ELON MUSK NÓI DỰ LUẬT “TO ĐẸP” CỦA TRUMP LÀ “SỰ GHÊ TỞM ĐÁNG KHINH TỞM”!

“Tôi xin lỗi, nhưng tôi không thể chịu đựng nổi nữa. Dự luật chi tiêu khổng lồ, lố bịch, đầy đặc quyền lợi phe nhóm này là một sự ghê tởm đáng khinh tởm,” Musk đăng tải hôm thứ Ba trên nền tảng mạng xã hội X của mình.

“Thật đáng xấu hổ cho những ai đã bỏ phiếu thông qua nó: các người biết là mình đã sai. Các người biết điều đó,” ông nói thêm.

Dự luật, có tên chính thức là OBBB “One Big Beautiful Bill” (tạm dịch: Một Dự luật Lớn Đẹp), gia hạn các khoản cắt giảm thuế từ năm 2017 dưới thời Trump, tăng chi tiêu cho an ninh biên giới và quốc phòng, đồng thời cắt giảm các chương trình an sinh xã hội như Medicaid và hỗ trợ thực phẩm cho dân nghèo. Dự luật đã được Hạ viện thông qua vào tháng trước và hiện đang được Thượng viện xem xét – dự kiến sẽ có điều chỉnh.

Những bình luận của Musk được đưa ra sau khi các lãnh đạo đảng Cộng hòa, bao gồm Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-La.), bác bỏ phát biểu trước đó của Musk trên chương trình “CBS News Sunday Morning”, trong đó ông nói rằng dự luật này “phá hoại” nỗ lực của Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), một sáng kiến mà chính Musk đứng đầu.

Ông Mike Johnson chủ tịch Hạ viện sau đó trả lời trên Fox News và NBC News rằng ông đã gửi một “tin nhắn dài” cho Musk để giải thích về các điều khoản trong dự luật – vốn không phải là một dự luật chi tiêu toàn diện thông thường, mà là một dự luật được thông qua theo quy trình “hòa giải” đặc biệt, cho phép bỏ qua sự cản trở của đảng Dân chủ tại Thượng viện.

Johnson cũng cam kết sẽ nhanh chóng thúc đẩy một gói chi tiêu trị giá 9,4 tỷ USD nhằm hợp pháp hóa các khoản cắt giảm của DOGE đối với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ và hệ thống phát thanh truyền hình công cộng. Tòa Bạch Ốc sẽ gửi gói này lên Thượng viện vào thứ Ba.

Tuy nhiên, Musk dường như vẫn không thay đổi quan điểm của mình.

“Dự luật này sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách vốn đã khổng lồ lên đến 2,5 nghìn tỷ USD (!!!) và đẩy người dân Mỹ vào cảnh nợ nần không thể chịu đựng nổi,” Musk đăng thêm trong một bài viết tiếp theo.

OBBB của Trump bị nhiều người chế diễu gọi là “Oh Big Boobs Bursting – Ôi Vú Bự Bị Bể”.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) dự kiến sẽ công bố dự báo về phiên bản mới nhất của dự luật vào thứ Tư ngày mai.

Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc, Karoline Leavitt, đã phản hồi lại Musk từ bục phát biểu rằng: “Tổng thống đã biết rõ Elon Musk đứng ở đâu trong dự luật này. Quan điểm của ông ấy không thay đổi,” Leavitt nói.

Tuần trước, Musk đã rút khỏi vai trò là nhân viên đặc biệt của chính phủ trong sáng kiến DOGE.

 

Mặc dầu bị Musk chỉ trích nặng nề, nhưng Tổng thống Trump đang đẩy mạnh nỗ lực thuyết phục các thượng nghị sĩ ủng hộ “dự luật lớn, đẹp” này của ông như không từng nghe gì các lời chỉ trích của Elon Musk. Elon Musk nay bất ngờ vừa đưa ra lời chỉ trích gay gắt nhất đối với dự luật này của Donald Trump và cho thấy cặp bài trùng phá tan nước Mỹ này đang có sự chia rẻ trầm trọng.

“Tôi xin lỗi, nhưng tôi không thể chịu đựng nổi nữa. Dự luật chi tiêu quốc hội đồ sộ, quá đáng và đầy ‘mỡ thừa’ này là một điều ghê tởm,” Musk đăng trên mạng xã hội X vào thứ Ba hôm nay 03/6.

