CÁC TIỂU BANG XANH VÀ ĐỎ CẢI NHAU VỀ KHẤU TRỪ “THUẾ SALT”

Dự luật chương trình nội địa của Tổng thống Trump đang làm dấy lên cuộc tranh cãi liệu các bang xanh (do Đảng Dân chủ kiểm soát) có đang trợ cấp cho các bang đỏ (do Đảng Cộng hòa kiểm soát) hay không.

Sau một chiến dịch vận động thành công từ các nghị sĩ Cộng hòa đại diện các bang xanh, phiên bản dự luật của Hạ viện đã được sửa đổi để nâng trần khấu trừ thuế tiểu bang và địa phương (SALT) lên 40.000 USD.

Thỏa thuận này được xem là một chiến thắng lớn cho một nhóm nhỏ nghị sĩ Cộng hòa ở các quận giàu có thuộc các bang xanh. Họ lập luận rằng cử tri của họ thường phải trả thuế địa phương và tiểu bang cao hơn do giá trị bất động sản cao.

Trước khi đạo luật thuế năm 2017 của Trump được ban hành, người dân có thể khấu trừ toàn bộ thuế tiểu bang và địa phương. Tuy nhiên, luật mới đã áp trần mức khấu trừ này ở 10.000 USD, điều mà các nghị sĩ bang xanh cho là gây bất công cho người dân của họ – những người giờ đây phải trả thuế liên bang nhiều hơn đáng kể.

Tranh cãi SALT – ai thực sự đang trợ cấp cho ai?

SALT gây tranh cãi vì đây là một hình thức giảm thuế chủ yếu có lợi cho những người giàu sống tại các bang ven biển giàu có.

Những người ủng hộ việc tăng trần khấu trừ lập luận rằng cử tri của họ đã đóng góp nhiều hơn cho chính phủ liên bang so với những gì họ nhận lại qua các dịch vụ công. Do đó, họ cho rằng các bang của mình đang trợ cấp cho các bang có giá trị bất động sản thấp hơn và nhận được nhiều phúc lợi liên bang hơn.

Điều này làm dấy lên một cuộc tranh luận lớn hơn: các bang xanh có đang trợ cấp cho các bang đỏ không?

Các nghị sĩ Dân chủ và một số nghị sĩ Cộng hòa tại bang xanh bảo vệ việc khấu trừ SALT và ủng hộ việc nâng trần vì họ cho rằng các bang của họ đóng thuế nhiều hơn những gì họ nhận lại.

Họ phân biệt giữa “bang đóng góp” (donor states) và “bang nhận trợ cấp” (taker states), và cho rằng nếu họ là bang đóng góp thì nên được miễn toàn bộ thuế tiểu bang/địa phương khỏi thuế liên bang.

“Hầu hết những bang này là bang có thuế cao, đóng góp nhiều cho chính phủ liên bang hơn những gì họ nhận lại. Hầu hết các bang đỏ lại là các bang nhận trợ cấp, nhận nhiều hơn từ liên bang so với số thuế họ nộp,” Dân biểu Tom Suozzi (Dân chủ, New York) nói.

Thống đốc California Gavin Newsom cũng từng đưa ra quan điểm tương tự trong một cuộc phỏng vấn năm 2023:

“Chúng tôi đang trợ cấp cho bang của anh, Sean (Hannity), vì các chính sách của anh.”

Trong khi đó, các nghị sĩ Cộng hòa từ các bang đỏ có quan điểm trái ngược. Họ cho rằng người dân các bang xanh đang tự chọn sống ở nơi có thuế cao, nên không thể mong chính phủ liên bang bù đắp cho điều đó. Nếu không muốn đóng thuế cao – hãy bỏ phiếu giảm thuế hoặc chuyển đi nơi khác.

Việc “trợ cấp” xảy ra như thế nào?

Khái niệm “bang đóng góp” và “bang nhận trợ cấp” đã tồn tại nhiều thập kỷ. Trước đây, dòng tiền thường chảy từ các bang phía Bắc xuống miền Nam, nhưng hiện nay phần lớn là từ các bang ven biển (xanh) tới các bang nội địa (đỏ).

Các nghiên cứu gần đây cho thấy một bức tranh phức tạp:

Năm 2023, các bang như Washington, Massachusetts, New Jersey bị thâm hụt với liên bang, tức là họ đóng thuế nhiều hơn số phúc lợi họ nhận được, theo một nghiên cứu từ Văn phòng Kiểm toán viên bang New York.

