DONALD TRUMP CHUẨN BỊ LÀM TỔNG THỐNG THÊM NHIỀU NHIỆM KỲ

Việc thúc đẩy nhiệm kỳ thứ 3 sẽ đưa Trump ngang hàng với các nhà lãnh đạo thế giới gây tranh cãi khác, những người đã cố gắng thách thức giới hạn nhiệm kỳ. Tổng thống Nga Vladimir Putin vẫn nắm quyền vào năm 2008 sau khi nhiệm kỳ cuối cùng của ông kết thúc bằng cách thay vào đó được bầu làm Thủ tướng — với đồng minh thân cận của ông là Dmitry Medvedev làm Tổng thống — trong thời gian đó, Viện Duma Quốc gia là Quốc Hội Nga cho đổi luật đã cho phép các nhiệm kỳ Tổng thống dài hơn tới 6 năm và Putin được tái bầu cử làm Tổng thống vào năm 2012 và nắm quyền kể từ đó, ký các luật vào năm 2021 giúp ông đủ điều kiện để phục vụ ít nhất đến năm 2036. 

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã được bầu thêm nhiệm kỳ thứ 3 vào năm 2023 sau khi chính phủ của ông sửa đổi Hiến pháp Trung Quốc để xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ hiện tại, mở đường cho nhà lãnh đạo Trung Quốc có khả năng phục vụ suốt đời.

Donald Trump từng cho rằng ông có thể muốn tiếp tục nắm quyền trong nhiệm kỳ thứ 3 khi nói với các nhà lập pháp Cộng Hòa GOP sau cuộc bầu cử của mình rằng, "Tôi nghi ngờ rằng tôi sẽ không tái tranh cử trừ khi các bạn nói rằng “Ông ấy giỏi đến mức chúng ta phải tìm ra cách khác” và nói với các thành viên của Hiệp hội Súng trường Quốc gia vào tháng 5/2024 rằng, "Chúng ta sẽ có ba nhiệm kỳ hay hai nhiệm kỳ nếu chúng ta thắng cử?"

Trong khi Trump đã đề xuất Tu chính án thứ 22 cấm nhiệm kỳ thứ ba sau khi một Tổng thống phục vụ hai nhiệm kỳ liên tiếp — điều này có nghĩa là Trump có thể tranh cử lần thứ 3 vì có khoảng cách bốn năm giữa nhiệm kỳ đầu tiên và nhiệm kỳ thứ hai của ông — thì không có gì trong văn bản của Tu chính án thứ 22 ủng hộ cách giải thích đó.

Để giúp Donald Trump trở thành Tổng thống chuyên chế độc tài kéo dài thời gian thống trị đất nước Hoa Kỳ, đảng Cộng Hòa MAGA hôm nay Thứ Năm 24/1/2025 đã cho Dân biểu MAGA là Andy Ogles (R-Tenn.) của bang Tennessee đệ trình dự án luật sửa đổi Tu Chính Án 22 “cho phép các Tổng thống tại vị được ba nhiệm kỳ” — miễn là họ không phục vụ hai nhiệm kỳ bốn năm liên tiếp. Điều đó sẽ cho phép Donald Trump có thêm nhiệm kỳ thứ 3 vì hai nhiệm kỳ của ông đã bị Tổng thống Joe Biden làm gián đoạn. Quy định nầy sẽ cấm những Tổng thống khác như Barack Obama, Bill Clinton hay George W. Bush ra tranh cử nhiệm kỳ thứ 3 vì mỗi người đã phục vụ hai nhiệm kỳ liên tiếp.

"Không ai được bầu vào chức vụ Tổng thống quá ba lần, cũng không được bầu vào bất kỳ nhiệm kỳ bổ sung nào sau khi được bầu vào hai nhiệm kỳ liên tiếp, và không ai đã giữ chức vụ Tổng thống hoặc hành động như Tổng thống trong hơn hai năm của một nhiệm kỳ mà một người khác đã được bầu làm Tổng thống sẽ được bầu vào chức vụ Tổng thống quá hai lần", sửa đổi nêu rõ.

