HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐĨNH XI-TRUMP GIẢI QUYẾT NHỮNG GÌ?

Một nhóm các Thượng nghị sĩ thuộc cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa ngày 4/4 viết thư cho Tổng thống ủng hộ việc triển khai hệ thống phòng thủ phi đạn THAAD ở Hàn Quốc và lưu ý tới thái độ trả đũa bất công của Trung Quốc đối với việc này.

Tổng cộng 26 Thượng nghị sĩ do Thượng nghĩ sĩ Dan Sullivan và Benjamin Cardin dẫn đầu gửi thư chung cho Tổng thống 2 ngày trước khi ông Trump gặp ông Tập tại Florida với nghị trình thảo luận dự kiến bao gồm các vấn đề an ninh và kinh tế quan trọng, kể cả đe dọa hạt nhân và phi đạn của Bắc Triều Tiên.

Thư đề nghị Tổng thống Mỹ Donald Trump dùng cuộc gặp sắp tới với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để chấm dứt các biện pháp trả đũa của Bắc Kinh đối với Hàn Quốc.

Thượng đỉnh Trump-Tập trong hai ngày 6 và 7/4 tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago ở Florida cũng sẽ được theo dõi sát để xem Mỹ có nêu vấn đề thẳng thắn với Trung Quốc về những hiếp đáp đối với Hàn Quốc xuất phát từ việc Seoul cho Mỹ bố trí THAAD, hệ thống nhằm chống lại các mối đe dọa từ Bình Nhưỡng.

Thư viết "Trong khi Trung Quốc tiếp tục kịch liệt phản đối hệ thống phòng thủ phi đạn trên bán đảo Triều Tiên, mấy năm qua họ lại không làm gì để trì trệ hay chấm dứt các chương trình hạt nhân và phi đạn của Bắc Triều Tiên, vốn là nguyên nhân duy nhất cần phải có hệ thống THAAD.”

Thư kêu gọi Tổng thống đề nghị Chủ tịch Trung Quốc xem lại quan điểm của ông ấy về việc bố trí THAAD và khuyến khích Bắc Kinh thôi các biện pháp trả đũa kinh tế bất công chống lại Hàn Quốc.

Thay vào đó, thư nói, Trung Quốc nên dùng ảnh hưởng đáng kể của họ với Bình Nhưỡng để phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên.

Các Thượng nghị sĩ thúc giục Tổng thống Trump khi gặp ông Tập nên nhấn mạnh rằng quyết định chung Mỹ-Hàn triển khai THAAD hoàn toàn là kết quả của thái độ gây hấn tiếp diễn từ Bắc Triều Tiên.

Nguồn: trang web của TNS Dan Sullivan

Xx

Cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong tuần này của Tổng thống Mỹ Donald Trump được nhận định là thử thách lớn nhất của ông Trump khi trở thành nhà lãnh đạo thế giới. Cuộc họp thượng đỉnh theo trông đợi sẽ đặt chiều hướng chung cho mối quan hệ đối ngoại có thể xem là quan trọng nhất của Mỹ, theo Reuters.

Hai nhà lãnh đạo sẽ rất vất vả để tìm ra điểm chung trong những vấn đề khác biệt chính giữa hai bên trong cuộc gặp diễn ra vào thứ Năm và thứ Sáu tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago của ông Trump ở Florida.

Nghị sự chính dự kiến bao gồm:

Vấn đề Bắc Triều Tiên

Đây được xem là thách thức lớn nhất đối với ông Trump về an ninh quốc gia. Bắc Triều Tiên đã và vẫn đang tìm cách phát triển tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân có khả năng bắn tới Hoa Kỳ. Dự kiến, ông Trump sẽ lặp lại lời kêu gọi Trung Quốc phải làm nhiều hơn nữa để kiềm chế đồng minh và láng giềng của Bắc Kinh. Trước đó, ông Trump cảnh báo Washington có thể sẽ giải quyết các chương trình vũ khí của Bình Nhưỡng một mình nếu cần.

Trong khi đó, phía Trung Quốc nói họ đang làm tất cả những gì có thể và sẵn sàng cùng với Hoa Kỳ hạ giảm leo thang căng thẳng của Bình Nhưỡng.

Bắc Triều Tiên đã và vẫn đang tìm cách phát triển tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân có khả năng bắn tới Hoa Kỳ.

Bắc Triều Tiên đã và vẫn đang tìm cách phát triển tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân có khả năng bắn tới Hoa Kỳ.

Bản đánh giá chiến lược của Tòa Bạch Ốc hiện tập trung vào những cách thức gây áp lực lên Bình Nhưỡng về mặt kinh tế và quân sự. Trong số các biện pháp được xem xét là “các biện pháp trừng phạt thứ cấp” đối với các ngân hàng và công ty Trung Quốc làm ăn nhiều nhất với Bình Nhưỡng.