“Mấy người bỏ phiếu ủng hộ dự luật này nên thấy xấu hổ: các người biết mình đã sai. Các người biết rõ mà,” ông nói thêm.

Trong khi đó, Trump đang gặp mặt và gọi điện cho các Thượng nghị sĩ Cộng hòa, thúc giục họ ủng hộ dự luật bao gồm nhiều ưu tiên trong chương trình nghị sự đối nội của ông.

Dự luật này đã được Hạ viện thông qua với cách biệt sít sao 125-124 trước khi các nghị sĩ rời Quốc hội để nghỉ lễ Memorial Day. Tuy nhiên, bất kỳ thay đổi nào từ phía Thượng viện có thể làm đảo lộn sự cân bằng mong manh mà Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R–Louisiana) đã dày công đạt được trong nội bộ đa số mỏng manh của mình.

 

Elon Musk cũng công khai chỉ trích ca sĩ Bono vì những bình luận liên quan đến USAID trong một cuộc phỏng vấn trên podcast của Joe Rogan.

Bono là Ca sĩ chính của ban nhạc U2 và nhà hoạt động từ thiện toàn cầu lâu năm, Bono, đã chỉ trích chính quyền Trump vì giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) trong một tập của podcast The Joe Rogan Experience, và đổ lỗi cho việc cắt giảm này gây ra cái chết của 300.000 người do Elon Musk chủ trương.

Ngay lập tức, tuyên bố của ông đã bị Joe Rogan và Elon Musk bác bỏ trong một cuộc tranh luận nảy lửa thu hút sự chú ý lớn trên mạng xã hội.

“Điều này sẽ khiến bạn phát điên,” Bono nói, khẳng định rằng hàng chục ngàn tấn lương thực đang “mục rữa” trong các nhà kho từ Djibouti đến Houston vì các khoản cắt giảm của USAID, và rằng những người điều hành các kho hàng này đã bị sa thải.

“Đó là cái gì vậy? Đó có còn là nước Mỹ không?”

Phản ứng trên nền tảng X (trước đây là Twitter) khi xem đoạn clip cuộc trò chuyện, Elon Musk đã chỉ trích thẳng thừng:

“Hắn là một kẻ nói dối/ngu ngốc,” Musk viết.

Elon Musk chính là người đã thúc đẩy việc cắt giảm mạnh viện trợ nước ngoài mà ông cho là quá phình to – đã vận động cải tổ mạnh mẽ USAID dưới Cục Hiệu quả Chính phủ (DOGE) và đã sa thải 90% nhân viên của USAID khắp nơi trước khi chính thức rời vị trí trong ngày 30/5/2025.

 

Tại Thượng viện, cả các đảng viên Cộng hòa ôn hòa và bảo thủ đều yêu cầu sửa đổi các điều khoản liên quan đến chương trình Medicaid, tín dụng thuế cho năng lượng xanh, giảm thâm hụt ngân sách và trần nợ công. Những thay đổi này có thể sẽ bắt đầu được làm rõ trong ngày hôm nay.

Tại Đồi Capitol, các nhà lập pháp cũng đang chờ Tòa Bạch Ốc gửi yêu cầu chính thức về việc cắt giảm hàng tỷ đô la trong ngân sách, động thái này sẽ hợp pháp hóa một số khoản cắt giảm ngân sách đã được cấp cho DOGE và có thể xoa dịu phe bảo thủ vốn thất vọng vì dự luật của Trump không giảm thâm hụt nhiều như mong đợi.

 

Sau khi bị Elon Musk chỉ trích dự luật “To, Đẹp” của Trump, Tòa Bạch Ốc hôm nay thứ Ba 03/6 đã chính thức yêu cầu Quốc hội thu hồi 9,4 tỷ USD trong ngân sách đã được phê duyệt nhằm tài trợ cho các chương trình do Bộ Hiệu quả Chính phủ (Department of Government Efficiency - DOGE) của Elon Musk cầm đầu.

Đây là một quy trình được gọi là “thu hồi ngân sách” (rescission), trong đó Tổng thống Donald Trump cần Quốc hội phê chuẩn để trả lại khoản tiền đã được phân bổ, không cấp cho Bộ Hiệu quả Chính phủ DOGE của Elon Musk nữa. Các phụ tá của Trump cho biết các khoản cắt giảm này nhằm vào những chương trình bị cho là cổ vũ cho tư tưởng tự do.

