ELON MUSK GÂY KHỦNG HOẢNG CHO NỘI CÁC MỚI CỦA TRUMP
Friday, February 21, 2025
Hôm nay thứ Sáu 21/2, các quan chức Bộ Tài chính hàng đầu đã phàn nàn về sự gián đoạn. Bộ trưởng Ngoại giao đã phản đối việc cắt giảm nhân sự. Bên trong các bộ Giáo dục, Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, những người được bổ nhiệm chính trị đã được thông báo - không phải được tham vấn - về các khoản tài trợ và hợp đồng bị hủy bỏ, đôi khi biết về các quyết định từ phương tiện truyền thông. Chiến dịch tấn công chớp nhoáng của Musk khiến nhiều cố vấn cấp cao của Trump lo lắng và họ cảm thấy rằng Elon Musk tiếm quyền muốn gây áp lực lên chính các tân Bộ trưởng trong nội các mới thành lập của Donald Trump.
Mục tiêu chung của nhóm của Musk tại DOGE, viết tắt của Bộ Hiệu quả Chính phủ, không chỉ được chia sẻ bởi Tổng thống Donald Trump mà còn bởi hầu hết các cố vấn cấp cao của ông, những người cũng muốn thu hẹp chính phủ thông qua các khoản cắt giảm đơn phương. Tuy nhiên, những người đứng đầu các cơ quan mà Trump chọn đang thấy mình bị bất ngờ trước các hành động của DOGE và buộc phải đảo ngược, giảm nhẹ hoặc trả lời cho một số động thái gây rối loạn nhất của DOGE. Ví dụ, trong khi nỗ lực giành được sự chấp thuận của Thượng viện để trở thành Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, Robert F. Kennedy Jr. đã phải trấn an các thượng nghị sĩ Cộng Hòa (GOP) rằng ông sẽ xem xét lại các khoản cắt giảm do DOGE thúc đẩy đối với Viện Y tế Quốc gia. Linda McMahon, ứng cử viên của Tổng thống Donald Trump cho chức Bộ trưởng Giáo dục, đã nói với các Thượng Nghị sĩ rằng bà cũng sẽ điều tra các khoản cắt giảm tại bộ của mình.
Chiến dịch tấn công chớp nhoáng của DOGE trên khắp chính phủ liên bang đã gây ra mối lo ngại sâu sắc trong số các công chức, những người đã bị nhắm mục tiêu sa thải và được yêu cầu thực hiện các chính sách mà họ cho là không khôn ngoan, nếu không muốn nói là bất hợp pháp. Nhưng những người được Trump bổ nhiệm vào vị trí chính trị cũng đang âm thầm bày tỏ sự bất an đối với Musk.
"Về cơ bản, mọi thành viên Nội các đều phát ngán ông ta, nhưng không ai cảm thấy mình có thể làm gì đó về vấn đề này", một người giấu tên cho biết khi mô tả các cuộc trò chuyện riêng với một số Bộ trưởng mới hoặc nhân viên của họ. "Mọi người sợ phải đối đầu với ông ta ngay cả khi ông ta đang tàn phá các cơ quan của họ".
Tuy nhiên, Trump đã nói rõ rằng ông ủng hộ Musk. Và không có căng thẳng nào với những người được bổ nhiệm khác có vẻ đủ lớn để cản trở công việc của DOGE.
Trong một cuộc phỏng vấn chung được phát sóng trên Fox News vào thứ Ba, Trump đã dành nhiều lời khen ngợi cho tỷ phú công nghệ này và cho biết Elon Musk đang đảm bảo các lệnh của Trump không bị các nhân viên liên bang làm loãng.
Một trong số ít lời phàn nàn được biết đến của Trump về Musk xuất hiện sau phiên họp tại Phòng Bầu dục vào tuần trước, khi Musk đưa đứa con mới 4 tuổi của mình đến múa may phá phách tinh nghịch trong phòng Bầu Dục khi hai người đàn ông quyền lực là Trump và Musk đang nói chuyện với các phóng viên. Hai người có mặt dấu tên đã cho biết Trump tỏ ra bực mình.
