủ đô. Các đài phát thanh Pháp cũng đưa tin về các vụ đụng độ rải rác tại các thành phố phía tây Nantes, Rennes và Lyon ở phía đông nam, với các đợt hơi cay và vật thể ném về phía cảnh sát.
Công nhân đường sắt đình công ném pháo sáng đã tạm thời tiến vào trụ sở Bộ Kinh tế Paris, để lại khói trong không khí trước khi rút đi.
“Giai cấp tư sản ở đất nước này đã ăn no nê, họ còn chẳng biết làm gì với tiền của mình nữa. Vậy nếu thực sự có khủng hoảng, câu hỏi là ai nên trả giá,” Fabien Villedieu, lãnh đạo công đoàn SUD-Rail, nói. “Chúng tôi yêu cầu kế hoạch thắt lưng buộc bụng của chính phủ, vốn luôn bắt những người nghèo nhất phải trả – dù là nhân viên, người về hưu, sinh viên – phải chấm dứt và người giàu nhất trong nước phải trả.”
Bộ Nội vụ Pháp báo cáo 181 vụ bắt giữ trên toàn quốc vào cuối buổi chiều, với hơn 450.000 người biểu tình ngoài Paris, tại các thành phố lớn và thị trấn nhỏ. Cảnh sát Paris cho biết có thêm 55.000 người biểu tình tại thủ đô. Ước tính tham gia từ CGT, một trong các công đoàn kêu gọi đình công và biểu tình, gấp đôi con số của cảnh sát, với hơn 1 triệu người đình công và biểu tình trên toàn quốc.
Gián đoạn giao thông
Nhà điều hành Metro Paris cho biết dịch vụ giờ cao điểm bị gián đoạn ít hơn dự kiến, nhưng giao thông gần như tê liệt ngoài các giờ này, ngoại trừ ba tuyến tự động không người lái.
Công ty đường sắt quốc gia Pháp SNCF cho biết “một vài gián đoạn” dự kiến trên các chuyến tàu cao tốc đến Pháp và châu Âu, nhưng hầu hết vẫn chạy bình thường.
“Mỗi khi có biểu tình, cuộc sống hàng ngày như bị bắt làm con tin,” nhân viên văn phòng Nathalie Laurent nói, gặp khó khăn với giao thông sáng nay trên Metro Paris.
Hạnh Dương
www.Vietpressusa.us