Tu chính án thứ 22 cấm không cho ai được làm Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ thứ 3, đã được Quốc Hội thông qua vào năm 1947 sau khi Tổng thống Franklin Delano Roosevelt giành được bốn nhiệm kỳ tại vị. Tu chính án số 22 nay có hiệu lực cấm Donald Trump và tất cả những người giữ chức vụ Tổng thống hai nhiệm kỳ tại Phòng Bầu dục tranh cử nhiệm kỳ thứ 3.

Tuy nhiên, để mở đường cho tham vọng của Donald Trump, đề xuất của Dân biểu MAGA bang Tennessee là Andy Ogles sẽ trao cho Trump cơ hội tái tranh cử thêm nhiệm kỳ thứ 3 vì ông đã thua cuộc vào năm 2020.

Dân biểu MAGA Andy Ogles cho biết ông muốn Trump phục vụ nhiệm kỳ thứ 3 để tiếp tục "khôi phục sự vĩ đại của nước Mỹ". Ogles viết rằng "Sự lãnh đạo quyết đoán của Tổng thống Trump hoàn toàn trái ngược với sự hỗn loạn, đau khổ và suy thoái kinh tế mà người Mỹ đã phải chịu đựng trong bốn năm qua".

Dân biểu Andy Ogles ghi rõ "Tu chính án này sẽ cho phép Tổng thống Trump phục vụ ba nhiệm kỳ, đảm bảo rằng chúng ta có thể duy trì sự lãnh đạo táo bạo mà quốc gia chúng ta đang rất cần".

Dân biểu Andy Ogles, đảng Cộng Hòa-Tennessee đã đưa ra một nghị quyết vào thứ Năm 24/1/2025 nhằm sửa đổi Hiến pháp để cho phép Tổng thống Donald Trump tìm kiếm nhiệm kỳ thứ 3 - một nỗ lực gần như chắc chắn sẽ thất bại, mặc dù Trump có thể thử nghiệm giới hạn nhiệm kỳ thông qua các lỗ hổng pháp lý.

Ogles đã đưa ra một nghị quyết sửa đổi Hiến pháp để nói rằng không ai có thể "được bầu vào chức vụ Tổng thống quá ba lần, cũng như không được bầu vào bất kỳ nhiệm kỳ bổ sung nào sau khi được bầu vào hai nhiệm kỳ liên tiếp", tuyên bố rằng động thái này sẽ "đảm bảo rằng chúng ta có thể duy trì sự lãnh đạo táo bạo mà quốc gia chúng ta rất cần" bằng cách giữ Trump nắm quyền.

Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp của Ogles gần như chắc chắn sẽ thất bại ngay cả khi có sự ủng hộ của đa số các nhà lập pháp tại Hạ viện và Thượng viện. Các sửa đổi Hiến pháp chỉ có thể được thông qua với đa số hai phần ba ở cả hai viện, điều này rất khó xảy ra do đảng Cộng hòa chiếm đa số sít sao.

Nếu được Quốc hội thông qua, các sửa đổi hiến pháp cũng phải được ít nhất ba phần tư tổng số Tiểu bang chấp thuận — điều này cũng gần như chắc chắn sẽ không xảy ra trong trường hợp này, vì các Tiểu bang có đa số là đảng Dân chủ sẽ rất khó có thể ủng hộ việc trao cho Trump nhiệm kỳ thứ ba.

Tu chính án thứ 22, theo tình hình hiện tại, rõ ràng cấm các Tổng thống được bầu quá hai nhiệm kỳ, nêu rõ: "Không ai được bầu vào chức vụ Tổng thống quá hai lần", đồng thời cũng nêu rõ không ai đã từng giữ chức Tổng thống mà không được bầu - như một Phó tổng thống tiếp quản công việc - trong hơn hai năm có thể được bầu nhiều hơn một lần.