"Khi bạn ký những sắc lệnh hành pháp này, rất nhiều trong số chúng không được thực hiện", Trump nói trên Fox. Nhưng Trump cho biết Musk sẽ đảm bảo rằng chúng được thực hiện theo đúng mục đích và yêu cầu của Trump. "Một số người có thể không muốn làm điều đó, nhưng Musk sẽ làm được tất cả".
Donald Trump 78 tuổi và Elon Musk 53 tuổi đã liên tục được nhìn thấy ở bên nhau kể từ chiến thắng của Trump vào cuộc bầu cử 05 tháng 11 năm 2024. Musk đã thay Trump phỏng vấn những người được chọn vào Nội các, trả lời các câu hỏi của các phóng viên bên cạnh Tổng thống và thậm chí tham gia các cuộc gọi của Trump với các nhà lãnh đạo thế giới. Và Musk đã có được những đồng minh mạnh mẽ là Stephen Miller, phó chánh văn phòng của Trump, và vợ ông, Katie Miller, người đã làm việc thay mặt cho DOGE.
Trong hồ sơ nộp lên tòa án, Tòa Bạch Ốc đã tuyên bố rằng Musk không có "quyền hạn thực tế hoặc chính thức" nào để đưa ra quyết định và không phải là nhân viên của DOGE. Tuy nhiên, trên thực tế, khả năng hành động của DOGE ngay cả khi không có sự chấp thuận trước của các thư ký Nội các đã cho thấy Musk nắm được mọi quyền lực trong tay.
"Nếu bạn là một thư ký Nội các chung chung, bạn có thể coi DOGE là hạn chế khả năng quản lý cơ quan của mình hoặc cảm thấy mình sẽ trông giống như một kẻ ngốc nếu bạn nói X và DOGE làm Y. Bạn có thể thấy điều đó thật khó chịu và điều đó dễ hiểu", Avik Roy, chủ tịch của Quỹ Nghiên cứu về Cơ hội Bình đẳng, một nhóm chuyên gia tư vấn thúc đẩy thị trường tự do, cho biết. "Nhưng Trump thích thực tế là những người đứng đầu Nội các này không có toàn quyền làm bất cứ điều gì họ muốn và Musk trao cho họ một đôi mắt khác tại các cơ quan. Đó là điều mà Tổng thống muốn và ông ấy có quyền điều hành nhánh hành pháp theo cách đó".
Nhưng mức độ khả năng thực hiện những thay đổi sâu rộng của Musk mà không có sự chấp thuận hoặc ý kiến đóng góp từ các trưởng phòng dường như là chưa từng có - và khiến Nội các lo lắng.
“Tại sao bạn lại muốn trở thành một thư ký Nội các nếu bạn không thể điều hành cơ quan của riêng mình và Tổng thống cùng Elon Musk điều hành cơ quan của bạn thay bạn? Với tôi, đó không phải là một công việc tuyệt vời. Nó rất bất thường. Chúng tôi chưa từng thấy điều gì như thế này”, Doug Holtz-Eakin, chủ tịch của Diễn đàn Hành động Hoa Kỳ, một nhóm nghiên cứu thiên hữu, cho biết. “Những nỗ lực không phối hợp này có những mặt trái - bạn có các thư ký và DOGE có mục đích trái ngược nhau, và điều đó không có lợi cho bất kỳ ai”.
Một phát ngôn viên của Bạch Ốc cho biết không có căng thẳng nào giữa Musk và các quan chức khác, và các quan chức khác của Trump đã hạ thấp bất kỳ sự bất đồng nào và hạ thấp chính họ trước quyền năng của Musk”.
“Toàn bộ chính quyền Trump đều nhất trí thực hiện chương trình nghị sự của Tổng thống Trump nhằm tinh giản chính phủ cồng kềnh của chúng ta và giúp chính phủ phục vụ người dân Hoa Kỳ hiệu quả hơn”, phát ngôn viên Kush Desai cho biết trong một tuyên bố. “DOGE đang hợp tác chặt chẽ với Tòa Bạch Ốc và các cơ quan liên bang để xác định và cắt giảm lãng phí, chống gian lận và lạm dụng với tốc độ cực nhanh. Bất kỳ tin đồn vô căn cứ nào do các nguồn tin ẩn danh đưa ra đều không có manh mối gì về những gì đang xảy ra hoặc đang tích cực chống lại chương trình nghị sự của Tổng thống và ý nguyện của người dân Mỹ.”
