“Các cuộc thăm dò cho thấy dự luật này là hành động tự sát chính trị đối với Đảng Cộng hòa,” Musk viết hôm thứ Bảy trên nền tảng mạng xã hội X, tức là Twitter mà Musk sở hữu.
Trong một bài đăng khác trên cùng nền tảng X, Musk gọi dự luật này là “điên rồ và hủy diệt một cách hoàn toàn.”
“Bản dự thảo mới nhất tại Thượng viện sẽ phá hủy hàng triệu việc làm ở Mỹ và gây thiệt hại chiến lược to lớn cho đất nước chúng ta!” Elon Musk viết. “Thật điên rồ và hủy diệt. Dự luật này chỉ mang lại tiền bạc cho những ngành công nghiệp lỗi thời, trong khi gây tổn hại nghiêm trọng đến những ngành công nghiệp của tương lai.”
Trước đó trong đầu tháng 6/2025 này, Musk từng công khai gọi “dự luật lớn, đẹp” là “một sự ghê tởm đáng khinh.”
“Tôi xin lỗi, nhưng tôi không thể chịu đựng thêm nữa. Dự luật chi tiêu đồ sộ, quá mức và đầy các điều khoản ‘thịt mỡ’ (pork-filled) này là một sự ghê tởm đáng khinh,” Musk viết trên X hồi đầu tháng Sáu.
“Thật đáng xấu hổ cho những ai đã bỏ phiếu ủng hộ: các người biết mình đã sai. Các người biết rõ điều đó.”
Thượng viện MAGA tiến gần hơn đến việc thông qua dự luật nầy!
Vào thứ Bảy, các Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã bỏ phiếu thông qua giai đoạn đầu của một dự luật dài 1.000 trang nhằm thực hiện chương trình nghị sự của Tổng thống Trump, dù có sự phản đối từ hai thành viên trong cùng đảng.
Hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul (R-Kentucky) và Thom Tillis (R-Bắc Carolina) đều bỏ phiếu phản đối. Rand Paul phản đối điều khoản nâng trần nợ thêm 5 nghìn tỷ USD, trong khi Thom Tillis cho biết dự luật sẽ khiến bang North Carolina mất 38,9 tỷ USD tài trợ liên bang cho chương trình Medicaid.
Xung đột Trump – Musk tiếp tục leo thang!
Sau khi rời chính quyền Trump, Musk và Donald Trump đã nhiều lần công khai công kích lẫn nhau. Musk từng kêu gọi luận tội Trump và cho rằng ông nằm trong các tài liệu liên quan đến tội phạm tình dục ấu dâm Jeffrey Epstein.
Cuộc chiến tranh giữa Elon Musk và Donald Trump vẫn tiếp tục và khó có thể hàn gắn.
Thượng viện hoàn tất việc đọc dự luật của Trump trong 16 tiếng, chuyển sang giai đoạn tranh luận.
Các thư ký Thượng viện đã hoàn tất việc đọc toàn bộ dự luật thuế và chi tiêu khổng lồ của Đảng Cộng hòa vào chiều Chủ nhật, cho phép Thượng viện bắt đầu đếm ngược đến thời điểm bỏ phiếu cuối cùng, dự kiến diễn ra vào thứ Hai.
Đảng Dân chủ, nhằm trì hoãn việc thông qua dự luật, đã buộc các thư ký phải đọc to toàn bộ 940 trang của dự luật này — một quá trình kéo dài 15 giờ 55 phút và kết thúc ngay sau 3 giờ chiều (giờ miền Đông).
“Tôi đã phản đối để buộc Đảng Cộng hòa phải đọc từng từ một của cái gọi là 'Dự luật To Lớn và Xấu Xí' này trước người dân Mỹ,” Lãnh đạo Thiểu số Thượng viện Chuck Schumer (Dân chủ - New York) viết trên nền tảng mạng xã hội X tối thứ Bảy.
Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune (Cộng hòa - Nam Dakota) đã gửi lời cảm ơn đến các thư ký:
“Tôi muốn dành một chút thời gian để cảm ơn các thư ký, những người đã thức suốt đêm để đọc bản sửa đổi và giúp chúng ta đến được giai đoạn này. Tôi biết đó là một đêm dài và chúng ta vẫn chưa xong việc, nhưng Thượng viện đánh giá cao sự tận tâm, bền bỉ và phục vụ của họ.”
Tiếp theo, Thượng viện sẽ bắt đầu tối đa 20 giờ tranh luận, chia đều cho hai bên, trước khi chuyển sang giai đoạn “vote-a-rama” — một chuỗi bỏ phiếu không giới hạn đối với các bản sửa đổi liên quan đến dự luật thuế.
Đảng Cộng hòa dự kiến sẽ từ bỏ phần lớn thời gian tranh luận của mình để đẩy nhanh tiến độ, điều này đồng nghĩa với việc phiên vote-a-rama có thể bắt đầu vào sáng sớm thứ Hai, chuẩn bị cho việc thông qua dự luật vào cuối ngày hôm đó.
Trong suốt giai đoạn này, các thành viên Thượng viện có thể đề xuất số lượng bản sửa đổi không giới hạn, miễn là chúng liên quan đến gói thuế. Tất cả các bản sửa đổi phải được đưa ra bỏ phiếu trước khi các lãnh đạo Cộng hòa có thể tổ chức bỏ phiếu cuối cùng thông qua dự luật.
Đảng Cộng hòa đã gom đủ phiếu để tiến tới giai đoạn tiếp theo vào thứ Bảy — sau một ngày đàm phán kéo dài và phiên bỏ phiếu được giữ mở hơn ba tiếng — nhưng họ vẫn còn nhiều việc phải làm.
Hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã bỏ phiếu chống việc đưa dự luật ra thảo luận — Thom Tillis (Bắc Carolina) và Rand Paul (Kentucky) — dự kiến cũng sẽ phản đối dự luật cuối cùng do các điều khoản liên quan đến Medicaid và đề xuất tăng trần nợ thêm 5 nghìn tỷ USD.
Thượng nghị sĩ Susan Collins (Cộng hòa - Maine), một trong những nhân vật ôn hòa hàng đầu của đảng, đã bỏ phiếu ủng hộ việc đưa dự luật ra thảo luận hôm thứ Bảy nhưng vẫn chưa tuyên bố sẽ bỏ phiếu thuận khi thông qua cuối cùng.
“Điều đó còn phụ thuộc vào việc liệu dự luật có thay đổi đáng kể hay không,” bà nói hôm thứ Bảy. “Đã có một số thay đổi tích cực trong phiên bản mới nhất, nhưng tôi muốn thấy thêm nhiều điều chỉnh và tôi sẽ đệ trình một số sửa đổi.”
Các thượng nghị sĩ Cộng hòa gặp khó khăn hôm thứ Bảy khi bốn thượng nghị sĩ bảo thủ — Ron Johnson (Wisconsin), Rick Scott (Florida), Cynthia Lummis (Wyoming), Mike Lee (Utah) — giữ lại sự ủng hộ do cho rằng các điều khoản Medicaid trong dự luật quá hào phóng.
Theo nhóm này, ông Thune và Tổng thống Trump đã cam kết ủng hộ đề xuất của Rick Scott nhằm giảm tỷ lệ chi trả 90% từ liên bang cho các bang mở rộng Medicaid.
Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski (Cộng hòa - Alaska), một nhân vật ôn hòa khác, cũng trì hoãn ủng hộ trong nhiều giờ do lo ngại về việc cắt giảm Medicaid và Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) trong bản dự thảo.
Chủ tịch khối đa số Cộng Hòa John Thune, Phó Tổng thống JD Vance đạt thỏa thuận với các Thượng nghị sĩ bảo thủ để cứu dự luật “khổng lồ và đẹp” của Donald Trump.
Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune (Cộng hòa – Nam Dakota) và Phó Tổng thống JD Vance đã đạt được một thỏa thuận vào tối thứ Bảy với một nhóm Thượng nghị sĩ bảo thủ muốn cắt giảm mạnh hơn chi tiêu cho Medicaid, nhằm cứu dự luật khổng lồ của Tổng thống Trump khỏi bị đình trệ.
Thỏa thuận này, được đưa ra tại văn phòng của Thune vào cuối tối thứ Bảy, đã mở đường cho Thượng nghị sĩ Ron Johnson (Cộng hòa – Wisconsin) thay đổi lá phiếu từ “không” thành “đồng ý”, cùng với các Thượng nghị sĩ Rick Scott (Florida), Mike Lee (Utah) và Cynthia Lummis (Wyoming) cũng bỏ phiếu ủng hộ dự luật.
Nếu không có lá phiếu của họ, dự luật dài 940 trang nhằm tăng chi tiêu cho an ninh biên giới, thực thi nhập cư, quân sự và cắt giảm nhiều loại thuế sẽ không thể được đưa ra thảo luận tại Thượng viện. Dự luật đã được thông qua bước này với tỷ lệ 51-49.
Cuộc bỏ phiếu để bắt đầu thảo luận về gói hòa giải ngân sách đã bị kéo dài hơn ba tiếng rưỡi trên sàn Thượng viện, trong thời gian dài bị kẹt ở mức 47 phiếu thuận và 50 phiếu chống.
Trong phần lớn thời gian đó, bốn Thượng nghị sĩ bảo thủ — Johnson, Scott, Lee và Lummis — đã nhóm họp bên ngoài sàn Thượng viện để đàm phán bổ sung các điều khoản mới nhằm cắt giảm thêm chi tiêu cho Medicaid của liên bang.
Theo phân tích sơ bộ của Văn phòng Ngân sách Quốc hội, ngôn ngữ sửa đổi trong dự luật Thượng viện được dự đoán sẽ giảm chi tiêu cho Medicaid khoảng 930 tỷ USD trong thập kỷ tới.
Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Scott và các đồng minh của ông muốn làm nhiều hơn nữa để cắt giảm ngân sách dành cho những người trưởng thành “có khả năng lao động” được phép đăng ký Medicaid tại các bang đã mở rộng chương trình theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (Affordable Care Act) — thành tựu chính sách nổi bật nhất của cựu Tổng thống Obama.
Scott nói với các phóng viên sau khi bỏ phiếu ủng hộ dự luật:
“Tôi đã gặp Tổng thống hôm nay, gặp ông ấy khá lâu. Cũng đã gặp Phó Tổng thống. Tất cả chúng tôi đều muốn đạt được thỏa thuận và đang phối hợp để điều đó thành hiện thực.”
Ông cho biết các nhà bảo thủ muốn “ngăn các thống đốc bang xanh lợi dụng các bang đỏ.”
“Việc dùng tiền thuế liên bang để chi trả chăm sóc y tế cho người nhập cư bất hợp pháp sẽ chấm dứt,” Scott nói.
Các Thượng nghị sĩ bảo thủ cho biết Jonh Thune và Trump đã cam kết ủng hộ đề xuất của Scott nhằm giảm tỷ lệ hỗ trợ liên bang 90% cho những người mới tham gia Medicaid ở các bang mở rộng chương trình.
Thượng nghị sĩ Johnson, người đã chuyển từ “không” sang “đồng ý” để cho phép dự luật tiến lên, nói với các phóng viên: “Chúng tôi đã làm việc âm thầm phía sau hậu trường.”
Ông cho biết họ đã nhận được cam kết từ ban lãnh đạo sẽ cho bỏ phiếu một sửa đổi “mà chúng tôi tin chắc sẽ được thông qua.”