Tổng chưởng lý (Bộ trưởng Tư pháp) của Trump, Pam Bondi đã xác nhận trong phiên điều trần phê chuẩn của Thượng viện vào tuần trước rằng Trump không thể tranh cử nhiệm kỳ thứ ba theo Hiến pháp hiện hành. Khi được hỏi liệu Trump có được phép tranh cử nhiệm kỳ thứ ba vào năm 2028 hay không, Bondi trả lời: "Không, thưa Thượng Nghị sĩ, trừ khi họ thay đổi Hiến pháp".

Có cách nào để Trump phục vụ nhiệm kỳ thứ ba không? Mặc dù Tu chính án thứ 22 nêu rất rõ rằng các Tổng thống không thể được bầu vào nhiệm kỳ thứ ba, nhưng không nêu rõ họ không thể phục vụ nhiệm kỳ thứ ba, tạo điều kiện cho một số lỗ hổng pháp lý mà Trump có thể cố gắng khai thác. Trong một bài viết năm 1999 cho Trường Luật Đại học Minnesota, các học giả pháp lý Bruce G. Peabody và Scott E. Gant lưu ý rằng Hiến pháp sẽ không cấm rõ ràng một kịch bản mà một Tổng thống hai nhiệm kỳ có thể quay trở lại Nhà Trắng mà không cần được bầu - cụ thể là được bầu vào một vị trí vẫn nằm trong danh sách kế nhiệm, như Phó tổng thống, và sau đó nắm quyền nếu Tổng thống từ chức hoặc không thể phục vụ. 

Theo kịch bản nầy, Phó Tổng thống J.D. Vance hoặc một đồng minh khác của Trump có thể tranh cử Tổng thống vào năm 2028 và chọn Trump làm ứng cử viên Phó Tổng thống.  Sau khi thắng cử và nhậm chức, vị Tổng thống từ chức để Trump có thể thay thế làm Tổng thống. Kịch bản đó chưa bao giờ được thử nghiệm trong thực tế và chắc chắn sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý, vì những người chỉ trích có thể lập luận rằng nó xung đột với Tu chính án thứ 12, trong đó nêu rõ, "Không một người nào không đủ điều kiện về mặt hiến pháp để giữ chức vụ Tổng thống sẽ đủ điều kiện để giữ chức Phó Tổng thống Hoa Kỳ." Nhưng Peabody và Gant lưu ý rằng về mặt kỹ thuật, điều này có thể được cho phép, viết rằng mặc dù "kỳ vọng chính trị và phổ biến sẽ ngăn cản" các Tổng thống phục vụ nhiệm kỳ thứ ba, "bất kỳ sự miễn cưỡng nào đối với việc chấp thuận việc tái đắc cử Tổng thống một ngày nào đó có thể được thử thách và cuối cùng sẽ vượt qua".

Tu chính án thứ 22 đã được Quốc hội thông qua vào năm 1947 và được các tiểu bang phê chuẩn vào năm 1951, sau khi Tổng thống Franklin Delano Roosevelt bất chấp các nhiệm kỳ truyền thống của các Tổng thống trước đó bằng cách được bầu vào chức vụ bốn lần. Sau đó Tổng thống George Washington trước khi rời nhiệm sở vào năm 1796 đã đặt ra tiền lệ cho phép các Tổng thống chỉ phục vụ hai nhiệm kỳ mỗi nhiệm kỳ 4 năm mà thôi. Không có gì chính thức quy định giới hạn nhiệm kỳ đó trong luật Liên bang trước khi Tu chính án thứ 22 được phê chuẩn. 

Donald Trump đã đưa ra khả năng có nhiệm kỳ thứ ba kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của mình, nói tại một cuộc biểu tình vào tháng 9 năm 2020 rằng sau khi giành được nhiệm kỳ thứ hai, "Chúng ta sẽ đàm phán, phải không? Bởi vì chúng ta có lẽ - dựa trên cách chúng ta được đối xử - chúng ta có lẽ có quyền có thêm bốn nhiệm kỳ nữa sau đó." Trump muốn ngang hàng thống trị nước Mỹ suốt đời ngang hàng với Putin và Tập Cận Bình hay Kim Jong-un của Bắc Hàn.

HẠNH DƯƠNG 

Tổng hợp.