VietPress USA (20/6/2025): Israel và Iran tiếp tục giao tranh vào thứ Sáu 20/6 là ngày thứ tám của cuộc xung đột giữa hai nước.
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết họ đã tấn công các mục tiêu quân sự trên khắp Tehran, Tabriz và Kermanshah, trong khi các cuộc tấn công từ Iran được báo cáo xảy ra tại Haifa và miền nam Israel. Có 31 người bị thương trong vụ tấn công của Iran vào Vịnh Haifa, theo người phát ngôn của Trung tâm Y tế Rambam đăng trên mạng xã hội, với một bệnh nhân trong tình trạng "nguy kịch". Dịch vụ cấp cứu Israel cho biết ít nhất năm người bị thương nhẹ trong một vụ tấn công tên lửa tại Beersheba. Hiện chưa rõ con số thương vong tại Iran.
2:51 PM – Diễn biến khác trong ngày thứ tám hôm nay 20/6, Israel và Iran giao tranh pháo kích qua lại và những hoạt động đáng chú ý:
Ngoại giao thương thuyết tại Geneve:
Một số bộ trưởng ngoại giao châu Âu đã có cuộc gặp kéo dài gần bốn giờ với người đồng cấp Iran tại Geneva vào thứ Sáu. Dù không đạt được đột phá, các bên đồng thuận cần tiếp tục đàm phán. Cuộc họp được phối hợp cùng Washington, sau khi Tổng thống Donald Trump nói rằng có "cơ hội đáng kể" cho đàm phán với Iran và ông sẽ đợi tối đa hai tuần để quyết định có tấn công chương trình hạt nhân của nước này hay không.
Chiến đấu cơ Israel tấn công Iran:
IDF viết trên Telegram rằng máy bay chiến đấu Israel đã thực hiện hàng chục cuộc không kích vào các mục tiêu quân sự của Iran trong đêm. Các cuộc tấn công đánh trúng trụ sở của Tổ chức Đổi mới và Nghiên cứu Quốc phòng Iran (SPND) tại Tehran — tổ chức bị Israel và Mỹ cáo buộc thực hiện nghiên cứu liên quan đến vũ khí hạt nhân và hệ thống phóng tên lửa hạt nhân.
Israel tấn công tên lửa vào Iran:
Ngoài ra, các mục tiêu quân sự của Iran tại Kermanshah và Tabriz cũng bị tấn công, cùng với hệ thống tên lửa và radar tại Isfahan và Tehran.
Một tòa nhà văn phòng của các công ty công nghệ tại miền nam Israel bị hư hại trong một cuộc tấn công, nơi mà Iran tuyên bố là mục tiêu. Tòa nhà có logo của một trường quân sự Israel chuyên về phần mềm và an ninh mạng. Hãng thông tấn bán chính thức Fars của Iran nói rằng vụ tấn công nhắm vào công nghệ “giết người” của Israel.
Công nhân Nhân viên Mỹ rới Iran:
5:45 PM – Hàng trăm công dân Mỹ đã rời Iran giữa lúc Israel không kích
Theo một điện tín của Bộ Ngoại giao Mỹ được tờ The Washington Post tiết lộ, hàng trăm công dân Mỹ đã rời Iran qua đường bộ kể từ khi Israel bắt đầu chiến dịch không kích. Đây là thừa nhận hiếm hoi của chính phủ Mỹ rằng nhiều công dân của họ đang gặp nguy hiểm trong lúc Tổng thống Trump cân nhắc khả năng tham chiến để tiêu diệt chương trình hạt nhân của Iran.
Người Mỹ ở Iran không chỉ gặp nguy hiểm từ không kích của Israel — vốn đã khiến hàng trăm dân thường thiệt mạng theo tuyên bố của chính quyền địa phương — mà còn từ chính chính quyền Iran.
5:10 PM – Phân tích từ Vịnh Ba Tư
Ông Anwar Gargash, cố vấn ngoại giao cho tổng thống UAE, cảnh báo rằng xung đột giữa Israel và Iran sẽ ngày càng nguy hiểm nếu kéo dài.
“Cả khu vực không thể sống trong một cuộc chiến kéo dài với các đòn đáp trả hàng ngày như vậy,” ông nói với The Washington Post.