Một giới chức cấp cao của Hoa Kỳ cho hay một lựa chọn dài hạn cho việc trừng phạt vẫn còn nằm trên bàn thảo luận, nhưng bản đánh giá “không nhấn mạnh đến hành động quân sự trực tiếp”. Bất kỳ hành động quân sự nào cũng có thể khiến cho Bắc Triều Tiên trả đũa dữ dội và có thể gây ra số thương vong lớn tại Hàn Quốc và Nhật Bản, cũng như tại các căn cứ của Mỹ ở đây.

Thương mại

Thương mại là một trong những vấn đề nóng nhất trong quan hệ Mỹ-Trung hiện nay. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, ông Trump đã lên án các hoạt động thương mại của Trung Quốc, cho rằng các hoạt động này đang làm giảm công ăn việc làm của Mỹ. Ông còn thề sẽ áp thuế 45% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Mặc dù chưa có hành động gì về vấn đề thuế quan, nhưng chính quyền của ông Trump đang nhắm mục tiêu cắt giảm mức nhập siêu lên đến 347 tỷ đôla từ Trung Quốc thông qua việc thực thi luật thương mại chặt chẽ hơn và áp dụng thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp.

Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross yêu cầu “sự tương hỗ” trong quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc. Ông nói các công ty Mỹ không được hưởng quyền tiếp cận tương tự với thị trường rộng lớn của Trung Quốc như các công ty Trung Quốc ở Hoa Kỳ.

Trung Quốc nói Washington nên tạo điều kiện tốt hơn cho đầu tư của Trung Quốc ở Hoa Kỳ nếu muốn loại bỏ sự mất cân bằng.

Cả hai bên đều không muốn có chiến tranh thương mại, nhưng cuộc gặp ở Mar-a-Lago được dự đoán khó có thể làm được gì nhiều hơn là hạ nhiệt các căng thẳng.

Một số nhà phân tích cho rằng ông Tập có thể sẽ mang một gói đầu tư của các doanh nghiệp Trung Quốc đến tạo công ăn việc làm ở Mỹ và một triển vọng trong lĩnh vực các dịch vụ mở rộng hơn mà ông Trump xem là các thành tựu hữu hình.

Biển Đông

Biển Đông là vấn đề bao trùm trong mối quan hệ Trung-Mỹ. Bắc Kinh đang xây dựng các đảo nhân tạo và thiết đặt các cơ sở quân sự trong khu vực biển có nhiều tranh chấp.

Các giới chức Mỹ xem đây là một phần trong kế hoạch lâu dài của Bắc Kinh nhằm bác bỏ việc các lực lượng Hoa Kỳ tiếp cận với tuyến hàng hải thương mại chính toàn cầu.

Ảnh chụp các công trình xây dựng của Trung Quốc trên Đá Chữ Thập, thuộc quần đảo Trường Sa, do CSIS công bố ngày 9/3/2017.

Ảnh chụp các công trình xây dựng của Trung Quốc trên Đá Chữ Thập, thuộc quần đảo Trường Sa, do CSIS công bố ngày 9/3/2017.

Theo các giới chức Mỹ, Washington có kế hoạch hoạt động hải quân mạnh hơn nhằm thách thức yêu sách chủ quyền của Trung Quốc và khẳng định quyền tự do hàng hải, mặc dù đã nhiều tháng trôi qua kể từ hoạt động cuối cùng của Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama, người tiền nhiệm của ông Trump.

Tình hình ở Bắc Triều Tiên có lẽ sẽ đẩy vấn đề Biển Đông nóng lên trở lại vào lúc này. Ông Trump dự kiến sẽ nêu ra những quan ngại của Hoa Kỳ trong cuộc gặp sắp tới.

Tiền tệ

Ông Trump từng nhiều lần cáo buộc Trung Quốc thao túng đồng nhân dân tệ để giữ cho hàng xuất khẩu có giá rẻ. Có phần chắc ông Trump sẽ nêu vấn đề này ra với ông Trump. Tuy nhiên, ông Trump được cho là đã không giữ lời hứa rằng sẽ chính thức xác định Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ trong ngày đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống.

Trong lúc các kinh tế gia cho rằng Trung Quốc cố hạ thấp giá trị đồng nhân dân tệ trước đây, ngân hàng trung ương của Trung Quốc trong hai năm qua đã cố đẩy giá đồng nhân dân tệ khi dòng vốn tư bản chảy ra khỏi Trung Quốc, và Bắc Kinh đã chi hơn 1 nghìn tỷ đôla cho nỗ lực này.