Nhưng ngay sau khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nhậm chức, nhóm DOGE đã đưa bộ phận của ông vào tầm ngắm.
David A. Lebryk, viên chức cấp cao nhất trong sự nghiệp tại Bộ Tài chính, đã xung đột với các đồng minh của DOGE, những người yêu cầu được tiếp cận các hệ thống thanh toán nhạy cảm giải ngân hơn 5 nghìn tỷ đô la hàng năm để họ có thể đơn phương chấm dứt các khoản thanh toán viện trợ nước ngoài. Lebryk cho rằng điều đó là bất hợp pháp và đã từ chức.
Chỉ vài ngày sau khi tuyên thệ nhậm chức, Bessent bắt đầu nghe các đồng nghiệp nói về giá trị của Lebryk. Trong một cuộc gọi, Chủ tịch Hội đồng Dự trữ Liên bang Jerome H. Powell, một cựu quan chức Bộ Tài chính, đã ca ngợi Lebryk là một công chức có giá trị, hai người cho biết, mặc dù đó không phải là mục đích chính của cuộc trò chuyện. Một số cựu quan chức cấp cao khác của Bộ Tài chính cũng đưa ra những quan điểm tương tự trong các cuộc gọi riêng với các phó của Bessent vào cùng thời điểm, hai người khác cho biết. Sự việc đã gây ra sự báo động rộng rãi trong số các nhân viên dân sự của Bộ Tài chính mà các Bộ trưởng phụ thuộc vào để quản lý các cơ quan của họ, và thậm chí cả những người Cộng Hòa từng phục vụ trong các Bộ.
Những tranh cãi xung quanh quyền truy cập của DOGE vào mạng lưới thanh toán cũng đe dọa làm suy yếu uy tín của Bộ trưởng Tài chính. Bessent sau đó đã nói với các đảng viên Cộng Hòa tại Quốc hội rằng nhóm của Musk không kiểm soát các hệ thống thanh toán và các quan chức của Bộ này cho biết trong một tuyên bố công khai rằng các nhân viên của DOGE chỉ có quyền truy cập "chỉ đọc". Một bản tuyên thệ được đệ trình lên tòa án liên bang từ một nhân viên cấp cao của Bộ Tài chính cho biết Marko Elez, 25 tuổi, thực tế đã được cấp quyền chỉnh sửa nhưng sau đó đã bị thu hồi. Các quan chức cấp cao của Bộ Tài chính sau đó đã bày tỏ sự thất vọng với những người thân tín rằng vấn đề này đã làm suy yếu vị thế của họ với Bộ này, hai người quen thuộc với những bình luận đó cho biết.
"Điều đó làm suy yếu ông ấy (Musk) với các nhân viên Bộ Tài chính và khiến ông ấy trông giống như mình không kiểm soát được", một cựu quan chức chính quyền Trump cho biết.
Trên Bloomberg News vào thứ Năm 13/2, Bessent đã so sánh Musk với các vận động viên ngôi sao Michael Jordan và Lionel Messi và ca ngợi công việc của DOGE, mà Bộ Tài chính đã công khai tuyên bố rằng họ đang ủng hộ.
"Ông ấy (Musk) tập trung và mức năng lượng của ông ấy thật đáng kinh ngạc", Bessent nói về Musk. “Ông ấy đã đạt được vị trí như vậy vì mọi thứ đều nằm trên bàn.”
Bessent không phải là Bộ trưởng Nội các duy nhất của Trump phải giải quyết hậu quả từ cách tiếp cận hung hăng của Musk. Những người được bổ nhiệm chính trị khác đã không biết gì về các sáng kiến quan trọng trong chính bộ phận của họ - hoặc buộc phải cố gắng đảo ngược các động thái của Musk.