Gargash nhấn mạnh chiến tranh sẽ cản trở nỗ lực xây dựng thịnh vượng khu vực. “Ngôn ngữ xung đột đang lấn át ngôn ngữ hạ nhiệt và phát triển kinh tế,” ông nói. Tuy nhiên, UAE và tổng thống nước này đang thúc đẩy giải pháp ngoại giao.
Donald Trump bác bỏ đánh giá về Hạt nhân Iran của Giám Đốc Tình Báo Mỹ!
5:09 PM – Trump bác bỏ đánh giá của Tulsi Gabbard về Iran,
Tổng thống Donald Trump nói rằng Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard "đã sai" khi đánh giá rằng Iran không đang phát triển vũ khí hạt nhân. Dù trước đó Gabbard nói bà và Trump “đồng quan điểm” về mối đe dọa hạt nhân từ Iran, bà cũng từng tuyên bố rằng Iran đã đình chỉ chương trình vũ khí hạt nhân từ năm 2003.
Người Israel lánh nạn qua Cyprus!
4:53 PM – Người Israel đổ về Cyprus, 'cửa sau của Israel'
Rabbi Arie Zeev Raskin, giáo sĩ trưởng của nhà Chabad ở Cyprus, cho biết ông đã nhận được cuộc gọi về một tàu du lịch chở 1.500 người lánh nạn từ Israel sắp cập cảng. Tàu được tổ chức Birthright thuê, và văn phòng Thống đốc bang Florida đã yêu cầu Chabad hỗ trợ ăn ở cho người di tản trước khi họ bay về Mỹ.
Cyprus, cách cảng Ashdod của Israel khoảng 200 dặm, từ lâu đã trở thành “cửa sau của Israel” – điểm trung chuyển mỗi khi không phận Israel bị đóng, như hiện nay.
Dù phần lớn hành khách trên con tàu đầu tiên đã bay về, Chabad ở Cyprus chuẩn bị tiếp đón hàng ngàn người nữa vào thứ Bảy, và nhiều người đi tàu tư nhân cũng đang đổ về. Hiện có khoảng 6.000 người Israel tại đảo đang tìm cách quay về Hoa Kỳ.
Mỹ không thể yêu cầu Israel ngừng không kích Iran:
4:35 PM – Trump: Mỹ khó yêu cầu Israel dừng không kích.
Phát biểu trước báo chí ở New Jersey, Trump nói ông sẽ cho Iran “một khoảng thời gian — tối đa hai tuần” trước khi quyết định có tham chiến cùng Israel không.
Khi được hỏi liệu Mỹ có yêu cầu Israel dừng không kích để tái khởi động đàm phán hay không, ông trả lời: “Khó mà yêu cầu điều đó vào lúc này. Nếu ai đó đang thắng thế, thì càng khó hơn.”
4:06 PM – Israel sẵn sàng cho ‘chiến dịch kéo dài’
Tham mưu trưởng IDF, Eyal Zamir, nói trong một cuộc họp báo rằng Israel đã sẵn sàng cho một chiến dịch quân sự lâu dài.
“IDF đã chuẩn bị. Ngày qua ngày, không gian hành động của chúng tôi mở rộng, còn của kẻ thù thì bị thu hẹp.”
2:45 PM – Đàm phán châu Âu - Iran kết thúc mà không có đột phá.
Sau cuộc họp kéo dài gần 4 giờ tại Geneva, các bộ trưởng châu Âu và Iran đồng thuận tiếp tục đàm phán trong tương lai. Đại diện EU Kaja Kallas cho biết: “Leo thang khu vực không có lợi cho ai cả.”
Âu Châu kêu gọi Iran trở lại đàm phán về hạt nhân:
Các quan chức châu Âu thúc giục Iran hạn chế tham vọng hạt nhân và quay lại bàn đàm phán với Mỹ. Phía Iran nói cần Israel dừng tấn công trước, nhưng sẵn sàng tiếp tục đối thoại. Dù chưa có lịch họp tiếp theo, các bên dự kiến tái họp trong vòng hai tuần.
2:40 PM – Iran sử dụng bom chùm lần đầu trong xung đột.