Điều này sẽ rất khó lý giải cho cáo buộc thao túng tiền tệ xét theo phân tích về ngoại hối hiện nay của Bộ Tài chánh Mỹ.

“Một Trung Quốc” và vấn đề Đài Loan

Cuộc họp thượng đỉnh sẽ không diễn ra nếu như ông Trump không tái khẳng định về chính sách “một Trung Quốc”, vốn đã được áp dụng nhiều thập niên trong quan hệ Mỹ-Trung. Ông Trump từng khiến Bắc Kinh phẫn nộ khi mới được bầu làm tổng thống. Ông nhận cuộc gọi của tổng thống Đài Loan và nói rằng ông có thể sẽ không tuân theo chính sách này. Ông Trump đã không rút lại tuyên bố trên trong cuộc điện đàm với ông Tập hồi tháng Hai.

Vào lúc này, có thể ông Tập sẽ tìm cách cắt bỏ gói vũ khí lớn mới mà Mỹ đang chuẩn bị duyệt bán cho Đài Loan, theo tiết lộ của các giới chức Mỹ cho Reuters.

Về phía Đài Loan, đảo quốc này chắc chắn sẽ hồi hộp theo dõi xem có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy ông Trump đang sử dụng Đài Loan như một con chốt để thương lượng với Bắc Kinh hay không.

Xx

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Nước Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp nhau trực tiếp lần đầu tiên vào thứ Năm 6/4 tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago của ông Trump ở bang Florida. Nhà lãnh đạo Mỹ đã tiên liệu cuộc gặp gỡ có độ rủi ro cao này sẽ rất khó khăn trong bối cảnh Mỹ phải nhập siêu lớn trong trao đổi thương mại với Trung Quốc. Bất chấp thách thức thương mại và những khó khăn khác, như vấn đề Bắc Hàn hay Bắc Kinh quân sự hóa Biển Đông, các nhà phân tích nói Trung Quốc hy vọng cuộc gặp gỡ đầu tiên của hai nhà lãnh đạo này sẽ tăng cường ổn định cho tương lai quan hệ giữa hai nước.

Trước cuộc gặp gỡ chỉ vài ngày, Tổng thống Trump đã ra hai lệnh hành pháp, yêu cầu xem xét lại thâm hụt mậu dịch và hứa sẽ có biện pháp nghiêm khắc với đối tác nào giao thương không trung thực. Nhà lãnh đạo Mỹ không chỉ thẳng Trung Quốc, nhưng ông viết trên Twitter về những cách buôn bán của Trung Quốc trước khi ông ký các sắc lệnh đó.

Các nhà phân tích nói chuyến thăm hai ngày của Chủ tịch Tập ở Florida có lẽ sẽ không phải để giải quyết những vấn đề hết sức phức tạp đó, nhưng có lẽ sẽ đặt quan hệ của hai nước vào một đường hướng mới tốt đẹp hơn.

Nhà phân tích châu Á Ross Feingold nhận định:

“Rõ ràng Chủ tịch Tập Cận Bình tìm cách thiết lập quan hệ làm việc với Tổng thống Trump để hai bên có thể thông qua nhiều vấn đề trên cơ sở nghị trình song phương. Quan hệ cá nhân và quan hệ làm việc vững mạnh sẽ là điều quan trọng thiết yếu để đạt đến các mục tiêu chung của hai bên.”

Rõ ràng Trung Quốc đang chú ý lắng nghe và Bắc Kinh muốn nhấn mạnh đến việc họ có thể giúp gì cho mục tiêu làm cho nước Mỹ vĩ đại lại, đồng thời giải quyết những vấn đề bất cân xứng. Bắc Kinh phủ nhận cáo buộc cho rằng Trung Quốc chủ ý đẩy mạnh xuất siêu.

Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trịnh Trạch Quang phát biểu:

“Trung Quốc sẽ tăng mạnh mức cầu nội địa và cũng sẽ gia tăng mức cầu đối với hàng hóa và dịch vụ nước ngoài, trong đó có từ Hoa Kỳ. Đầu tư Trung Quốc vào Hoa Kỳ cũng gia tăng nhanh chóng trong mấy năm gần đây.”

Tuy nhiên không rõ chính quyền của Tổng thống Trump sẽ đặt ưu tiên vấn đề Bắc Hàn hay thương mại.

Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hiệp quốc Nikki Haley phát biểu:

“Theo tôi Hoa Kỳ đã nghe Trung Quốc nói rằng họ lo ngại về Bắc Triều Tiên trong suốt hơn 25 qua, nhưng chúng ta chưa bao giờ thấy Bắc Kinh hành động cho điều họ nói là lo ngại về Bắc Hàn và do đó chính quyền mới của Mỹ muốn thấy họ hành động và tôi nghĩ Mỹ sẽ tăng áp lực kên Trung Quốc.”