“Đến một lúc nào đó, chúng ta không thể tiếp tục để những người trưởng thành, có khả năng lao động, không có con cái, đăng ký Medicaid mở rộng theo Obamacare và nhận hỗ trợ tài chính 9-1,” ông nói.
Johnson cũng nói rằng các bang hiện chỉ nhận được mức hỗ trợ liên bang thấp hơn nhiều cho trẻ khuyết tật trong chương trình Medicaid thông thường.
Ông cho biết một đề xuất “rất giống” với đề xuất của Scott đã được vận động mạnh mẽ trong nội bộ Đảng Cộng hòa tại Thượng viện và “gần như đủ 50 phiếu cần thiết” để đưa vào dự luật.
Thượng viện sẽ có tối đa 20 giờ để tranh luận về gói hòa giải ngân sách trước khi bước vào chuỗi bỏ phiếu sửa đổi được gọi là “vote-a-rama”. Cuộc bỏ phiếu cuối cùng có thể sẽ diễn ra vào thứ Hai.
Các Thượng nghị sĩ bảo thủ tin rằng Trump có thể giúp đảm bảo đủ đa số phiếu để cắt giảm tỷ lệ tài trợ Medicaid liên bang tại các bang mở rộng chương trình, mặc dù đề xuất này sẽ khó được chấp nhận bởi nhiều nghị sĩ Cộng hòa vốn đã phản đối việc cắt giảm Medicaid trong dự luật hiện tại.
Johnson nói: “Lãnh đạo cũng muốn làm điều này. Đó là điểm then chốt của cuộc họp hai tiếng với Tổng thống.”
Ông cho biết Trump “sẵn sàng làm những gì cần thiết để đưa đất nước này đi đúng hướng và cân bằng ngân sách về lâu dài.”
Việc giới hạn số người mới được tham gia Medicaid mở rộng sẽ được thực hiện trong tương lai để các bang có thời gian điều chỉnh.
Tuy nhiên, việc thuyết phục các Thượng nghị sĩ và Dân biểu liên bang Cộng hòa ôn hòa hơn sẽ không dễ dàng.
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa – Louisiana) từng tuyên bố vào đầu tháng 5 rằng đề xuất giảm tỷ lệ hỗ trợ liên bang cho các bang mở rộng Medicaid là “không bàn đến”.
Thượng nghị sĩ Josh Hawley (Cộng hòa – Missouri), người từng đàm phán với John Thune để tăng hỗ trợ tài chính cho các bệnh viện nông thôn và tăng dòng tiền Medicaid cho Missouri trong bốn năm tới, cảnh báo các đồng nghiệp không nên tiến xa hơn trong việc cắt giảm chương trình.
Ông nói: “Tôi cho rằng việc cố gắng cắt giảm ngân sách Medicaid là một sai lầm. Missouri đã có thể trì hoãn điều đó... nhưng điều đó không đúng với tất cả các bang. Nếu không có thay đổi, sau năm 2030, bang tôi sẽ phải chịu giảm Medicaid. Tôi sẽ làm mọi cách để ngăn điều đó xảy ra.”
“Tôi nghĩ đây là một giai đoạn không vui trong Quốc hội — nỗ lực cắt giảm Medicaid. Thành thật mà nói, đảng của tôi cần phải suy ngẫm lại. Nếu muốn trở thành đảng của tầng lớp lao động, bạn phải phục vụ người lao động. Bạn không thể lấy đi bảo hiểm y tế của họ,” ông nói.
Thượng nghị sĩ Susan Collins (Cộng hòa – Maine), người cũng bày tỏ lo ngại mạnh mẽ về việc cắt giảm ngân sách Medicaid, cho biết bà đã bỏ phiếu để cho dự luật được đưa ra thảo luận vì tôn trọng ban lãnh đạo, nhưng cảnh báo điều đó không có nghĩa bà sẽ ủng hộ khi bỏ phiếu thông qua cuối cùng.
