Cuộc hội kiến giữa TT Obama và Tbt Nguyễn Phú Trọng đã diễn ra trong bối cảnh hai nước kỷ hiệm 20 năm bình thường hóa quan hệ Việt – Mỹ từ ngày 11-7-1995. Sau buổi hội kiến, Tổng thống Obama cho biết ông và ông Nguyễn Phú Trọng “đã thảo luận thẳng thắn một số những khác biệt xung quanh vấn đề nhân quyền”. Ông Nguyễn Phú Trọng cũng cho biết cả hai đã trao đổi về những vướng mắc, trong đó có vấn đề nhân quyền, “trên tinh thần thẳng thắn và xây dựng”.
Trong thời gian diễn ra buổi hội kiến, rất nhiều người Mỹ gốc Việt ủng hộ cho nhân quyền và dân chủ tại Việt Nam đã biểu tình bên ngoài Tòa Bạch Ốc. Linh mục Đinh Xuân Long, một trong những người tham gia biểu tình, nói với Đài VOA rằng Đảng Cộng Sản đã nhiều lần thất hứa về việc cải thiện nhân quyền.

“Trong quá khứ, Đảng Cộng Sản Việt Nam đã nhiều lần hứa nhưng chưa bao giờ thực hiện cả. Chẳng hạn như trước khi vào WTO (Tổ chức Thương mại Thế giới), họ đã hứa sẽ cải thiện nhân quyền nhưng sau đó họ vẫn tiếp tục bắt bớ những nhà bất đồng chính kiến cũng như những người đấu tranh cho nhân quyền, tự do tôn giáo tại Việt Nam. Sau đó khi trở thành ủy viên thường trực của Ủy ban Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, họ hứa sẽ cải thiện nhân quyền nhưng thực sự họ chẳng cải thiện chút nào cả”. Một phúc trình của các nhà điều tra về việc giam giữ tùy tiện của Liên Hiệp Quốc (UNWGAD) đã xác nhận là Việt Nam vẫn tiếp tục bắt giữ có hệ thống và giam giữ các nhà hoạt động chính trị và xã hội, vi phạm các nghĩa vụ rõ ràng của mình theo tiêu chuẩn quốc tế. Các nhà điều tra cũng nói rằng, để tránh bị quốc tế chỉ trích chế độ csVN dùng Công an đàn áp người dân và các nhà tranh đấu cho nhân quyền; ngày nay Hà Nội cho những thành phần du côn, tội phạm đi theo các toán Công An để đứng ra đánh đập đàn áp dã man các người dân biểu tình ôn hòa đòi trả tài sản cho tôn giáo hay chống việc tham nhũng lấy tài sản của dân oan.
VOA loan rằng tờ Washington Post nhận định Hiệp ước Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP là một thỏa thuận tiềm năng tốt cho kinh tế Mỹ vì nó cắt giảm thuế quan. Hiện thuế quan của Việt Nam đối với hàng hóa của Mỹ cao hơn mức thuế của Mỹ đối với hàng hóa Việt Nam. Thỏa thuận này cũng sẽ buộc Việt Nam phải cam kết tôn trọng quyền lợi của người lao động và thêm vào cơ sở pháp lý cả về vấn đề ngoại giao nhân quyền và những đòi hỏi cho các nhà hoạt động Việt Nam.
Hầu hết các thỉnh nguyện thư của cộng đồng người Mỹ gốc Việt gởi đến cho TT Barack Obama đề tố cáo sự đánh đập, tra tấn tàn bạo của csVN khi bắt bớ các nhà đấu tranh cho nhân quyền và tự do tôn giáo, và chống Trung Quốc xâm lược. Các thỉnh nguyện thư nầy cũng gởi đến lưỡng viện Quốc Hội Hoa Kỳ đòi hỏi phải đặt nặng vấn đế áp lực nhân quyền lên csVN khi thương thuyết về TPP và các thỏa thuận về bang giao, kinh tế tài chánh hay thương mãi đối với csVN.
TPP là chương trình hợp tác kinh tế và miễn thuế quan đối với các nước Á Châu - Thái-Bình Dương để loại trừ Trung Quốc ra khỏi khu vực. Những nước vào trong TPP nầy không được mua bán hàng hóa gì với Trung Quốc, không được gia công cho Trung Quốc và như vậy chắc chắn Hoa Kỳ cũng sẽ chấm dứt việc mua hàng hóa Trung Quốc lâu nay chiếm tới 80% thị trường Mỹ.
Tuy nhiên, các điều kiện tham gia TPP đối với csVN vẫn chưa có gì là cụ thể. Các điều kiện căn bản về nhân quyền vẫn đang là nút thắt không thể thông suốt được. Vấn đề thứ nhì trong chuyến công du lần đầu của Tbt Nguyễn Phú Trọng đến Hoa Kỳ là vấn đề không cho Nga sử dụng căn cứ Cam Ranh để làm nơi tiếp tế xăng cho các máy bay chiến lược tầm xa TU-95 có thể mang bom nguyên tử đe dọa an ninh Hoa Kỳ và các quốc gia khu vực Á Châu - Thái Bình Dương vẫn chưa được giải quyết. Tbt Nguyễn Phú Trọng sẽ trở lại Hà Nội vào đên 10-7-2015 và hứa hẹn có nhiều vấn đề nội bộ đang chờ đợi tại VNcs khi mà các xáo trộn sau khi Đại tướng Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh bị ám sát mà Hà Nội đến giờ nầy mới chịu công nhân là đi Pháp giải phẩu khối u trong phổi.
Hạnh Dương. Tổng hợp.