Các bang khác như California, New Hampshire, Minnesota, Utah và Illinois cũng trong tình trạng tương tự.

Hầu hết các bang này bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ trong các kỳ tổng tuyển cử gần đây (ngoại trừ Utah).

Tuy nhiên, danh sách các bang nhận trợ cấp nhiều nhất từ liên bang năm 2023 lại bao gồm cả bang đỏ và xanh, như:

New Mexico, Virginia, Hawaii, Maryland, Maine (đa phần là bang xanh)

Alaska, Mississippi, West Virginia, Kentucky, Alabama (bang đỏ)

Theo nghiên cứu, New Mexico, Virginia, Alaska, Mississippi và West Virginia mỗi bang nhận được hơn 12.000 USD/người từ liên bang so với mức họ đóng thuế.

Một nghiên cứu khác từ Đại học Bang New York cho thấy năm 2022, các bang có mức nhận phúc lợi cao nhất theo đầu người gồm:

Virginia ($14,888), Kentucky ($14,507), Alaska ($14,031), New Mexico ($13,009), Maryland ($11,617).

Texas và Florida – hai bang đỏ có nền kinh tế lớn – cũng nhận hơi nhiều hơn mức họ đóng góp.

Không có một chương trình hay loại thuế cụ thể nào gây ra sự chênh lệch này, nhưng các chuyên gia chỉ ra rằng:

Medicaid, và cụ thể là FMAP (cơ chế hỗ trợ y tế liên bang cho bang), là yếu tố chính.

“FMAP thường cao hơn ở các bang đỏ, nghĩa là họ nhận hỗ trợ nhiều hơn từ liên bang,” theo bà Lucy Dadayan, chuyên gia tại Urban Institute.

Tác động của việc nâng trần SALT

Nếu trần SALT được nâng lên 40.000 USD, điều này sẽ giúp người giàu (phần lớn ở bang xanh) giảm thuế liên bang, và làm giảm phần trợ cấp ròng từ bang xanh sang bang đỏ.

Tuy nhiên, nó cũng sẽ làm tăng đáng kể thâm hụt ngân sách:

Theo Trung tâm Chính sách Thuế, trần 40.000 USD không giới hạn thu nhập sẽ khiến chính phủ mất hơn 600 tỷ USD từ nay đến 2034.

Nếu bỏ trần hoàn toàn, chi phí sẽ vượt 1,2 nghìn tỷ USD trong 9 năm tới.

Giờ phụ thuộc vào Thượng viện

Tất cả thay đổi từ Hạ viện có thể trở nên vô nghĩa nếu Thượng viện không đồng tình.

Tại Thượng viện, không có “nhóm SALT” gây áp lực như ở Hạ viện.

Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune (Cộng hòa – Nam Dakota) nói rằng trần SALT không phải là vấn đề quan trọng tại Thượng viện, dù ông thừa nhận Hạ viện cần có thỏa thuận.

Các nhà đầu tư đang theo dõi sát sao các Thượng nghị sĩ ôn hòa và thị trường trái phiếu – những yếu tố có thể dẫn đến thay đổi cuối cùng.

“Chúng tôi sẽ chú ý đến các Thượng nghị sĩ ôn hòa và diễn biến thị trường trái phiếu vì đây có thể là động lực điều chỉnh dự luật vào phút chót,” theo ông Larry Adam, Giám đốc đầu tư của ngân hàng Raymond James.

 

 

 

Ngày càng nhiều người Mỹ nhận thấy sự khác biệt rõ ràng giữa Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ. Dân Mỹ nay nhận thất Đảng Cộng hòa nay là Đảng tư nhân của Donald Trump và mọi Dân biểu Nghị sĩ Cộng hòa đều run sợ, răm rắp vâng theo các chỉ thị của Trump.

 

Một vấn đề khác hôm nay cho thấy Tòa án Tối cao vào thứ Hai đã từ chối xem xét một vụ kiện liên quan đến việc sở hữu súng AR-15 có được bảo vệ bởi Tu chính án thứ hai hay không, nhưng các thẩm phán bảo thủ của tòa cho biết họ sẽ sớm xử lý vấn đề này.