IDF cho biết Iran đã sử dụng bom chùm để tấn công trung tâm Israel hôm thứ Năm, và tiếp tục dùng loại vũ khí này ở Beersheba vào thứ Sáu — lần đầu tiên loại bom gây tranh cãi này xuất hiện trong cuộc chiến hiện tại.
Israel tấn công hạt nhân của Iran thiệt hại thế nào?
Israel và Iran tấn công lẫn đã bước qua ngày thứ 8. Mục tiêu cốt lõi trong các cuộc tấn công chưa từng có của Israel vào Iran là tiêu diệt chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran.
Israel đã nhắm vào ba cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran – Natanz, Isfahan và Fordow – cùng một số nhà khoa học hàng đầu liên quan đến nghiên cứu và phát triển hạt nhân Iran.
Thiệt hại đang dần lộ rõ, với hình ảnh vệ tinh và phân tích của các chuyên gia cho thấy các cuộc không kích đã gây tác động đáng kể tại ít nhất hai địa điểm. Tuy nhiên, nhiều điều vẫn chưa rõ ràng – đặc biệt là vì phần lớn cơ sở hạ tầng hạt nhân nhạy cảm của Iran được chôn sâu dưới lòng đất khoảng độ sâu từ 50 mét là tối thiểu.
Một quan chức quân sự Israel cho biết trong buổi họp báo ngày thứ Bảy tại Tel Aviv hôm nay rằng các cuộc tấn công vào Natanz và Isfahan đã “gây thiệt hại nghiêm trọng,” trong khi phía Iran khẳng định thiệt hại là hạn chế.
“Toàn bộ chuỗi cung ứng (hạt nhân) đã bị gián đoạn,” ông Ali Vaez, Giám đốc Dự án Iran tại Nhóm Khủng hoảng Quốc tế nói với CNN. Tuy nhiên, ông cảnh báo: “Chuỗi này có thể được phục hồi trong vài tháng, vì Iran có cả kiến thức và vật liệu cần thiết. Đây không phải là vấn đề có thể giải quyết chỉ bằng các cuộc không kích.”
Cơ sỏ hạt nhân tại Natanz:
Đánh giá ban đầu cho thấy cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân Natanz của Iran cực kỳ hiệu quả. Hai quan chức Mỹ cho CNN biết, cuộc tấn công không chỉ phá hủy cấu trúc bên ngoài mà còn làm mất điện ở tầng dưới – nơi lưu giữ các máy ly tâm dùng để làm giàu uranium.
“Đây là một cuộc tấn công toàn diện,” một nguồn tin khác cho biết.
Phần nhà máy làm giàu nhiên liệu thử nghiệm ở Natanz – nơi Iran làm giàu uranium lên tới 60% – đã bị phá hủy. Mức uranium để chế tạo vũ khí hạt nhân là 90%.
Hình ảnh vệ tinh trước và sau cho thấy ít nhất hai tòa nhà bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Hạ tầng điện tại Natanz, bao gồm tòa nhà cấp điện chính, máy phát điện dự phòng cũng bị phá hủy – khiến các máy ly tâm ở tầng dưới không thể hoạt động.
“Máy ly tâm quay với tốc độ cực cao, và nếu bị tắt đột ngột, chúng có thể phát nổ hoặc hư hại không thể phục hồi,” ông Vaez nói.
Theo tổ chức NTI, Natanz có sáu tòa nhà trên mặt đất và ba tòa ngầm, hai trong số đó có thể chứa tới 50.000 máy ly tâm.
Không có tác động phóng xạ lan ra bên ngoài, nhưng bên trong cơ sở có nhiễm xạ và hóa chất, tuy ở mức có thể kiểm soát.
“Có một kho uranium làm giàu cao tại Natanz mà Israel chưa đánh trúng. Nếu bị đánh trúng, một vụ nổ có thể biến nó thành ‘bom bẩn’ gây ô nhiễm phóng xạ nghiêm trọng,” ông Vaez cảnh báo.
Cơ sỏ hạt nhân tại Isfahan:
Thiệt hại tại cơ sở hạt nhân Isfahan ban đầu khó xác định, khi Iran nói chỉ có một kho chứa bị cháy, còn Israel nói có thiệt hại đáng kể.
