Căng thẳng leo thang trong những tuần gần đây sau các cuộc giao tranh biên giới chết người khiến hàng chục binh sĩ và dân thường thiệt mạng. Bạo lực bùng phát sau các vụ nổ tại Kabul ngày 9/10, mà chính phủ Taliban Afghanistan cho rằng là các cuộc tấn công bằng drone do Pakistan thực hiện và đã thề sẽ trả thù. Các cuộc đụng độ dịu xuống sau khi Qatar làm trung gian ký thỏa thuận ngừng bắn ngày 19/10, hiện vẫn đang được duy trì một cách mong manh.
Người phát ngôn chính phủ Afghanistan, Zabiullah Mujahid, đổ lỗi cho Pakistan về sự thất bại của các cuộc đàm phán, nói rằng “Các yêu cầu của Pakistan trong các cuộc thương lượng là phi lý và các cuộc đàm phán không thể tiếp tục, cuộc họp kết thúc và các cuộc đàm phán hiện đang bế tắc.”
Phát biểu trong một cuộc họp báo từ thành phố Kandahar, miền nam Afghanistan hôm thứ Bảy, Mujahid nói Afghanistan “không muốn bất ổn trong khu vực, và tham chiến không phải là lựa chọn đầu tiên của chúng tôi,” nhưng ông cũng lưu ý rằng “nếu chiến tranh bùng nổ, chúng tôi có quyền tự vệ.”
Trước đó, ông đã nhấn mạnh trong một tuyên bố bằng văn bản rằng Afghanistan “sẽ không cho phép bất kỳ ai sử dụng lãnh thổ của mình chống lại nước khác, cũng như không cho phép các hành động làm suy yếu chủ quyền hay an ninh của mình.”
Các cuộc đàm phán kết thúc mà không có tiến triển
Cuộc đàm phán kéo dài hai ngày tại Istanbul, do Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar làm trung gian, là vòng đàm phán thứ ba, được xem là một trong những nỗ lực ngoại giao quan trọng nhất giữa hai nước láng giềng kể từ khi Taliban lên nắm quyền ở Afghanistan năm 2021. Mặc dù có ngoại giao bí mật mạnh mẽ, các quan chức cho biết các cuộc thảo luận đã đình trệ vào tối thứ Sáu mà không có tiến triển cụ thể.
Bộ trưởng Quốc phòng Pakistan Khawaja Asif nói với kênh Geo News tư nhân tối thứ Sáu rằng “các cuộc đàm phán đã kết thúc” và đoàn đại biểu Pakistan sẽ trở về nước mà “không có kế hoạch cho bất kỳ cuộc họp nào trong tương lai.” Ông thêm rằng lệnh ngừng bắn sẽ vẫn được duy trì miễn là “không bị phía Afghanistan vi phạm.”
Pakistan nhiều lần cáo buộc chính quyền Taliban Afghanistan che giấu Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP), một nhóm phiến quân đứng sau làn sóng tấn công gia tăng ở Pakistan kể từ năm 2021. Kabul phủ nhận cáo buộc này, nói rằng nước này không cho phép lãnh thổ của mình bị sử dụng chống lại các quốc gia khác.
Mặc dù không thuộc Taliban cầm quyền ở Afghanistan, TTP liên kết chặt chẽ với họ và đã trở nên mạnh mẽ hơn kể từ khi Taliban tiếp quản Kabul năm 2021.
Trong cuộc họp báo, Mujahid bác bỏ cáo buộc Afghanistan chịu trách nhiệm về hành động của TTP, nói rằng việc thành lập nhóm này đã diễn ra từ lâu trước khi Taliban tiếp quản Afghanistan năm 2021.
Giao tranh vẫn tiếp diễn
Sự sụp đổ của các cuộc đàm phán diễn ra vào đêm sau khi các quan chức Afghanistan báo cáo rằng bốn dân thường thiệt mạng và năm người khác bị thương trong các cuộc đụng độ qua biên giới mặc dù các cuộc thương lượng vẫn đang diễn ra.
Asif nói rằng đoàn đại biểu Afghanistan đến “mà không có bất kỳ chương trình nào” và từ chối ký thỏa thuận bằng văn bản, chỉ nhất quyết dựa trên các cam kết bằng lời. “Họ nói sẽ tôn trọng thỏa thuận bằng lời, nhưng điều đó không có cơ sở,” ông nói. “Không có kế hoạch hay hy vọng cho vòng đàm phán thứ tư. Các cuộc đàm phán đã bước vào trạng thái tạm dừng vô thời hạn.”
Đầu tháng này, quân đội Pakistan cho biết họ đã tiến hành không kích vào các nơi ẩn náu của Taliban Pakistan bên trong Afghanistan, giết chết hàng chục người mà họ mô tả là phiến quân. Các quan chức Afghanistan phủ nhận, nói rằng dân thường cũng có mặt trong số những người thiệt mạng, và cho biết lực lượng Afghanistan đã tấn công các trạm quân sự Pakistan để trả đũa, giết chết 58 binh sĩ. Quân đội Pakistan thừa nhận đã mất 23 binh sĩ trong các cuộc giao tranh.