Chỉ có ba thẩm phán — Clarence Thomas, Samuel Alito và Neil Gorsuch — đã bỏ phiếu để xem xét việc thách thức lệnh cấm sở hữu AR-15 của bang Maryland, thiếu một phiếu để đạt đủ bốn phiếu cần thiết đưa vấn đề ra Tòa án xét xử.

Tuy nhiên, Thẩm phán Brett Kavanaugh đã đưa ra tín hiệu rõ ràng rằng ông sẽ là phiếu thứ tư quan trọng trong một vụ kiện tương lai khi vấn đề này được xem xét kỹ hơn tại các tòa phúc thẩm.

“Quan điểm của tôi là Tòa án này nên và có thể sẽ giải quyết vấn đề AR-15 sớm, trong nhiệm kỳ tới hoặc hai nhiệm kỳ nữa,” Kavanaugh viết trong một tuyên bố dài ba trang.

Kavanaugh, người được Tổng thống Trump bổ nhiệm thứ nhì vào Tòa án Tối cao, cho rằng luật của Maryland là “đáng nghi vấn.” Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng vấn đề này hiện đang được xem xét tại nhiều tòa phúc thẩm liên quan đến các lệnh cấm của những bang khác.

“Các ý kiến từ các Tòa Phúc Thẩm khác sẽ hỗ trợ Tòa án này đưa ra quyết định cuối cùng về vấn đề AR-15,” Kavanaugh viết.

Tính hợp hiến của các đạo luật như vậy đã trở thành điểm nóng trong các cuộc chiến pháp lý về kiểm soát súng. Tòa án Tối cao đã mở rộng quyền theo Tu chính án thứ hai trong những năm gần đây, nhưng vẫn chưa đưa ra phán quyết rõ ràng về việc áp dụng các quyền này đối với lệnh cấm AR-15.

Maryland là một trong 9 Tiểu bang đã cấm sở hữu AR-15 — khẩu súng dân dụng phổ biến nhất ở Mỹ. Bang này ban hành luật vào năm 2013 sau vụ xả súng hàng loạt tại Trường Tiểu học Sandy Hook một năm trước đó.

Tòa Phúc Thẩm Khu vực số 4 của Mỹ đã giữ nguyên luật của Maryland, cho rằng AR-15 không phải là “vũ khí được bảo vệ theo Hiến pháp” theo Tu chính án thứ hai. Việc Tòa án Tối cao từ chối xét xử vụ kiện này giữ nguyên phán quyết đó.

Ba thẩm phán bảo thủ khác cho biết họ đã sẵn sàng xét xử vấn đề này ngay bây giờ.

“Tôi sẽ không chờ đợi để quyết định liệu chính phủ có thể cấm loại súng phổ biến nhất ở Mỹ hay không. Vấn đề này có tầm quan trọng rất lớn đối với hàng chục triệu chủ sở hữu AR-15 tuân thủ pháp luật trên khắp đất nước. Chúng ta đã né tránh quyết định này suốt một thập kỷ qua,” Thomas viết trong một bản phản đối riêng.

Ông nói thêm, “Tôi nghi ngờ rằng chúng ta sẽ ngồi yên nếu các tòa cấp dưới phá vỡ tiền lệ của chúng ta đối với bất kỳ quyền hiến định nào khác.”

Alito và Gorsuch không tham gia vào bản phản đối của Thomas và cũng không đưa ra lập luận riêng của họ.

Tòa án cũng từ chối xem xét một vụ kiện khác liên quan đến lệnh cấm của Rhode Island đối với băng đạn có dung lượng cao. Thomas, Alito và Gorsuch cũng cho biết họ đã sẵn sàng xem xét vụ đó.

Trong vụ kiện này, bốn người sở hữu súng và một cửa hàng săn bắn địa phương cáo buộc các tòa cấp dưới đã bóp méo các mở rộng gần đây của Tòa án Tối cao về quyền Tu chính án thứ hai để giữ nguyên lệnh hạn chế của Rhode Island.

 

Trong khi đó, cựu cố vấn của Donald Trump là Bannon hôm nay tuyên bố rằng Thượng nghị sĩ Lindsey Graham nên bị bắt nếu tiếp tục “kích động” ở Ukraine.

Cựu chiến lược gia trưởng của Tòa Bạch Ốc dưới thời Trump và người trong nội bộ phong trào MAGA, Steve Bannon, hôm thứ Hai nói rằng Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Đảng Cộng hòa – bang South Carolina), một trong những người ủng hộ mạnh mẽ nhất của Kyiv trong Quốc hội, nên bị “bắt giữ” nếu ông không ngừng các chuyến đi nước ngoài và “kích động tình hình” ở Ukraine.