Nếu được Hạ viện và Thượng viện thông qua, yêu cầu này sẽ chính thức hóa nhiều khoản cắt giảm và đóng băng ngân sách do DOGE đề xuất. Động thái diễn ra trong bối cảnh Elon Musk đang phản đối mạnh mẽ kế hoạch giảm thuế và chi tiêu đang được Quốc hội xem xét, gọi đó là một “sự ghê tởm” vì làm tăng thâm hụt ngân sách liên bang.

Giám đốc ngân sách Tòa Bạch Ốc Russ Vought cho biết sẽ còn nhiều gói thu hồi ngân sách và nỗ lực cắt giảm chi tiêu hơn nữa nếu kế hoạch hiện tại thành công.

“Chúng tôi sẵn sàng và có khả năng gửi thêm các gói thu hồi ngân sách nếu Quốc hội có ý chí thực hiện,” Vought nói với các phóng viên.

Việc thu hồi ngân sách của DOGE có giúp giảm nợ quốc gia không?

Khó có thể tạo ra ảnh hưởng đáng kể. Khoản thu hồi này chỉ chiếm 0,1% tổng chi tiêu liên bang dự kiến là khoảng 7 nghìn tỷ USD trong năm nay. Trong khi đó, doanh thu từ thuế không đủ để chi trả cho các chương trình như An sinh Xã hội, Medicare,...

Chương trình nào sẽ bị cắt giảm?

-      8,3 tỷ USD từ Bộ Ngoại giao và Cơ quan  Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID)

-      NPR và PBS bị cắt tài trợ liên bang không cho hoạt động các chương trình phát thanh là quyền lực mềm của Mỹ ra các nước độc tài cộng sản. Trump muốn tập trung dư luận về một mối là mạng xã hội Truth Social của Trung và X tức Twitter của Elon Musk mà thôi.

-      PEPFAR (Kế hoạch Khẩn cấp của

Tổng thống Mỹ về phòng chống AIDS) cũng bị ảnh hưởng.

Một số chương trình cụ thể bị coi là lãng phí gồm:

-      750.000 USD để giảm bài ngoại ở Venezuela.

-      67.000 USD để cho trẻ em ở Madagascar ăn bột làm từ côn trùng.

-      3 triệu USD cho các chương trình cắt bao quy đầu, thắt ống dẫn tinh và bao cao su ở Zambia.

 

Khả năng được thông qua?

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-La.) ca ngợi kế hoạch và cam kết sẽ đưa ra bỏ phiếu sớm. Nhóm Dân biểu Bảo thủ Hạ viện (House Freedom Caucus) cũng ủng hộ mạnh mẽ và kêu gọi thêm các gói thu hồi khác trong tương lai.

Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Susan Collins, Chủ tịch Ủy ban Phân bổ Ngân sách Thượng viện, tỏ ra thận trọng, nói rằng sẽ đánh giá kỹ lưỡng về các tác động đến y tế toàn cầu, an ninh quốc gia, truyền thông khẩn cấp ở vùng nông thôn và các đài phát thanh, truyền hình công cộng.

 

Tại sao cần Quốc hội phê chuẩn?

Luật Kiểm soát Giữ lại Ngân sách năm 1974 yêu cầu tổng thống phải báo cáo Quốc hội nếu muốn không sử dụng tiền đã được phân bổ. Quốc hội có 45 ngày để xem xét và phê duyệt. Tuy nhiên, Vought lập luận rằng nếu chờ đến cuối năm tài khóa (tháng 9), có thể không cần biểu quyết.

Từ năm 1974 đến 2000, các tổng thống từng yêu cầu thu hồi 76 tỷ USD, và Quốc hội phê duyệt khoảng 25 tỷ USD.

 

Tranh cãi pháp lý:

Bobby Kogan từ Trung tâm Tiến bộ Hoa Kỳ cho rằng chính quyền Trump đang “giữ lại ngân sách một cách bất hợp pháp” vì việc giữ tiền mà không có sự cho phép rõ ràng của Quốc hội luôn là vi phạm pháp luật.

Tuy nhiên, Vought phản bác: “Chúng tôi không vi phạm luật. Mỗi nhánh của chính phủ phải tự diễn giải Hiến pháp và duy trì nó – có sự căng thẳng giữa các nhánh là điều bình thường.”

 

HẠNH DƯƠNG

Tổng hợp.