NGHI THỨC TANG LỄ GIÁO HOÀNG FRANCIS VÀ THỦ TỤC BẦU TÂN GIÁO HOÀNG

 

Nhưng với tư cách là nguyên thủ quốc gia Vatican và là lãnh đạo của hơn một tỷ người Công giáo trên toàn thế giới, đây vẫn sẽ là một lễ tang trọng thể và truyền thống.

 

Cái chết của Ngài đã thu hút những nhân vật nổi tiếng lãnh đạo các quốc gia trên thế giới, các chính trị gia và hàng chục nghìn tín đồ khắp nơi đến Thành phố Vatican để tỏ lòng thành kính và đưa tiễn Ngài.

 

Lễ tang bắt đầu lúc mấy giờ?

Các Tổng giám mục và giám mục sẽ bắt đầu tập trung lúc 08:30 giờ địa phương (07:30 giờ BST) tại Cánh Constantine, một hành lang liền kề Vương cung thánh đường Thánh Phêrô (Peter).

 

Cùng lúc đó, các linh mục Công giáo sẽ tập trung tại Quảng trường Thánh Peter.

 

Nửa giờ sau, vào lúc 09:00 giờ địa phương, các giáo chủ từ nhà thờ Chính thống giáo và các Hồng Y sẽ tập trung tại Nhà nguyện Thánh Sebastian, bên trong Vương cung thánh đường, nơi đặt hài cốt của Giáo hoàng John Paul II.

 

Họ sẽ đi trong đoàn rước tang theo quan tài của Giáo hoàng Francis, đã quàn bốn ngày qua tại trung tâm Vương cung thánh đường Thánh Peter.

 

Lễ tang bắt đầu lúc 10:00 khi quan tài được đặt tại quảng trường trước Vương cung thánh đường Thánh Peter. Buổi lễ sẽ do Hồng y Giovanni Battista Re, Trưởng lão Hồng y đoàn chủ trì.

 

Khách mời và các chức sắc sẽ ngồi gần Vương cung thánh đường và quan tài hơn, cùng với hàng nghìn giáo sĩ khác và công chúng trong và xung quanh Quảng trường Thánh Peter, tương tự như lễ tang của Giáo hoàng Benedict XVI mới đây vào ngày ngày 5 tháng 1 năm 2023.

 

 

Buổi lễ sẽ kết thúc bằng lời cầu nguyện cho Giáo hoàng Francis và lời vinh danh cuối cùng - lời cầu nguyện kết thúc, trong đó cố Giáo hoàng sẽ được chính thức phó dâng linh hồn cho Chúa.

 

Sự kiện này đánh dấu sự khởi đầu của thời gian để tang kéo dài chín ngày được gọi là Novemdiales với thánh lễ được tổ chức hàng ngày để tưởng nhớ Ngài.

 

Các quan chức nhiều Chính phủ và các phái đoàn đại diện dự kiến ​​ít nhất 250.000 người sẽ đến tham dự lễ tang và có khoảng 170 nguyên thủ quốc gia hoặc chính phủ trong danh sách khách mời. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông và Đệ Nhất Phu Nhân sẽ đến Vatican tham dự tang lễ Đức Giáo Hoàng Francis. Tổng thống Trump đã cho lệnh treo cờ rủ 3 ngày tại khắp Hoa Kỳ để tưởng nhớ cố Giáo Hoàng Francis vừa qua đời hôm Thứ Hai 21/4/2025.

 

Hoàng tử William sẽ đại diện cho Vua Charles III, tiếp tục tiền lệ được thiết lập vào năm 2005 khi Hoàng tử xứ Wales khi đó đã tham dự lễ tang của Giáo hoàng John Paul II thay mặt cho Nữ hoàng Elizabeth II.

 

Các nguyên thủ quốc gia và hoàng gia khác đã xác nhận sự tham dự của họ, bao gồm Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Vua Felipe VI và Hoàng hậu Letizia của Tây Ban Nha và Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva.

 

Làm sao để phân biệt được một giám mục với một hồng y?

Ngoài ra, sẽ có hàng trăm thành viên của giáo sĩ, mỗi nhóm có quy định trang phục cụ thể cho buổi lễ.

 

Đối với các giám mục và tổng giám mục, trang phục phụng vụ cho một đám tang bao gồm áo alba, một chiếc áo dài màu trắng được giữ bằng một sợi dây truyền thống gọi là cincture, amice, một tấm vải lanh ngắn để che cổ và một chiếc áo lễ màu đỏ, một chiếc áo choàng trang trọng, để tôn vinh Đức Giáo hoàng. Cuối cùng, họ đội một chiếc mũ vải lanh trắng đơn giản hoặc lụa trên đầu.

