NEW YORK — MacKenzie Scott đã củng cố danh tiếng của mình là nhà từ thiện cấp tiến và có ảnh hưởng nhất trong kỷ nguyên hiện đại. Tính đến tháng 11 năm 2025, nữ tiểu thuyết gia, tỷ phú và là vợ cũ của người sáng lập Amazon, Jeff Bezos, đã quyên góp một con số đáng kinh ngạc: 19,25 tỷ USD kể từ năm 2020.
Hàng trăm triệu đô la đã được phân bổ chỉ trong vài tháng qua. Tuy nhiên, trong một minh họa rõ nét về sự giàu có tột bậc của những năm 2020, tài sản của bà dường như không hề suy suyển.
Bất chấp việc cho đi số tiền lịch sử, Scott vẫn là một trong những người giàu nhất thế giới, với giá trị tài sản ròng vượt 35 tỷ USD.
Nghịch lý này rất đơn giản nhưng đầy quyền lực: bà dường như không thể cho tiền đi đủ nhanh. Theo Chỉ số Tỷ phú Bloomberg (Bloomberg Billionaires Index), tài sản cá nhân của Scott đã tăng thêm 923 triệu USD tính từ đầu năm 2025 đến nay.
Lý do? Đó là "cỗ máy không ngừng nghỉ" mang tên cổ phiếu Amazon (AMZN).
Phép toán của một Siêu tài sản
Khi Scott và Bezos ly hôn vào năm 2019, bà nhận được 4% cổ phần của Amazon, tương đương khoảng 139 triệu cổ phiếu. Kể từ đó, bà đã thanh lý một cách có hệ thống số cổ phần nắm giữ của mình để tài trợ cho hoạt động từ thiện, bán hoặc quyên góp khoảng 58 triệu cổ phiếu—tương đương 42% cổ phần ban đầu của bà.
Trong khi 42% cổ phần đó trị giá ước tính 12,6 tỷ USD vào thời điểm quyên góp, thì giá trị của số cổ phiếu còn lại của bà vẫn tiếp tục tăng vọt. Kể từ tháng 11 năm 2020, giá cổ phiếu của Amazon đã tăng vọt hơn 45%, đảm bảo rằng ngay cả khi hàng tỷ đô la rời khỏi tài khoản của bà, hàng tỷ đô la khác vẫn chảy vào từ lợi nhuận thị trường.
Sự tăng trưởng không ngừng này hoàn toàn trái ngược với hồ sơ từ thiện của chồng cũ bà.
Jeff Bezos, với tài sản trị giá 264 tỷ USD, đã gây chú ý vào năm 2020 với cam kết 10 tỷ USD để thành lập Quỹ Trái đất Bezos (Bezos Earth Fund). Tuy nhiên, theo danh sách "Các nhà từ thiện hào phóng nhất nước Mỹ năm 2025" của Forbes công bố vào tháng 4, tổng số tiền ông đã cho đi (tiền đã được quyên góp thực sự, không chỉ nằm trong quỹ) chỉ là 4,1 tỷ USD.
Con số này chỉ chiếm 1,6% giá trị tài sản ròng của ông. Trong khi đó, cũng theo thước đo này, Scott đã cho đi 36% tài sản của mình.
Chiến lược: Lấp đầy những khoảng trống
Hoạt động từ thiện của Scott, được quản lý thông qua nền tảng Yield Giving (thành lập năm 2022), không chỉ đáng chú ý về quy mô mà còn về mục tiêu. Các khoản tài trợ gần đây của bà trong năm 2025 cho thấy sự tập trung rõ rệt vào giáo dục, sự đa dạng, và cứu trợ thảm họa—ba lĩnh vực đã chứng kiến sự cắt giảm tài trợ liên bang đáng kể dưới thời chính quyền Trump.
Điều này đã khiến các nhà quan sát cho rằng hoạt động từ thiện của bà đang cố tình được thiết kế để lấp đầy những khoảng trống mà Nhà Trắng để lại.
Các món quà mới nhất của bà, nhiều trong số đó là những khoản tài trợ lớn nhất trong lịch sử của các tổ chức nhận, bao gồm:
80 triệu USD cho Đại học Howard (trong đó 63 triệu USD cho trường đại học và 17 triệu USD cho Trường Y khoa)
70 triệu USD cho Quỹ United Negro College Fund (UNCF)
60 triệu USD cho Trung tâm Từ thiện Thảm họa (Center for Disaster Philanthropy), vào thời điểm chính quyền đã hủy bỏ hoặc đình chỉ các chương trình tài trợ giảm nhẹ thiên tai quan trọng.
50 triệu USD cho Đại học Bang Virginia (món quà lớn nhất trong lịch sử của trường)
42 triệu USD cho Đại học Bang Alcorn (món quà lớn nhất trong lịch sử 154 năm của trường)
40 triệu USD cho Quỹ Hành động Di sản Văn hóa người Mỹ gốc Phi (gấp đôi khoản quyên góp trước đó của bà cho cùng tổ chức này vào năm 2021)
38 triệu USD cho Cao đẳng Spelman (khoản tài trợ lớn nhất trong lịch sử của trường)
Lòng tin "Phi giao dịch"
Có lẽ điều đột phá nhất chính là phong cách cho đi của Scott. Bà thực hiện các "món quà không ràng buộc", có nghĩa là các tổ chức nhận tiền mà không có "sợi dây" nào kèm theo và có thể toàn quyền quyết định cách sử dụng các khoản tài trợ.
Mô hình "dựa trên lòng tin" này đã bỏ qua các quy trình đăng ký tài trợ dài dòng, các yêu cầu báo cáo phức tạp và các hạn chế từ trên xuống của hoạt động từ thiện truyền thống.
"Không giống như các quy trình tài trợ truyền thống... phong cách của bà ấy trao quyền cho các tổ chức như chúng tôi tự quyết định cách tốt nhất để nhanh chóng và sáng tạo điều hướng các quỹ nhằm giải quyết các vấn DEB cấp bách," Noni Ramos, CEO của Housing Trust Silicon Valley, nói với Fortune vào năm 2024 sau khi tổ chức của bà nhận được món quà 30 triệu USD.
Trong một bài đăng ngày 15 tháng 10 trên trang Yield Giving của mình, Scott đã bảo vệ cách tiếp cận này, lập luận rằng người Mỹ phải "công nhận và tôn vinh vai trò của chúng ta là những người tham gia tích cực vào việc đồng sáng tạo cộng đồng."
"Tiềm năng của sự đóng góp ôn hòa, phi giao dịch từ lâu đã bị đánh giá thấp... thường trên cơ sở rằng nó không tự duy trì về mặt tài chính, hoặc một số lợi ích của nó khó theo dõi," bà viết. "Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu những 'khiếm khuyết' tưởng tượng này thực sự là tài sản? Điều gì sẽ xảy ra nếu những 'điểm yếu' được gọi này lại nuôi dưỡng những điểm mạnh mà sự phát triển (hoặc thậm chí là sự tồn tại) của nền văn minh chúng ta phụ thuộc vào?"
Tom
www.Vietpressusa.us