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Thom Tillis (Đảng Cộng hòa – Bắc Carolina) hôm Chủ nhật đã tuyên bố ông sẽ không tái tranh cử vào Thượng viện vào năm sau, gây chấn động chính trường giữa mùa bầu cử giữa kỳ, sau khi ông nói sẽ phản đối gói thuế khổng lồ của Tổng thống Trump.
"Như nhiều đồng nghiệp đã nhận thấy trong năm qua – và đôi khi còn đùa cợt – tôi không thực sự hào hứng với việc tranh cử thêm một nhiệm kỳ nữa," Tillis nói trong một tuyên bố. "Điều đó đúng, bởi vì tôi phải chọn giữa việc dành thêm sáu năm nữa để xoay xở trong sân khấu chính trị và bế tắc đảng phái ở Washington, hay dành thời gian ấy bên người phụ nữ tôi yêu – Susan – cùng hai con, ba đứa cháu xinh xắn, và đại gia đình của chúng tôi ở quê nhà."
"Đó không phải là một lựa chọn khó khăn, và tôi sẽ không tái tranh cử," ông nói thêm.
Tuyên bố được đưa ra sau khi Tổng thống Trump liên tục công kích ông trong những ngày gần đây vì phản đối "dự luật lớn, đẹp đẽ" của Đảng Cộng hòa. Tillis là một trong hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã bỏ phiếu phản đối việc đưa dự luật ra tranh luận tối thứ Bảy.
Tổng thống thậm chí đã dọa sẽ ủng hộ một đối thủ tranh cử sơ bộ để thay thế Tillis.
“Nhiều người đã đến xin tranh cử chống lại 'Thượng nghị sĩ Thom' Tillis,” Trump viết. “Tôi sẽ gặp họ trong vài tuần tới, tìm kiếm người xứng đáng đại diện cho Nhân dân Vĩ đại của Bắc Carolina – và quan trọng hơn – của Hoa Kỳ.”
Donald Trump tiếp tục chỉ trích Tillis vào Chủ nhật, gọi ông là “kẻ chỉ biết nói và than phiền, KHÔNG PHẢI NGƯỜI HÀNH ĐỘNG!”
Tác động đến bầu cử giữa kỳ
Việc Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tillis rút lui là một cú sốc lớn đối với kỳ bầu cử giữa kỳ sắp tới.
Chiếc ghế Thượng viện Bắc Carolina từ lâu đã được xem là khó giữ nhất đối với Đảng cầm quyền, và điều đó có thể càng khó khăn hơn khi Tillis rút lui.
Đảng Dân chủ tại Bắc Carolina và Washington đang chờ xem liệu cựu Thống đốc Roy Cooper (Dân chủ) có quyết định ra tranh cử trong cuộc đua được đánh giá là rất quan trọng hay không.
Cánh vận động tranh cử của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện khẳng định việc Tillis rút lui không làm thay đổi nhận định rằng họ sẽ tiếp tục giữ được chiếc ghế này.
“Tổng thống Trump đã thắng ở Bắc Carolina ba lần, và tiểu bang này đã có hai thượng nghị sĩ Cộng hòa hơn một thập kỷ,” Thượng nghị sĩ Tim Scott (R-S.C.), Chủ tịch Ủy ban Thượng viện Cộng hòa Quốc gia, tuyên bố. “Chuỗi chiến thắng đó sẽ tiếp tục vào năm 2026 khi người dân Bắc Carolina bầu một lãnh đạo bảo thủ cam kết thúc đẩy chương trình nghị sự về cơ hội, thịnh vượng và an ninh.”
Một thành viên trong Đảng Cộng hòa cho biết Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Cộng hòa Michael Whatley – người từng lãnh đạo Đảng Cộng hòa Bắc Carolina – đang được Tòa Bạch Ốc và giới lãnh đạo Thượng viện xem là ứng cử viên tiềm năng.