 

Các hồng y mặc trang phục tương tự, nhưng họ có thể được phân biệt bằng chiếc mũ lễ hoa văn damask cầu kỳ hơn, trông giống màu kem hơn là màu trắng.

 

Hình ảnh cho thấy sự khác biệt giữa mũ lễ của giám mục và mũ lễ của hồng y. Chiếc áo choàng dài màu đỏ gọi là áo lễ cũng được làm nổi bật.

 

Các linh mục mặc trang phục đơn giản hơn và một chiếc khăn dài trên áo lễ của họ gọi là khăn choàng đỏ.

 

Các nhà lãnh đạo, hoặc tộc trưởng, của các nhà thờ Chính thống giáo sẽ đội mũ miện theo phong cách riêng của họ, một chiếc áo choàng gọi là sakkos và một tấm vải trang trí công phu gọi là omophorion, với màu sắc theo truyền thống cụ thể của Chính Thống giáo.

 

 

 

 

Sau khi Giáo hoàng Francis qua đời, Giáo hội Công giáo sẽ khởi động một quy trình cổ xưa nhằm bầu chọn vị lãnh đạo tôn giáo. Quy trình này gọi là Mật nghị Hồng y – một cụm từ có gốc Latinh nghĩa là “phòng khóa kín”.

Theo đài BBC, dưới đây là một số quy định và điểm đặc biệt của quy trình chọn ra tân Giáo hoàng.

Người được chọn làm tân Giáo hoàng phải là nam giới và đã được rửa tội theo nghi thức Công giáo. Đã chị Chúc Thánh là một Linh Mục và đã được bầu chọn làm Hồng Y.

Tân Giáo hoàng sẽ do 120 Hồng y bầu chọn. Chỉ các Hồng y dưới 80 tuổi tại thời điểm Giáo hoàng tiền nhiệm mất hoặc từ chức mới được phép tham gia bỏ phiếu chọn tân Giáo hoàng.

Tính đến đầu năm nay, Giáo hội Công Giáo có 252 Hồng y, trong đó 138 người đáp ứng yêu cầu về độ tuổi. Tuy nhiên, chưa rõ bằng cách nào danh sách 120 người sẽ được chọn ra. Những Hồng y trên 80 tuổi vẫn có thể tham dự các cuộc họp sơ bộ nhưng không được bỏ phiếu.

Cuộc họp kín của 120 Hồng Y để bầu tân Giáo Hoàng gọi là Mật Nghị Hồng Y. Ngày đầu tiên của mật nghị bắt đầu với thánh lễ đặc biệt. Sau đó, các Hồng y tuần tự tiến vào Nhà nguyện Sistine (Toà thánh Vatican), vừa đi vừa xướng kinh và thánh ca, cầu khẩn các thánh và Chúa Thánh Thần soi sáng để họ lựa chọn ra một Giáo hoàng. Mỗi Hồng y đặt tay lên sách Phúc âm và tuyên thệ “với lòng trung thành cao nhất” rằng sẽ không bao giờ tiết lộ bất kỳ chi tiết nào của mật nghị.

Người chủ trì nghi lễ phụng vụ của Giáo hoàng – một chức danh chịu trách nhiệm tổ chức các nghi thức tôn giáo trong suốt nhiệm kỳ của Giáo hoàng – sẽ hô lớn “Extra omnes” (tiếng Latinh nghĩa là “Tất cả ra ngoài”). Sau đó, tất cả những người không phải Hồng y rời khỏi phòng và việc bỏ phiếu bắt đầu.

Quy trình này được giữ bí mật tuyệt đối. Các Hồng y có thể bị rút phép thông công nếu làm lộ thông tin. Nhà nguyện cũng được kiểm tra kỹ lưỡng để phát hiện các thiết bị nghe lén trước và sau mỗi mật nghị.

Sau đó, mỗi Hồng y viết tên người mình chọn vào một tờ giấy có in sẵn dòng chữ Latinh: “Tôi bầu chọn người này làm Giáo hoàng tối cao”. Kế đó, các Hồng y lần lượt tiến đến bàn thờ, đọc lời tuyên thệ:

“Con lấy Đức Kitô, Chúa của con và là Đấng sẽ xét xử con, làm chứng rằng con bầu chọn người mà trước mặt Thiên Chúa, con tin là xứng đáng được chọn làm Giáo Hoàng”.

Lá phiếu được gấp lại, rồi dùng một đĩa tròn để thả lá phiếu vào một hũ bằng bạc mạ vàng, có hình bầu dục. Sau khi tất cả Hồng y đã bỏ phiếu, ba vị Hồng y kiểm phiếu sẽ lần lượt mở từng lá phiếu, ghi tên người được bầu và đọc to trước hội nghị.