Bạo lực đã khiến Qatar mời hai bên đến Doha, nơi họ đồng ý ngừng bắn ngày 19/10. Sau đó là sáu ngày đàm phán tại Istanbul, dẫn đến thỏa thuận kéo dài lệnh ngừng bắn và tổ chức vòng đàm phán thứ ba vào ngày 6-7/11 các cuộc đàm phán này cuối cùng không mang lại đột phá.
Đóng cửa biên giới
Kể từ đó, Pakistan đã đóng tất cả các cửa khẩu biên giới với Afghanistan, mặc dù tuần trước nước này đã mở lại một phần cửa khẩu chính Torkham để cho phép người tị nạn Afghanistan bị mắc kẹt trở về quê hương.
Việc đóng cửa, áp dụng từ ngày 12/10, đã làm gián đoạn các tuyến thương mại và vận chuyển quan trọng, khiến hàng nghìn người bị mắc kẹt. Hàng trăm xe tải chở hàng hóa vẫn bị ùn ứ hai bên biên giới, cắt đứt một trong những tuyến kinh tế nhộn nhịp nhất nối Nam và Trung Á.
Bên cạnh các hạn chế biên giới, Pakistan cũng tiến hành chiến dịch trục xuất người nước ngoài không có giấy tờ, phần lớn là người Afghanistan. Kể từ năm 2023, giới chức cho biết hơn một triệu công dân Afghanistan đã bị hồi hương trong khuôn khổ chiến dịch này.
Pakistan cũng chứng kiến sự gia tăng các vụ tấn công của phiến quân, nhiều vụ được TTP nhận trách nhiệm, tổ chức này được Mỹ và Liên Hợp Quốc xếp vào danh sách khủng bố.
Các cuộc tấn công của Ukraine làm gián đoạn điện và hệ thống sưởi tại 2 thành phố lớn ở Nga
Tin AP từ KYIV, Ukraine cho hay các cuộc tấn công của Ukraine đã làm gián đoạn điện và hệ thống sưởi tại hai thành phố lớn của Nga gần biên giới Ukraine, các quan chức địa phương Nga cho biết hôm Chủ nhật.
Báo cáo này được đưa ra trong bối cảnh Nga và Ukraine gần như ngày nào cũng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của nhau, trong khi các nỗ lực ngoại giao do Mỹ dẫn đầu nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài gần bốn năm vẫn chưa có tiến triển.
Ở nơi khác, nhà ngoại giao hàng đầu của Ukraine cáo buộc Moscow cố tình gây nguy hiểm cho an toàn hạt nhân, khi ông cho biết cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa hàng loạt của Nga hôm thứ Sáu đã nhắm vào các trạm biến áp cung cấp điện cho hai nhà máy điện hạt nhân.
Còn tại Nga, phát ngôn viên Kremlin cho biết Moscow dự định thực hiện các nghĩa vụ của mình theo lệnh cấm thử hạt nhân toàn cầu, bất chấp lệnh gần đây của Tổng thống Vladimir Putin về việc nghiên cứu khả năng nối lại các thử nghiệm hạt nhân.
Mất điện ở hai thành phố Nga
Một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái đã tạm thời gây mất điện và cắt hệ thống sưởi tại một số khu vực của Voronezh, Thống đốc khu vực Alexander Gusev cho biết. Ông cho biết nhiều máy bay không người lái đã bị gây nhiễu điện tử trong đêm qua thành phố, nơi có hơn 1 triệu dân, dẫn đến một vụ cháy tại một cơ sở tiện ích địa phương nhưng đã được dập tắt nhanh chóng.
Các kênh tin tức Nga và Ukraine trên Telegram cho rằng cuộc tấn công nhắm vào một nhà máy nhiệt điện địa phương.
Một cuộc tấn công bằng tên lửa vào cuối ngày thứ Bảy cũng gây “thiệt hại nghiêm trọng” cho hệ thống điện và sưởi cung cấp cho thành phố Belgorod, ảnh hưởng đến khoảng 20.000 hộ gia đình, Thống đốc Vyacheslav Gladkov cho biết sáng hôm sau.
Bộ Quốc phòng Nga hôm Chủ nhật cho biết lực lượng của họ đã phá hủy hoặc đánh chặn 44 máy bay không người lái của Ukraine trong đêm bay qua các vùng Bryansk và Rostov ở tây nam Nga. Thông báo không đề cập đến các tỉnh Voronezh hay Belgorod, cũng như không nêu cụ thể số lượng máy bay không người lái mà Ukraine đã phóng.