Tuy nhiên, IAEA sau đó xác nhận có bốn tòa nhà quan trọng bị hư hại. Ảnh vệ tinh cho thấy ba tòa trong số này bị hỏng rõ rệt.
Phía Iran tuyên bố đã di chuyển một số thiết bị khỏi Natanz và Isfahan trước các đợt không kích, nhưng CNN chưa thể xác minh.
Cơ sở này được xây dựng với hỗ trợ từ Trung Quốc, hoạt động từ năm 1984, và được cho là trung tâm của chương trình hạt nhân Iran. NTI cho biết nơi đây có ba lò phản ứng nghiên cứu nhỏ, nhà máy sản xuất nhiên liệu, nhà máy zirconium và nhiều phòng thí nghiệm.
Tại buổi họp báo ngày thứ Bảy, một quan chức IDF nói Israel có "tình báo chắc chắn" rằng Iran đang tiến gần tới chế tạo bom hạt nhân tại Isfahan. Iran tiếp tục phủ nhận điều đó.
Cơ sỏ hạt nhân tại Fordow:
Cơ sở làm giàu nhiên liệu Fordow, nằm sâu trong núi gần Qom, là mục tiêu khó nhắm trúng nhất.
Israel đã cố gắng tấn công Fordow hôm nay thứ Sáu 20/6, nhưng theo IAEA, cơ sở này không bị ảnh hưởng. Phía Iran nói đã bắn hạ một UAV của Israel gần đó.
“Israel không thể đánh trúng Fordow nếu không có bom xuyên boongke mà chỉ Mỹ mới sở hữu,” ông Vaez nhận định.
Ảnh vệ tinh xác nhận có rất ít hoặc không có thiệt hại tại Fordow. Trong quá khứ, nơi đây từng ghi nhận uranium làm giàu tới 83,7% – rất gần ngưỡng chế tạo bom.
“Nếu Fordow vẫn hoạt động, các đợt tấn công của Israel chỉ làm chậm tiến trình chế tạo bom của Iran đôi chút,” chuyên gia James Acton viết.
Các mục tiêu khác của Iran:
Cơ sở hạt nhân Arak – nơi chứa lò phản ứng nước nặng – không bị hư hại trong đợt tấn công đầu tiên. Nước nặng có thể dùng để sản xuất plutonium – một con đường khác dẫn đến bom hạt nhân.
Ngoài các cơ sở hạt nhân, Israel còn nhắm vào nhiều mục tiêu quân sự khác của Iran và Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC).
Cơ sở tên lửa ở Kermanshah bị hư hại nặng, các lối vào đường hầm cũng bị đánh trúng.
Tại Piranshahr, gần biên giới Iraq, một tòa nhà quân sự nhỏ bị phá hủy hoàn toàn. Ở phía tây Tehran, một tòa nhà lớn của IRGC bị phá nặng phần mái.
Tư lệnh IRGC, Thiếu tướng Hossein Salami, là một trong những nhân vật quân sự cấp cao bị thiệt mạng trong đợt không kích hôm thứ Sáu tuần trước.
Trong khi đó tình hình Dự luật “To, Đẹp” của Donald Trump đang gặp nhiều bế tắc tại Thượng viện Hoa Kỳ!
Nhân viên lập pháp Thượng viện, bà Elizabeth MacDonough, đã ra phán quyết rằng một số điều khoản then chốt trong dự luật lớn nhằm thực hiện chương trình nghị sự của Tổng thống Trump vi phạm Quy tắc Byrd và phải bị loại bỏ khỏi gói luật để có thể được thông qua theo con đường đặc biệt với đa số tối thiểu.
Bà MacDonough đã bác bỏ nhiều điều khoản thuộc phạm vi của các Ủy ban Thượng viện về Ngân hàng, Môi trường và Công trình Công cộng, cũng như Dịch vụ Vũ trang.
Các điều khoản bị loại bao gồm đề xuất áp trần tài trợ cho Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng (CFPB), điều này sẽ cắt giảm 6,4 tỷ USD bằng cách đưa mức tài trợ tối đa xuống 0% chi phí hoạt động của Cục Dự trữ Liên bang. Việc cắt giảm này đồng nghĩa với việc loại bỏ hoàn toàn CFPB.