Bannon bày tỏ sự tức giận về cuộc tấn công bằng máy bay không người lái gây chấn động của Ukraine nhằm vào đội máy bay ném bom chiến lược của Nga, khiến 40 máy bay bị phá hủy sâu trong lãnh thổ Nga, mang lại lợi thế tinh thần tiềm năng cho lực lượng Ukraine.

Bannon cho rằng Tòa Bạch Ốc nên lên án cuộc tấn công quân sự này và có hành động mạnh tay với các hoạt động ngoại giao của Graham. Thượng nghị sĩ này đã ca ngợi Ukraine vì sự sáng tạo trong cuộc tấn công thành công hôm Chủ nhật.

“Tòa Bạch Ốc phải lên án chuyện này ngay lập tức, rút toàn bộ hỗ trợ và yêu cầu Lindsey Graham quay về, nếu không khi ông ta về chúng ta sẽ bắt ông ta. Ông đang kích động tình hình,” Bannon phát biểu trên podcast “War Room” hôm thứ Hai.

Ông cáo buộc Graham, người đã gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm thứ Sáu, là đang hành động sau lưng Tổng thống Trump.

“Lindsey Graham ở bên đó nói rằng: ‘Quên Trump đi. Tôi nắm Hạ viện và Thượng viện. Chúng ta sẽ thông qua điều đó. Chỉ vài ngày nữa thôi các ông sẽ thấy,’” Bannon nói, ám chỉ đến dự luật mà Graham đang bảo trợ nhằm trừng phạt Nga và các quốc gia mua sản phẩm từ Nga.

“Ông ta đang kích động mọi thứ ở bên đó,” Bannon nói thêm.

 

Graham ca ngợi cuộc tấn công của Ukraine hôm Chủ nhật, gọi đất nước này là ‘luôn sáng tạo’.

“Ukraine luôn biết cách sáng tạo đã sử dụng chiến thuật chiến tranh bằng drone một cách khéo léo để tấn công thành công vào máy bay ném bom và tài sản quân sự của Nga – những thứ được dùng để giết hại dân thường Ukraine và tàn phá đất nước họ,” ông viết trên mạng xã hội X.

Ukraine đã tấn công sâu vào trong lãnh thổ Nga, nhắm vào các mục tiêu ở khu vực Irkutsk và Amur – cách xa hàng ngàn cây số so với biên giới Nga – Ukraine. Các cơ quan an ninh Ukraine được cho là đã đưa các máy bay không người lái vào Nga bằng xe tải 18 bánh, và kích hoạt chúng từ xa gần các căn cứ quân sự.

Nga có khoảng 100 máy bay chiến lược có thể mang đầu đạn nguyên tử và lâu nay cho rằng sẽ rất an toàn vì Ukraine không có khả năng tấn công vì cách quá xa. Nhưng hôm Chủ Nhật vừa qua, Ukraine bất ngờ tấn công bằng máy bay không người lái do Ukraine tự chế đã tiêu diệt 40 chiếc máy bay chiến lược nầy của Nga.

Donald Trump tỏ ra bất bình vì Ukraine hoàn toàn không báo trước cho Mỹ biết vụ tấn công nầy. Thế nên cựu cố vấn Bannon của Trump nay muốn lấy lòng của Trump nên lên tiếng tấn công Thượng nghị sĩ Cộng hòa Graham là nên bắt giam Graham khi Nghị sĩ ủng hộ Ukraine nầy trở về lại Hoa Kỳ.

Nhiều người hỏi tại sao Tổng thống Ukraine Zelensky không thông báo cho Donald Trump biết trước vụ tấn công nầy, nhưng phía Ukraine sợ rằng nếu báo cho Trump thì chắc chắn Tổng thống Nga Putin sẽ được biết ngay. Chính vì vậy mà cựu Ngoại trưởng kiêm Giám đốc CIA của Donald Trump là Mike Pompeo đã cảnh báo Trump rằng nếu công nhận Crimea của Ukraine thuộc về Nga là một sai lầm nghiêm trọng và ảnh hưởng đến chính sách của Hoa Kỳ.

 

HẠNH DƯƠNG

Tổng hợp.