Dân biểu Pat Harrigan (R-N.C.) cũng từng cân nhắc tranh cử, và Dân biểu Greg Murphy (R-N.C.) đang “xem xét nghiêm túc” tham gia cuộc đua này, theo một nguồn tin của The Hill.
Sự ra đi của một tiếng nói ôn hòa
Quyết định rút lui của Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tillis – một thượng nghị sĩ hai nhiệm kỳ – cũng phản ánh làn sóng ra đi của các thành viên ôn hòa tại Thượng viện, điều ông đề cập trong tuyên bố của mình.
Tillis từng là nhân vật trung tâm trong nhiều cuộc đàm phán lưỡng đảng, bao gồm cả luật cơ sở hạ tầng lưỡng đảng.
“Đôi khi những sáng kiến lưỡng đảng đó khiến tôi gặp rắc rối với chính đảng của mình, nhưng tôi sẽ không thay đổi điều gì cả,” Tillis nói và nhắc đến việc các cựu Thượng nghị sĩ Joe Manchin và Kyrsten Sinema – hai tiếng nói độc lập – cũng đã nghỉ hưu.
“Trong vài năm qua tại Washington, rõ ràng rằng những lãnh đạo sẵn sàng hợp tác lưỡng đảng, thỏa hiệp và suy nghĩ độc lập đang ngày càng trở nên hiếm hoi,” ông nói. “Họ đã tạo ra kết quả thực chất. Nhưng họ bị tẩy chay vì dũng cảm từ chối khuất phục trước các lãnh đạo đảng nhằm loại bỏ filibuster chỉ vì lợi ích chính trị.”
“Điều đó làm nổi bật sự đạo đức giả lớn nhất trong chính trị Mỹ. Khi thấy tiếng nói độc lập từ phía bên kia, người ta tán thưởng. Nhưng khi nó đến từ phía mình, họ chỉ trích, cô lập và thậm chí lên án.”
“Quá nhiều quan chức dân cử chỉ bị thúc đẩy bởi chính trị thuần túy, chẳng quan tâm gì đến những người họ hứa sẽ đại diện khi tranh cử. Sau khi đắc cử, họ chẳng buồn nghiên cứu chính sách mà họ đề xuất, cũng không màng đến hậu quả mà những chính sách đó gây ra cho một thanh niên sống trong khu nhà di động đang vật lộn để mưu sinh,” ông nói.
Hiện tại, phe Cộng hòa đang chiếm ưu thế 3 ghế tại Thượng viện, nhưng Đảng Dân chủ kỳ vọng sẽ thu hẹp cách biệt – hoặc thậm chí giành lại đa số – trong cuộc bầu cử sắp tới, với hai ghế của Tillis và Thượng nghị sĩ Susan Collins (R-Maine) là mục tiêu hàng đầu.
“Quyết định không tái tranh cử của Thom Tillis là đòn giáng mạnh vào cơ hội giữ thế đa số của Đảng Cộng hòa, khi họ đối mặt với làn sóng phản ứng từ cử tri giữa nhiệm kỳ,” người phát ngôn của Ủy ban Vận động Thượng viện Dân chủ Maeve Coyle tuyên bố. “Ngay cả Tillis cũng thừa nhận rằng kế hoạch của Đảng Cộng hòa nhằm cắt giảm Medicaid và tăng chi phí cho các gia đình là kịch độc.”
“Năm 2026, Đảng Dân chủ sẽ lật đổ ghế Thượng viện Bắc Carolina,” Coyle khẳng định như thế.
Nội bộ đảng Cộng hòa trong Lưỡng viện Quốc Hội Mỹ hiện đang chia rẻ vì sự can thiệp của Donald Trump càng lúc càng sai quấy nên phía đảng Dân chủ và dư luận người dân Mỹ có niềm tin rằng đảng Dân Chủ có nhiều cơ hội lật ngược thế cờ, chiếm đa số tại cà Hạ viện lẫn Thượng viện Hoa Kỳ.
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