Các cơ quan địa phương ở vùng Rostov hôm Chủ nhật báo cáo mất điện kéo dài nhiều giờ tại thành phố Taganrog, nơi có khoảng 240.000 người, cho rằng nguyên nhân là do tắt khẩn cấp một đường dây điện. Họ không nêu rõ nguyên nhân, mặc dù truyền thông địa phương cho rằng một trạm biến áp gần đó bị cháy.
Những tháng gần đây, các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái tầm xa của Ukraine vào các nhà máy lọc dầu ở Nga nhằm mục đích tước đi nguồn thu từ xuất khẩu dầu mà Moscow cần để tiếp tục chiến tranh. Trong khi đó, Kyiv và các đồng minh phương Tây cho rằng Nga đang cố gắng phá hoại lưới điện của Ukraine và ngăn người dân tiếp cận nhiệt, ánh sáng và nước sinh hoạt trong mùa đông thứ tư liên tiếp, điều mà các quan chức Ukraine gọi là “vũ khí hóa” cái lạnh khắc nghiệt.
Các cuộc tấn công đe dọa cung cấp điện cho nhà máy hạt nhân
Các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa hàng loạt của Nga hôm thứ Sáu đã nhắm vào các trạm biến áp cung cấp điện cho hai nhà máy điện hạt nhân của Ukraine, theo Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Andrii Sybiha.
“Nga một lần nữa nhắm vào các trạm biến áp cung cấp điện cho các nhà máy điện hạt nhân Khmelnytskyi và Rivne,” Sybiha cho biết trong một tuyên bố trên X vào tối thứ Bảy. “Đây không phải là các cuộc tấn công ngẫu nhiên mà là các cuộc tấn công có kế hoạch rõ ràng. Nga đang cố ý gây nguy hiểm cho an toàn hạt nhân ở châu Âu.”
Sybiha kêu gọi họp khẩn cấp Hội đồng quản trị Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế để ứng phó với các rủi ro do các cuộc tấn công gây ra.
Các cuộc tấn công quy mô lớn của Moscow vào cơ sở hạ tầng điện của Ukraine mùa đông trước đã làm tăng sự giám sát về việc Bộ Năng lượng Ukraine dường như không bảo vệ được các cơ sở năng lượng quan trọng nhất gần các nhà máy điện hạt nhân, theo một số quan chức hiện tại và trước đây nói với AP.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov hôm thứ Bảy cho biết công việc đã bắt đầu thực hiện lệnh của Tổng thống Vladimir Putin về việc chuẩn bị kế hoạch cho một cuộc thử hạt nhân có thể diễn ra, theo hãng tin nhà nước Tass.
Lệnh của Putin hôm thứ Tư được đưa ra sau các tuyên bố của Trump, dường như ám chỉ Washington có thể khởi động lại các thử nghiệm hạt nhân lần đầu tiên trong ba thập kỷ.
Kremlin: Nga sẽ tuân thủ lệnh cấm hạt nhân.
Nga sẽ tuân thủ các nghĩa vụ theo lệnh cấm hạt nhân toàn cầu, phát ngôn viên Kremlin nói hôm Chủ nhật, sau nhiều ngày không chắc chắn về các phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump, dường như ám chỉ Washington có thể nối lại thử nghiệm hạt nhân sau hơn ba thập kỷ.
Các bình luận của Trump đưa ra sau khi Nga thông báo đã thử nghiệm một máy bay không người lái dưới nước chạy bằng năng lượng hạt nhân và một tên lửa hành trình hạt nhân mới. Tuy nhiên Moscow không thông báo bất kỳ thử nghiệm vũ khí hạt nhân nào, lần cuối cùng là năm 1990.
“Putin đã nhiều lần nói rằng Nga cam kết kết thúc thử nghiệm hạt nhân, và chúng tôi không có ý định tiến hành chúng,” phát ngôn viên Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên.
Đầu tuần này, Putin đã ra lệnh cho các quan chức nghiên cứu khả năng nối lại thử nghiệm hạt nhân, mặc dù Nga cho biết sẽ không làm trừ khi Mỹ làm trước.
Ngoại trưởng Nga Lavrov sẵn sàng gặp Rubio
Ở nơi khác, nhà ngoại giao hàng đầu của Nga hôm Chủ nhật cho biết ông sẵn sàng gặp Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio để thảo luận về chiến tranh ở Ukraine và hàn gắn quan hệ song phương.
“Ngoại trưởng Marco Rubio và tôi hiểu nhu cầu về giao tiếp thường xuyên,” Ngoại trưởng Sergey Lavrov nói với hãng tin nhà nước Ria của Nga, vài tuần sau khi nỗ lực tổ chức một hội nghị thượng đỉnh giữa lãnh đạo Nga và Mỹ bị hoãn.
Lavrov hôm Chủ nhật nhắc lại rằng hòa bình không thể đạt được nếu không “tính đến lợi ích của Nga,” cụm từ mà Moscow sử dụng để ám chỉ họ đang kiên định với các yêu cầu tối đa đối với Ukraine.
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
www.Vietpressusa.us