Trong chuyến công du nước ngoài chính thức đầu tiên của Ngoại trưởng Marco Rubio, các đại diện DOGE tại Washington đã trình bày một kế hoạch nhằm xóa bỏ hầu hết USAID, nơi Rubio đang điều hành với tư cách là quyền quản trị viên. Kế hoạch đề xuất cắt giảm cơ quan 10.000 người xuống còn khoảng 290 người, một mức nhân sự thấp đến mức các chuyên gia cho biết sẽ không thể quản lý hàng chục tỷ đôla viện trợ nước ngoài được Quốc hội phê duyệt hàng năm.
Rubio và các trợ lý của ông, những người trong chuyến đi tới Trung Mỹ đã tuyên bố rằng viện trợ nước ngoài sẽ tiếp tục, đã vận động để nhiều quan chức USAID giữ được việc làm của họ, dẫn đến việc 600 nhân viên được coi là thiết yếu - gần gấp đôi so với đề xuất ban đầu của nhóm DOGE chỉ 290 người mà thôi.
Nhưng lệnh đóng băng viện trợ của chính quyền Trump vẫn để lại sự hỗn loạn trên khắp cơ quan, nhà cung cấp viện trợ lương thực lớn nhất thế giới. Trước công chúng, Rubio đã mạnh mẽ bảo vệ Musk và đổ lỗi cho các quan chức USAID vì "bất tuân" trong nỗ lực kiểm toán cơ quan của DOGE. Nhưng trong các bối cảnh riêng tư hơn với các quan chức Hoa Kỳ, Rubio đã thừa nhận rằng đập phá mọi thứ dễ hơn nhiều so với việc xây dựng lại chúng, một điểm được nhấn mạnh bởi các nhóm phi lợi nhuận đã phải vật lộn trong lệnh đóng băng để bảo vệ các chương trình mà chính quyền Trump cho biết họ vẫn hỗ trợ, các quan chức Hoa Kỳ hiện tại và trước đây cho biết.
Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao đã không trả lời các yêu cầu bình luận.
"Bộ trưởng đang cố gắng cải thiện hoạt động viện trợ nước ngoài, nhưng phần lớn các hành động hiện tại của DOGE bên trong và bên ngoài Foggy Bottom đều tập trung vào việc chấm dứt nó", Matthew Bartlett, một người được bổ nhiệm chính trị tại Bộ Ngoại giao trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, cho biết.
Trong những ngày đầu sau lễ nhậm chức của Trump hôm 20/1/2025, các văn phòng trên tầng bảy của Bộ Giáo dục hầu như trống rỗng, chờ đợi các quan chức chính trị cấp cao cần được Thượng viện phê chuẩn đến. Nhưng ít nhất một người được bổ nhiệm chính trị đã tìm được một văn phòng và bắt đầu ổn định, một người hiểu biết về tình hình cho biết.
Sau đó, nhóm DOGE đến cơ quan vào ngày 31 tháng 1 đã đột ngột chiếm giữ văn phòng đó. Các nhân viên DOGE từ chối tương tác với người khác - thậm chí từ chối đáp lại lời xã giao hoặc chào hỏi - và đã có ít nhất một cuộc ẩu đả với một người được bổ nhiệm chính trị, người này cho biết. Nhóm DOGE cũng chiếm giữ văn phòng góc lớn có cửa sổ dành cho Thứ trưởng của cơ quan, kéo thêm bàn ghế vào để thiết lập phòng chiến tranh. Ngoài ra còn thiết lập: máy tạo tiếng ồn trắng, để ngăn người khác nghe thấy cuộc trò chuyện của họ.
Nhóm DOGE đã đưa ra hầu hết các quyết định về việc hủy bỏ các khoản tài trợ và hợp đồng nào và cho nhân viên nào nghỉ phép mà không tìm kiếm hoặc xem xét ý kiến đóng góp từ những người được bổ nhiệm chính trị tại chỗ, những người hiểu rõ tình hình cho biết.
Trong nhiều trường hợp, những người được bổ nhiệm chính trị nghe về việc cắt giảm cùng lúc với công chúng - thông qua DOGE hoặc các bài đăng của Musk trên X (Twitter), mạng xã hội mà tỷ phú này sở hữu.