Mỗi Hồng y có thể tự ghi chú lại số phiếu trên một tờ giấy được phát, nhưng phải nộp lại để đốt sau khi kết thúc vòng bỏ phiếu. Những người kiểm phiếu sẽ cộng lại số phiếu và ghi kết quả vào một tờ giấy riêng, lưu trữ trong văn khố Tòa Thánh.

Ngày đầu tiên chỉ có một vòng bỏ phiếu. Từ ngày thứ hai trở đi, mỗi ngày có thể diễn ra tối đa bốn vòng bỏ phiếu. Ứng viên cần đạt đa số 2/3 số phiếu để được bầu làm tân Giáo hoàng.

Các lá phiếu được đếm và đốt sau mỗi lần bỏ phiếu.

Theo quy ước, nếu khói bốc lên từ ống khói trên mái Nhà nguyện Sistine là màu đen thì điều đó báo hiệu rằng các Hồng y chưa bầu ra được tân Giáo hoàng. Ngược lại, khói trắng bốc lên từ ống khói trên mái Nhà nguyện Sistine (Vatican) báo hiệu Hội đồng Hồng y đã bầu ra tân Giáo hoàng và chuông nhà thờ sẽ đổ rền vang.

Nếu sau ba ngày vẫn chưa chọn được Giáo hoàng, việc bỏ phiếu sẽ tạm ngưng trong tối đa một ngày. Sau đó, quá trình được tiếp tục. Nếu vẫn không có kết quả sau bảy vòng tiếp theo, lại tạm ngưng trước khi tiếp tục trở lại.

Nếu sau 33 vòng bỏ phiếu vẫn chưa có người đắc cử, các Hồng y sẽ tiến hành vòng bầu chọn cuối cùng giữa hai ứng viên nhận nhiều phiếu nhất. Đây là quy định tương đối mới do Giáo hoàng Benedict XVI ban hành. Khác với các vòng trước, hai ứng viên vào chung kết sẽ không được quyền bỏ phiếu.

Trong quá khứ, mật nghị Hồng y từng kéo dài nhiều tháng – lâu nhất là lần chọn Giáo hoàng Gregorius X vào thế kỷ XIII, từ tháng 11-1268 đến tháng 9 -1271.

Trung bình trong thế kỷ XX, mật nghị Hồng Y chỉ kéo dài ba ngày. Hai lần gần đây nhất trong thế kỷ XXI, bầu Giáo hoàng Benedict và Giáo hoàng Francis chỉ mất bốn và năm vòng bỏ phiếu.

Khi một Hồng y được bầu làm Giáo hoàng, người chủ trì nghi lễ phụng vụ của Tòa Thánh sẽ trở lại nhà nguyện. Trưởng Hồng y đoàn sẽ hỏi tân Giáo hoàng rằng:

“Ngài có chấp nhận việc được bầu hợp lệ làm Giáo hoàng tối cao không?”

Nếu Hồng y trả lời “Tôi chấp nhận”, vị trưởng Hồng y tiếp tục hỏi: “Ngài muốn được gọi bằng tên nào?”

Truyền thống đặt tên Giáo hoàng bắt đầu với mục đích “Công giáo hóa” tên khai sinh. Giáo hoàng Gioan II, được bầu năm 533, là người đầu tiên làm điều này vì tên thật của ông là Mercurius – trùng với tên một vị thần La Mã. Ngày nay, tên Giáo hoàng thường được chọn để tưởng nhớ các vị tiền nhiệm hoặc thể hiện định hướng lãnh đạo của tân Giáo hoàng.

Người chủ trì nghi lễ ghi thông tin vào văn bản chính thức. Khi khói trắng bốc lên từ ống khói Nhà nguyện Sistine và chuông đại thánh đường Thánh Peter vang lên báo hiệu đã có tân Giáo hoàng, tân Giáo hoàng sau đó mặc áo choàng trắng. Các Hồng y mặc áo đỏ lần lượt đến tuyên thệ vâng phục. Trước khi ra mắt giáo dân và thế giới, tân Giáo hoàng dành vài phút cầu nguyện trong Nhà nguyện Pauline, rồi xuất hiện trên ban công chính của Quảng trường Thánh Peter. Một vị Hồng y bước ra trước, tuyên bố bằng tiếng Latin:

“Habemus papam!” (Chúng ta đã có Giáo hoàng!)

Tân Giáo hoàng sau đó xuất hiện và đọc những lời công khai đầu tiên với tư cách là người lãnh đạo tối cao của Giáo hội Công giáo.

 

 

HẠNH DƯƠNG

Tổng hợp.