 |
T Hoa Kỳ Barack Obama phát biểu trước Đại hội đồng LHQ ở New York ngày 28-9-2015 |
 |
TT Nga Vladimir Putin và TT Mỹ Barack Obama họp riêng bên lề Đại hội đồng LHQ tối Thứ Hai 28-9-2015 |
VietPress
USA (29-9-2015): Hôm Thứ Hai 28-9-2015, phát biểu tại phiên họp thường niên của Đại Hội
Đồng Liên Hiệp Quốc (LHQ) ở New York, TT Hoa Kỳ Barack Obama nói rằng “Tôi đứng
đầu một quân đội mạnh nhất trên thế giới từng được biết đến. Tôi sẽ không bao
giờ ngần ngại đơn phương bảo vệ đất nước và các đồng minh thân cận, và dùng vũ
lực khi cần thiết..”; thế nhưng TT Obama đã lại nhìn nhận rằng chính quyền do
ông lãnh đạo chấp nhận sự thật là Hoa Kỳ phải hợp tác với các quốc gia trên thế
giới, thậm chí với cả những quốc gia thường xuyên vi phạm các chuẩn mực quốc tế
hay nhân quyền. Sự hợp tác như vậy, theo vị Tổng Thống, thực sự cần thiết trong
thế kỷ 21. TT Obama nói “Hoa Kỳ sẵn sàng bắt tay với các quốc gia như
Iran, Nga và Trung Quốc mà không mang hận thù với những kẻ thù cũ!“
TT Barack
Obama khẳng định Hoa Kỳ là quốc gia gìn giữ trật tự thế giới, nhưng cho rằng
nay thời đại độc tài đã qua rồi; không ai có quyền cưỡng ép người khác vì quyền
lợi của riêng mình. TT Obama hô hào một cuộc hợp tác toàn diện trên thế giới.
Ông nói “Nếu chúng ta không thể cùng làm việc với nhau hiệu quả hơn, tất cả sẽ
gánh chịu hậu quả. Ngay cả với Hoa Kỳ cũng vậy, cho dù chúng tôi có sức mạnh
quân sự tới đâu … Chúng tôi hiểu rằng, Hoa Kỳ không thể đơn phương giải quyết
các vấn đề quốc tế. Hoa Kỳ học được một bài học đắt giá từ Iraq, rằng chúng tôi
không thể hành động đơn độc!”
Trong bài diễn văn đọc trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, TT Obama nói
rằng ông Bashar al-Assad là một bạo chúa, một người “thả bom thùng để tàn sát
những em bé ngây thơ vô tội.” Ông hối thúc Liên Hiệp Quốc đoàn kết với nhau để ủng hộ cho một cuộc
chuyển tiếp chính trị ở Syria không còn sự hiện diện của TT Syria Bashar al-Assad.
 |
TT Nga Putin họp riêng vơi TT Mỹ Obama tối 28-9-2015 trong cách bay tay không thân thiện |
TT Obama nhấn mạnh "Hoa Kỳ sẵn sàng làm việc với bất kỳ quốc gia
nào, kể cả Nga và Iran, để giải quyết vụ xung đột này. Nhưng chúng ta phải công
nhận là không thể có một sự trở lại với hiện trạng trước chiến tranh, sau khi
máu đã đổ quá nhiều, những vụ tàn sát đã xảy ra quá nhiều."
TT Obama nói "Chúng ta không thể khoanh tay đứng nhìn khi chủ quyền
và sự toàn vẹn lãnh thổ của một nước bị xâm phạm một cách trắng trợn. Nếu điều
đó xảy ra mà thủ phạm không phải nhận lãnh hậu quả, nó có thể xảy ra cho bất kỳ
nước nào trong số các nước qui tụ ở đây ngày hôm nay."
TT Hoa Kỳ Obama nói rằng Hoa Kỳ
không muốn tranh cãi với Trung Quốc và Nga, nhưng sẽ tiếp tục bảo vệ những quy
tắc ứng xử quốc tế căn bản. TT Obama khẳng định rằng lệnh trừng phạt
kinh tế là hậu quả của những hành động gây hấn quân sự liên tục đối với Ukraine
mà Nga phải lãnh. Đây không chỉ đơn thuần là việc trừng phạt Nga, hay thổi bùng
căng thẳng giữa hai bên sau chiến tranh lạnh, mà để duy trì trật tự thế giới.