Những người được bổ nhiệm chính trị "đã có kế hoạch cho cách họ muốn vài tuần hoặc vài tháng đầu tiên diễn ra, và điều này chỉ làm chệch hướng kế hoạch", một người cho biết. Người này cho biết các thành viên của nhóm không nhận ra rằng họ sẽ phải "chiến đấu trong trận chiến này".
Các quyết định của DOGE bao gồm việc cho nhân viên nghỉ phép vì bị cáo buộc có liên quan đến các sáng kiến về đa dạng, công bằng và hòa nhập - ngay cả khi tất cả những gì họ làm là tham gia vào một chương trình DEI đã được chính quyền Trump đầu tiên chứng thực. DOGE cũng đã hủy các hợp đồng cho các chức năng theo yêu cầu của luật pháp và hủy bỏ những hợp đồng khác mà cơ quan này đã trả phần lớn số tiền. Nhiều hợp đồng sẽ cần phải được đấu thầu lại - một quá trình tốn thời gian và có thể tránh được, những người hiểu rõ tình hình cho biết.
McMahon, người vẫn đang chờ Thượng viện phê chuẩn, đã nghe những lời phàn nàn này từ các nhân viên chính trị và đã thất vọng về tình hình này, theo một người thân cận với bà.
"Bà ấy thất vọng vì bà ấy sẽ phải vào cuộc và dọn dẹp một mớ hỗn độn lớn", người này cho biết. Ông hy vọng McMahon sẽ yêu cầu DOGE hoạt động khác đi, nói rằng bà ấy có thể sẽ giải thích: "Đưa ra các khuyến nghị, sau đó tôi sẽ quyết định. Bạn không thể vào cuộc và cắt, xóa và xóa nữa".
Khi được yêu cầu bình luận, một phát ngôn viên của Bộ Giáo dục đã đưa ra tuyên bố từ chánh văn phòng của cơ quan, Rachel Oglesby, người cho biết các thành viên trong nhóm DOGE là một phần có giá trị trong công việc của bộ. "Tất cả chúng tôi đều phục vụ theo ý muốn của Tổng thống Trump và đang cùng nhau thực hiện chương trình nghị sự của ông ấy", bà cho biết. "Bất kỳ báo cáo nào ngược lại đều không chính xác, không cần thiết và không có ích cho việc hoàn thành các mục tiêu chung của chúng tôi".
DOGE cũng đã tấn công Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, nơi họ đã đưa một số đặc vụ vào nỗ lực mà họ cho là nhằm loại bỏ lãng phí và gian lận trong ngân sách gần 2 nghìn tỷ đô la của cơ quan này. Nhóm của Musk đã nhiều lần gây bất ngờ cho các quan chức chính trị không biết về kế hoạch của DOGE hoặc mức độ cắt giảm theo kế hoạch của nhóm, và đôi khi họ chỉ biết về các hành động này thông qua các bản tin.
Một số người được Trump bổ nhiệm đã bất ngờ trước thông báo vào tối thứ Sáu ngày 7 tháng 2, do DOGE thúc đẩy, rằng Viện Y tế Quốc gia sẽ cắt giảm hàng tỷ đôla tiền thanh toán cho các trường đại học và tổ chức nghiên cứu, hai người quen thuộc với vấn đề này cho biết. Động thái đó cũng khiến các nhà lãnh đạo GOP phàn nàn vì lo ngại về tác động đến giáo dục đại học và việc làm tại các tiểu bang của họ - khiến Kennedy, người được Trump chọn làm Bộ trưởng HHS, phải đảm bảo với các thượng nghị sĩ GOP rằng ông sẽ xem xét chính sách này.
BẠCH ốC từ chối bình luận về việc liệu các quan chức có được thông báo về các hành động cụ thể của DOGE như cắt giảm tài trợ của NIH hay không.
Nhiều khiếu nại trong số này đã được gửi đến Bạch Ốc nói rằng “DOGE theo định nghĩa là gây rối loạn”.
Nhưng Trump đã nêu rõ sự ủng hộ của mình đối với DOGE, hạn chế các lựa chọn để hạn chế quyền lực của Musk.