Tuy nhiên tăng áp lực lên Trung Quốc về thương mại hay về Bắc Hàn có thể là yếu tố phá hỏng chứ không phải là yếu tố tạo thành quan hệ tốt đẹp hơn.

Xx

Các cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ sẽ thực hiện một cuộc biểu tình chống Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi ông đến khu nghĩ dưỡng Mar-a-Lago, Palm Beach, Florida vào ngày 6/4.

Thư kêu gọi của Chủ tịch Cộng đồng Người Việt Quốc gia Liên bang Hoa Kỳ Võ Đình Hữu cho biết cuộc biểu tình sẽ diễn ra từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều Thứ Năm, 6/4.

Ông Nguyễn Văn Tánh, Trưởng Ban điều phối cuộc biểu tình và là Cựu Chủ tịch của Cộng đồng Người Việt Quốc gia Liên bang Hoa Kỳ cho biết đến cuối ngày 3/4 đã có hơn 300 người đăng ký tham gia và quyên góp gần 5,000 đô la cho cuộc biểu tình. Theo ông Tánh, dự kiến số người tham gia vào cuộc biểu tình ngày 6/4 sẽ còn tăng cao.

“Chúng tôi hiện tại bây giờ có chừng khoảng 300-400 người. Chúng tôi đang vận động, số người này từ Nam California, các tiểu bang như Florida, New York, North Carolina, Georgia… Chúng tôi cố gắng kêu gọi và liên lạc hằng ngày để có nỗ lực thực hiện cuộc biểu tình này.”

Thư kêu gọi biểu tình viết: “Trung Quốc đã chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam Cộng Hòa năm 1974, chiếm Trường Sa (đảo Gạc Ma) của Việt Nam năm 1988, lấn chiếm hầu hết vùng Biển Đông mà họ áp đăt chủ quyền theo đường lưỡi bò bất hợp pháp, thiết lập các căn cứ quân sự tạo ra mối nguy hại to lớn cho nền an ninh của Á Châu Thái Bình Dương.”

Trung Quốc đã chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam Cộng Hòa năm 1974, chiếm Trường Sa (đảo Gạc Ma) của Việt Nam năm 1988, lấn chiếm hầu hết vùng Biển Đông mà họ áp đăt chủ quyền theo đường lưỡi bò bất hợp pháp, thiết lập các căn cứ quân sự tạo ra mối nguy hại to lớn cho nền an ninh của Á Châu Thái Bình Dương

Thư kêu gọi biểu tình của Cộng đồng Người Việt Quốc gia Liên bang Hoa Kỳ

​Ông Nguyễn văn Tánh cho biết thêm ý nghĩa và việc chuẩn bị cho cuộc biểu tình ngày 6/4:

“Cộng sản Việt Nam đã bán đất, dâng biển cho Trung Quốc. Trước tình trạng Formosa, và một số cơ xưởng mà Trung Quốc dần dần gây lực về kinh tế và mọi vấn đề khác tại Việt Nam, chúng tôi cương quyết chống đối hành động của Trung Quốc. Bởi vậy khi Tập Cận Bình đến Miami thì chúng tôi quyết tâm thực hiện cuộc biểu tình. 9 giờ ngày 6/4, chúng tôi sẽ tập trung ở đó, tôi sẽ có mặt lúc 8 giờ để đón các phái đoàn từ khắp nơi. Chúng tôi lo từ thức ăn, thức uống, cờ, biểu ngữ, âm thanh để thực hiện cuộc biểu tình. Chúng tôi sẽ có những cuộc đối đầu với hơn 1.000 người bảo vệ của ông Tập Cận Bình.”

Cộng đồng Người Việt Quốc gia Liên bang Hoa Kỳ đã gửi thư ngỏ cho Tổng Thống Donald Trump và quyên góp tiền để đăng tin chống chủ nghĩa bá quyền của Trung Quốc trên nhật báo The Washington Times.

Khi ông Tập Cận Bình tới Washington hồi năm 2015 để hội đàm với Tổng Thống Mỹ lúc đó là Barack Obama, Cộng đồng Người Việt Quốc gia Liên bang Hoa Kỳ cũng đã tổ chức biểu tình trước Tòa Bạch Ốc với hàng trăm người tham dự. Những người biểu tình phản đối chính sách bành trướng của Trung Quốc và mạnh mẽ chống đối việc Trung Quốc bồi đắp đất xảy đảo trên Biển Đông, họ cho đây là những vấn đề rất quan trọng cần lên tiếng với chính quyền của Tổng thống Obama lúc bấy giờ.