TT Obama khẳng định rằng “Hoa Kỳ
có lợi ích kinh tế ở Ukraine. Chúng tôi hiểu và tôn trọng mối quan hệ lịch sử
sâu đậm và phức tạp giữa Nga và Ukraine, nhưng không thể đứng yên làm ngơ
khi chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của một quốc gia ngang nhiên bị xâm phạm thô
bạo”. TT Obama nói. hêm "Chúng tôi mong muốn một nước Nga mạnh mẽ, cùng bắt tay
hành động để tăng cường, thắt chặt cộng đồng quốc tế nói chung.”
Đây cũng
là điều Hoa Kỳ đặt ra trong mối quan hệ Mỹ-Trung, Tổng Thống nhấn mạnh
việc Trung Quốc hung hăng trên biển Đông không phải là mối quan tâm đặc biệt
của Hoa Kỳ, ngoại trừ vấn đề liên quan quyền tự do toàn cầu cơ bản. TT
Obama nói “Hoa Kỳ không tuyên bố chủ quyền ở biển Đông … Nhưng cũng giống
như các quốc gia khác nhóm họp ở đây, chúng tôi có mối quan tâm trong việc duy
trì các nguyên tắc cơ bản về tự do hàng hải..”
 |
Quang cảnh cuộc họp riêng TT Mỹ Obama và TT Nga Putin bên lề Đại Hội đồng LHQ tối 28-9-2015 |
TT Barack Obama ám chỉ Trung Quốc
rằng “Thời kỳ độc tài đã bị đặt dấu chấm hết, Hoa Kỳ và các nhà lãnh đạo thế
giới khác phải hành động hơn nữa để bảo đảm một quốc gia không rơi vào tình
trạng hỗn loạn khi một kẻ mạnh ngã xuống.” Ai là kẻ mạnh sẽ ngã xuống trong khi
đề cập đến Biển Đông đã không được TT Obama nói rõ.
TT Obama thừa nhận rằng Liên minh do Mỹ dẫn đầu lẽ ra phải hành động hơn nữa để duy
trì trật tự ở Libya sau khi chính quyền ông Moamamar Gadhafi bị sụp đổ. Ông
cũng tuyên bố thế giới phải có trách nhiệm giúp Syria tái thiết sau khi Tổng
Thống Bashar al-Assad không thể tránh khỏi bị lật đổ khỏi quyền lực. Sự sụp đổ
của các nhà độc tài trên thế giới, theo Tổng Thống Obama, là một xu hướng vẫn
tiếp diễn không ngừng.
Đáp trả những
chỉ trích mạnh mẽ của TT Barack Obama trên diển đàn LHQ, TT Nga Vladimir Putin
cũng dùng chính diễn đàn nầy để tấn công bác bỏ nững gí Hoa Kỳ lên án Nga. TT
Putin bênh vực tuyệt đối Tổng thống Bashar al-Assad của Syria. Ông Putin nói “Chúng tôi nghĩ rằng việc từ chối hợp tác với chính phủ Syria và các lực
lượng vũ trang của nước này, những người đang chiến đấu một cách can trường để
chống lại chủ nghĩa khủng bố, là một sai lầm vô cùng to lớn. Rốt cuộc thì chúng
ta phải công nhận là chỉ có lực lượng vũ trang của Tổng thống al-Assad và dân
quân người Kurd là những người thật sự chiến đấu chống lại nhóm Nhà nước Hồi
giáo."
Hai nhà lãnh đạo Mỹ, Nga cũng công kích nhau về vấn đề Ukraine. TT Obama lên án việc Nga thôn tính bán đảo Crimea của Ukraine và tiếp tục
xâm lăng miền đông nước này và phê phán Nga đã không thi hành Hiệp định hòa bình
Ukraine đạt được tại Minsk vào tháng 3-2015.
Vào buổi tối Thứ Hai 28-9-2015, hai nhà lãnh đạo Mỹ-Nga đã có cuộc họp
song phương bên lề hội nghị thường niên của Đại Hội Đồng LHQ. Hình ảnh trên truyền hình cho thấy Tổng
thống Obama và Tổng thống Putin đã bắt tay nhau một cách gượng gạo trước khi
bước vào phòng họp hồi tối thứ hai để thảo luận với nhau trong hơn 90 phút đồng
hồ. Cuộc họp này diễn ra vài giờ sau khi hai nhà lãnh đạo trình bày những
quan điểm rất khác nhau về vụ xung đột ở Syria và sự lãnh đạo của Tổng thống
Bashar al-Assad.
Trong cuộc họp
song phương mặt đối mặt, TT Hoa Kỳ Barack Obama và TT Nga Vladimir Putin đã đụng
độ quyết liệt hôm thứ Hai tại Liên Hiệp Quốc về việc làm thế nào để kết thúc bốn
năm chiến sự ở Syria. TT Obama nói
với Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc hàng năm rằng sau rất nhiều cảnh đổ máu và tàn
sát, Syria không thể quay trở lại hiện trạng trước chiến tranh được nữa. Ông
kêu gọi một "quá trình chuyển tiếp có kiểm soát" để lật đổ Tổng thống
Syria Bashar al-Assad.