Tuần trước, Wiles, chánh văn phòng Bạch Ốc, đã nói chuyện riêng với Musk gần Phòng phía Đông, hai người quen thuộc với cuộc trao đổi cho biết. Nhưng Wiles không khiển trách Musk hoặc đưa cho ông một danh sách các yêu cầu - bà chỉ yêu cầu cải thiện sự phối hợp giữa DOGE và nhân viên Bạch Ốc mà thôi. Một số chi tiết về cuộc nói chuyện đó đã được Reuters đưa tin trước đó.
Một quan chức Bạch Ốc cho biết các kênh liên lạc giữa hai bên đã được cải thiện. Musk đã đi cùng Trump trong một chặng của chuyến đi đến Florida vào cuối tuần qua và trên máy bay, Musk đã chạy qua Wiles và không vào văn phòng của Trump mà không cho bà biết.
"Để nói rõ ràng, DOGE theo định nghĩa là gây rối loạn, vì vậy việc Wiles có một số trao đổi qua lại với Musk trong quá trình thực hiện là điều bình thường và được mong đợi", một quan chức cấp cao của chính quyền Trump cho biết.
Đảng Dân chủ từ lâu đã dự đoán về sự chia rẽ giữa Musk và Trump, lập luận rằng sự bất hòa giữa những nhân vật lớn như vậy là điều không thể tránh khỏi. Ngay cả nhiều phụ tá của Trump cũng tự hỏi khi nào hoặc liệu Tổng thống có chán việc chia sẻ sự chú ý với Musk, người giàu nhất thế giới hay không.
"Cuộc trò chuyện tại Mar-a-Lago vào cuối tháng 12 đã là, 'Tại sao DOGE lại nhận được nhiều sự chú ý và công nhận như vậy?'" một người hiểu rõ về động thái này cho biết.
Nhưng những người khác nhấn mạnh đến sự đồng điệu về mặt cá nhân và ý thức hệ giữa hai người đàn ông quyền lực. Trên Fox News, Trump gọi Musk là "tài giỏi" và kinh ngạc trước "trí tưởng tượng tuyệt vời" của ông. Musk cũng khen ngợi Trump tương tự: "Tôi chưa bao giờ thấy ông ấy làm điều gì đó xấu xa, tàn nhẫn hay - hoặc sai trái. Chưa bao giờ".
Theo một quan chức Bạch Ốc, các cuộc thăm dò ý kiến không công khai cho thấy cảm xúc tiêu cực của người Mỹ đối với DOGE không ảnh hưởng đến số phiếu thăm dò của Trump. Một cuộc thăm dò của Washington Post-Ipsos cho thấy 43% người Mỹ ủng hộ những gì Trump đã làm trong tháng đầu tiên của mình, trong khi 48% phản đối. Nhưng cuộc thăm dò của Musk còn tệ hơn chỉ có 34% chấp thuận cách ông xử lý công việc của mình, trong khi 49% không chấp thuận.
Các đồng minh cho biết Trump tin rằng Musk đã đóng một vai trò quan trọng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, đặc biệt là việc vận động cử tri ở các tiểu bang quan trọng và đang thực hiện công việc cần thiết để làm suy yếu cơ quan công quyền liên bang vốn đã phản đối chương trình nghị sự của Trump. Trong khi DOGE khiến các trợ lý của Trump khó chịu khi tạo ra sự hỗn loạn gần như hàng ngày ở thủ đô, thì Tổng thống coi sự gián đoạn đó là một thế mạnh chứ không phải là điểm yếu. Musk cho biết Trump mang đến cơ hội cho thế hệ mới để cứu chính phủ Hoa Kỳ - và mở đường cho mục tiêu của ông là đến được sao Hỏa.
"Trump hiểu rằng bạn không thể dùng dao mổ để chống lại chế độ. Nếu bạn dùng dao mổ để chống lại hệ thống, hệ thống sẽ phá vỡ bạn", Newt Gingrich, người từng là chủ tịch Hạ viện vào những năm 1990 và là đồng minh của Trump, cho biết. "Trump hiểu rằng ông ấy cần một chiếc búa tạ. Elon chính là chiếc búa tạ đó".
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
www.Vietpressusa.us