CFPB là một trong những cải cách trung tâm của Đạo luật Dodd-Frank mà Đảng Dân chủ thông qua sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Bà cũng bác bỏ các điều khoản như:
Cắt giảm 1,4 tỷ USD bằng cách giảm lương nhân viên Cục Dự trữ Liên bang
Cắt 293 triệu USD từ tài trợ cho Văn phòng Nghiên cứu Tài chính
Cắt 771 triệu USD bằng cách loại bỏ Ủy ban Giám sát Kiểm toán Công ty đại chúng (PCAOB)
Thượng nghị sĩ Jeff Merkley (bang Oregon), thành viên Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban Ngân sách Thượng viện, đã ca ngợi các phán quyết này:
“Nhân viên lập pháp Thượng viện đã khẳng định rằng một số điều khoản trong dự luật 'Một sự phản bội to lớn và đẹp đẽ của Đảng Cộng hòa' vi phạm Quy tắc Byrd – đồng nghĩa chúng phải bị loại bỏ để đảm bảo tuân thủ quy tắc hòa giải,” ông Merkley nói.
“Dù các Thượng nghị sĩ Cộng hòa có thể muốn bỏ qua luật lệ để thúc đẩy chương trình ‘gia đình thất bại, tỷ phú thắng’, vẫn có những quy tắc cần tuân thủ, và Đảng Dân chủ đang đảm bảo chúng được thực thi,” ông nói thêm.
Đảng Cộng hòa tại Thượng viện sẽ phải loại bỏ những điều khoản này khỏi dự luật, nếu không sẽ cần ít nhất 60 phiếu để vượt qua phản đối theo thủ tục.
Hiện Đảng Cộng hòa chiếm đa số 53-47 tại Thượng viện.
Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune (bang Nam Dakota) có thể bỏ qua phán quyết của nhân viên lập pháp bằng một cuộc bỏ phiếu đa số đơn giản để thiết lập tiền lệ mới tại Thượng viện, nhưng ông đã cho biết mình không có kế hoạch làm vậy.
Nhân viên lập pháp cũng phán quyết rằng một số điều khoản thuộc Ủy ban Môi trường và Công trình Công cộng vi phạm Quy tắc Byrd, như:
Hủy bỏ tài trợ được phê duyệt trong Đạo luật Giảm Lạm phát
Hủy bỏ tiêu chuẩn khí thải đa chất gây ô nhiễm của Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) cho các phương tiện nhẹ và vừa bắt đầu từ năm mẫu xe 2027
Một điều khoản khác thuộc Ủy ban Dịch vụ Vũ trang – giảm ngân sách cho Bộ Quốc phòng nếu các kế hoạch chi tiêu không được nộp đúng hạn – cũng bị loại bỏ.
Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren (bang Massachusetts), thành viên hàng đầu của Ủy ban Ngân hàng Thượng viện, hoan nghênh phán quyết:
“Những đề xuất này là đòn tấn công liều lĩnh và nguy hiểm vào người tiêu dùng, sẽ khiến nhiều người Mỹ bị các tổ chức tài chính lớn lừa đảo và mắc bẫy, đồng thời đe dọa sự ổn định của toàn bộ hệ thống tài chính,” bà nói.
“Đảng Dân chủ đã phản công và chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu chống lại dự luật xấu xí này,” bà nói thêm.
Nhóm của bà Warren đã nộp các bản lập luận chi tiết bằng văn bản cho nhân viên lập pháp trước khi có phán quyết.
Nhóm của bà và nhóm của Chủ tịch Ủy ban Ngân hàng Thượng viện Tim Scott (bang Nam Carolina, Đảng Cộng hòa) cũng đã trình bày các lập luận miệng trong một cuộc họp kéo dài 90 phút vào ngày 16 tháng 6
Hiện Donald Trump đang bị bối rối vì tình hình chính trị trong nước bất ổn, trong khi chiến tranh Israel – Iran và Ukraine – Nga đã khiến Trump loạn ngôn tuyên bố xuôi ngược không có lập trường ổn định.
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
www.Vietpressusa.us