Nhưng ông
Putin, trong phát biểu đầu tiên của mình tại Liên Hiệp Quốc sau một thập niên,
cảnh báo rằng sẽ là một "sai lầm hết sức to lớn nếu không hợp tác với
chính phủ al-Assad" trong cuộc chiến chống lại quân nổi dậy Nhà nước Hồi giáo
đang tìm cách lật đổ nhà lãnh đạo Syria. Ông kêu gọi một "liên minh rộng lớn"
chống lại những chiến binh Nhà nước Hồi giáo, giống như một liên minh "chống
Hitler" chiến đấu cùng nhau trong Thế chiến thứ hai.
TT Obama
nói rằng "không có câu trả lời đơn giản" cho chiến sự tại Syria,
nhưng cho biết ngoại giao phải được sử dụng để "tạo dựng một thỏa thuận (để
người dân Syria) chung sống với nhau một cách hòa bình."
"Thảm họa
như ở Syria không diễn ra ở các nước nơi có nền dân chủ chân chính," TT Obama nói thêm. TT Mỹ kêu gọi thế giới khước từ chiến tranh và xung đột để thay
vào đó là tham gia những nỗ lực ngoại giao mới nhằm giải quyết những cuộc xung đột
trên toàn cầu. TT Barack Obama đã cảnh cáo Nga gây ra các bất trắc, khủng hoảng
tại Syria sau khi TT Putin xin Hoa Kỳ không tấn công al-Assadd trong vụ dung chất
độc Sarin bắn vào dân và giết hằng loạt trẻ em và phụ nữ tại Syria. TT Obama cảnh
báo rằng nay Nga đang tặng cường vũ khí và quân đội tại Syria và đang bất chấp
các dàn xếp quốc tế để cấu kết với al-Assad.
TT Obama đã bênh
vực sức mạnh quân sự của Mỹ và những chiến dịch do Mỹ dẫn đầu chống lại quân nổi
dậy Nhà nước Hồi giáo ở Syria và Iraq. Ông cho biết "Nhà nước Hồi giáo sẽ không
bao giờ có một nơi trú ẩn an toàn."
Các quan chức
chính quyền Obama nói rằng một quá trình chuyển tiếp chính trị không thể xảy ra
ở Syria chừng nào ông al-Assad vẫn còn nắm quyền. Đó là vấn đề trọng tâm trong cuộc
hội kiến Obama-Putin, là cuộc đàm phán chính thức đầu tiên của họ kể từ hội nghị
thượng đỉnh G-8 vào tháng 6 năm 2013. Sự kiện này diễn ra sau nhiều lần yêu cầu
của Moscow, theo phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Josh Earnest. Nó cũng được đưa ra
giữa lúc Nga mở rộng sự hiện diện quân sự tại Syria mà Mỹ xem như là một kiểu xâm lăng mới có sự bán nước của al-Assad.
Tổng
thống Obama nói rõ ràng một lần nữa rằng "việc Nga tăng gấp đôi nỗ lực hỗ trợ
cho chế độ al-Assad là một ván cược cầm chắc phần thua," ông Earnest nói với
các phóng viên hồi tuần trước.
TT Obama nói
rằng khi các nhà lãnh đạo thế giới tin tưởng người dân nước họ và mở đường hướng
đến dân chủ thì đó "không phải sự yếu ớt, mà là sức mạnh.. Lịch sử cho thấy
những nước phớt lờ người dân của họ cuối cùng sẽ sụp đổ." TT Obama chỉ ra
những hiệp ước quốc tế đã hoàn tất hồi gần đây ngăn chặn Iran chế tạo vũ khí hạt
nhân là một ví dụ cho cách mà ngoại giao có thể hữu hiệu, trong khi các nước phải
bị bắt chịu trách nhiệm vì vi phạm luật lệ quốc tế.
Tin giờ chót cho hay TT Nga Vladimir Putin đành chấp nhận đòi hỏi của TT Hoa Kỳ Barack Obama về trường hợp giải quyết dứt điểm đối với nhà độc tài Bashar al-Assad của Syria để tránh bị Hoa Kỳ áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với nền kinh tế đang suy sụp của Nga sau khi bị Hoa Kỳ và Phương Tây trừng phạt vụ xâm chiếm bán đảo Crimea của Ukrane kể từ tháng 3-2014 đến nay.
HẠNH DƯƠNG dịch
và tổng hợp.
Canada, 29-9-2915